بازرسان سابق آژانس: آمریکا، اسرائیل و انگلیس هدایت بازرسی‌های آژانس را به عهده دارند
خبرگزاری «نسیم» نگاهی داشته به افشاگری‌های برخی از بازرسان سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نحوه نفوذ کشورهای غربی به فرایند بازرسی‌های این نهاد سازمان ملل
احسان مال‌احمدی - گروه بین‌الملل نسیم: "اسکات ریتر"، یکی از بازرسان تسلیحاتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بین سالهای 1991 تا 1998، از جمله مهم‌ترین افشاگران نحوه نفوذ دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل و انگلیس به بازرسی‌های این نهاد نظارتی سازمان ملل از برنامه‌های کشورها است.
آقای ریتر از جمله بازرس‌های "کمیسیون ویژه سازمان ملل" موسوم به "آنسکام" برای بازرسی از برنامه سلاح‌های کشتار جمعی عراق در سال 1991 ایجاد شده بود. دراین برنامه به بازرس‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آزادی‌های بدون محدودیتی برای تردد در عراق و بازرسی از برنامه این کشور اعطا شده بود اما در سال 1999 شواهدی تکان‌دهنده افشا شد که نشان می‌دادند دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس در این برنامه نفوذ کرده و حتی برخی از اطلاعات دریافت شده را در اختیار رژیم صهیونیستی قرار داده‌اند.
ابتدا، یک تحقیق از روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست در سال 1999 آشکار کرد مهندسان سازمان سیا آمریکا به عنوان تکنیسین سازمان ملل اقدام به نصب ابزارهای جاسوسی در ساختگاه‌های ( Site ) عراقی کرده‌اند. (منبع: روزنامه واشنگتن‌پست و روزنامه گاردین )
"تام مانگولد"، روزنامه‌نگار تحقیقی بی‌بی‌سی در 23 مارس سال 1999 بر اساس مصاحبه با "ریچارد بالتر"، سرپرس هیأت بازرسی "آنسکام" گزارش داد که سازمان‌های اطلاعاتی انگلیس و آمریکا تلاش کرده‌اند روند پیشرفت برنامه "آنسکام" را به سمت و سوهای مطلوب خود هدایت کنند. (منبع، بی‌بی‌سی )
در یکی از این عملیات‌ها به نام "عملیات فنجان چای" پرسنل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس تا اندازه‌ای کنترل امور را به دست گرفته بودند که موفق شدند تلاش عراق برای خریداری مواد ممنوعه در رومانی را مسدود کنند.
اما پای "اسکات ریتر" هنگامی به ماجرا باز شد که مشخص شد جاسوس‌های آمریکایی موفق شده‌اند یک دستگاه شنود بزرگ و پیشرفته به نام "استفانی" را به بغداد قاچاق کرده و در دفتر کار آقای ریتر نگه‌داری کنند. "اسکات ریتر" پس از افشای این ماجرا از سمتش استعفا و افشا کرد که واشنگتن مسئولیت هدایت کل این عملیات به نام "عملیات استفانی" را به عهده داشته است. وی همچنین افشا کرد حساس‌ترین اطلاعات به دست آمده از عملیات استفانی به جای آنکه در برنامه "آنسکام" خرج شوند تحویل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا شدند.
آمریکا و انگلیس، مطابق اطلاعات افشا شده "ریتر" در عملیات چهار روزه موسوم به "روباه صحرا" یا " Desrt Fox " که از 16 دسامبر 1998 آغاز شد برای بمباران مواضع نظامی و امنیتی عراق استفاده کرد.
از جمله دیگر رسوایی‌های برنامه "آنسکام" در آگوست 1991 اتفاق افتاد که دولت آمریکا یک هواپیمای شناسایی U-2 را در اختیار این برنامه قرار داد. تصاویر گردآوری شده توسط این هواپیما برای تحلیل به سرزمین‌های اشغالی فرستاده می‌شد که افشای اسناد آن مورد اعتراض دولت وقت عراق هم قرار گرفت. (منبع: روزنامه واشنگتن‌پست 29 سپتامبر 1998 و کتاب هواپیمای جاسوسی: افشای تاریخ U-2 )
اسکات "ریتر" در کتاب سال 2006 خود با عنوان" حمله به ایران" در فصل دوم، "بازرسی‌ها"، شرح مفصلی از سیطره دستگاه‌های جاسوسی غرب بر آژانس و ایجاد انحراف در ساز و کارهای بازرسی این نهاد بین‌المللی فراهم آورده و این انحرافات را عامل اصلی اکراه ایران و برخی کشورهای دیگر برای اجرای پروتکل الحاقی دانسته است.
