از فضیلت شب عید فطر غافل نشوید که کمتر از شب قدر نیست+ اعمال و کیفیت نماز عید فطر

به گزارش «نسیم»؛ اگرچه روزه داران و مومنین از پایان یافتن ماه مبارک رمضان بسیار اندوهگین اند اما ماه رمضان با یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان خاتمه می یابد.عید فطر یکی از از اعیاد بزرگ مسلمین است که در میان شیعیان و اهل سنت جایگاه ویژه ای دارد و مسلمانان در تمامی نقاط جهان باتوجه به رسوم و سنت های خودشان به بزرگداشت این عید می پردازند. اما در این میان اعمالی برای روز عید فطر وارد شده است که اگر بخواهیم خود را در خیل بخشیده شدگان ماه رمضان قرار دهیم نباید از این اعمال غفلت کنیم.

ماه رمضان، میدان مسابقه براى خلق

امام حسن علیه السّلام روز عید فطر بر گروهى از مردم گذر می کردندکه مشغول بازى و خنده بودند، بالاى سر آنان ایستاد و فرمود: به راستى، خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه براى خلق خود ساخته تا به وسیله طاعت او براى جلب رضاى او بر یک دیگر سبقت گیرند. مردمى سبقت گرفتند و کامیاب گشتند و دیگران کوتاهى کردند و ناکام ماندند؛ پس بسیار بسیار شگفت است حال شخص خندان اهل بازى در روز قیامت که در آن روز نیکوکاران پاداش یابند و بیهوده پیشه‏گان، زیان. به خدا سوگند! چون پرده بردارى شود، حتما بدانند که نیکوکار مشغول به نیکوکارى خویش است و بدکار مشغول به بدکردارى خویش. سپس امام حسن علیه السّلام راه خویش را گرفتند و رفتند.(1) حرمت روزه گرفتن عید فطر شاید برخی افراد در طول ماه رمضان چند روزی را به علت سفر و یا بیماری نتوانسته باشند روزه بگیرند و به این فکر باشند که قضای آن را در روز عید فطر به جا بیاورند؛ اما با توجه به احادیث، و فتوای مراجع تقلید روزه عید فطر حرام است؛ امام صادق علیه السلام به یکی از یاران خویش می فرمایند: دو روز عید (فطر و قربان) و سه روز تشریق (11 و 12 و 13 ذیحجه‏) و زمانى که مسافر و بیمار هستى روزه نگیر.(2)

شب عید فطر کمتر از شب قدر نیست

در احادیث نه تنها بر روز عید فطر بلکه بر شب این عید نیز تاکید فراوان شده است تا جایی که روایت شده است که آن شب کمتر از شب قدر نیست. پس چه بهتر برای قدردانی از این ساعات و فرصت ها به مرور اعمال شب و روز عید فطر بپردازیم.

اعمال شب عید فطر

- غسل در هنگام غروب آفتاب

- نماز، دعا، استغفار و بیتوته در مسجد برای احیا

-گفتن ذکر؛" الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا " بعد از نماز مغرب و عشا ، نماز صبح و نمازعید فطر

-بعد ازنماز مغرب و نافله آن ، دستها را بسوى آسمان بلند کرده و بگوید:" یا ذاالمن و الطول یا ذاالجود ..... پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده: " اتوب الى الله " .

- زیارت امام حسین علیه السلام .حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام فرمودند: کسى که حضرت امام حسین علیه السّلام را در نیمه شعبان و شب عید فطر و شب عرفه در یک سال زیارت کند خداوند متعال ثواب هزار حجّ و هزار عمره مقبول به وى داده و هزار حاجت از حوائج دنیا و آخرتش را روا مى‏سازد.(4)

- ده مرتبه ذکر" یا دائم الفضل علی البریة یا باسط الیدین....." که از اعمال شب جمعه است.

- ده رکعت نماز که در شب آخرماه رمضان اقامه می شود که به صورت پنج نمازدو رکعتی ، درهر رکعت بعد از حمد، سوره توحید ده بارخوانده شود. و در رکوع وسجود ده مرتبه ذکر" سبحان الله والحمدلله ولا اله الاالله والله اکبر" گفته شود. پس از نمازهزارمرتبه استغفار کند وبعد ازآن سربه سجده گذارد وبگوید:" یا حی یا قیوم یا ذاالجلال و الاکرام ......

-بعد از نماز مغرب و نافله آن دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و دررکعت دوم بعد از حمد، یک مرتبه توحید بخواند. بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه ذکر" اتوب الى الله " گفته شود. پس ازآن بگوید: " یا ذاالمن والجود ....و روایت است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام مى‏فرمود به حق آن خداوندى که جانم به دست قدرت او است هرکه این نماز رابخواند، هر حاجتی از خدا بطلبد البته عطا کند و اگر به عدد ریگهاى بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد.

- چهارده رکعت نماز اقامه کند.بعدازهردو رکعت سلام دهد ودرهر رکعت بعد ازحمد، یکبارآیةالکرسی و سه مرتبه توحید خوانده شود. براى هررکعت، ثواب عبادت چهل سال وعبادت هرکه درآن ماه روزه گرفته و نماز خوانده اعطاء می شود. - غسل در آخر شب و تهجد و عبادت تا سحر

اعمال روز عید فطر

-تکبیرات بعد از نماز صبح و نماز عید

- خواندن زیارت امام حسین علیه السلام

- خواندن دعاى ندبه

- پرداخت زکات فطره پیش از نماز عید. امام صادق (ع) فرمودند: اگر زکات فطره خود را قبل از نماز عید بپردازى، به عنوان زکات فطرة محسوب مى‏شود و اگر بعد از نماز عید بپردازى، به عنوان صدقه محسوب خواهد شد.(4)

- غسل روز عیدکه زمان آن بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نمازعید است. در هنگام غسل بگوید: "اللهم ایمانا بک وتصدیقا بکتابک واتباع سنة نبیک محمد صلى الله علیه وآله." و پس از غسل بگوید:" اللهم اجعله کفارة لذنوبی وطهر دینی اللهم اذهب عنی الدنس."

- برای اقامه نماز عید لباس نیکو پوشیده و از عطر استفاده نمایید.

- پیش از نماز عید، دراول روزافطار کنى. و بهتر آن است که به خرما یا به شیرینى باشد. و شیخ مفید فرموده مستحب است خوردن مقدارکمى ازتربت‏ سیدالشهداء علیه السلام که براى هر دردى شفا است و امیر المؤمنین علیه السّلام را معمول این بود که روز عید فطر قبل از رفتن به مصلّى چیزى می خوردند، ولى روز عید قربان چیزى نمیخورد تا وقتى که قربانى میکرد.(5)

- قبل از خروج از منزل برای نمازعید، دعایی را که ازامام باقرعلیه السلام روایت شده را بخوانی: " اللهم من تهیا فی هذاالیوم اوتعبا اواعد ......

- اقامه نماز عید. امام باقر علیه السّلام روایت فرموده که: پدرم وقتى در روز عید فطر و عید قربان جهت نماز عید در صحرا از خانه بیرون میرفت اجازه نمیداد برایش سجاده‏اى بیاورند که بر آن نماز بخواند و میفرمود: امروز روزیست که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در چنین روزى خارج مى‏شد به جایى که در برابر آفاق آسمان آشکار باشد آنگاه پیشانى مبارکش را براى سجده بر خاک و روى زمین مى‏نهاد (نه بر سجّاده).(6)

- نماز عید فطر دو رکعت است، در رکعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود، بعد دو سجده به جا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده به جا آورد و تشهّد بخواند و سلام گوید.

در قنوت این نماز هر دعایی کافی است، ولی مناسب است این دعا را به قصد ثواب بخواند: «اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَ الْعَظِمَة وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُک بِحَقِّ هذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کلِّ خَیْر اَدْخَلْتَفیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُک خَیْرَ ما سَئَلَک بِهِ عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِک مِمّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُک الْمـُخْلَصُونَ». مستحبّ است در نماز عید فطر امور زیر را رعایت کند:

1ـ قرائت نماز عید را بلند بخواند.

2ـ بعد از نماز دو خطبه بخواند مانند خطبه های نماز جمعه با این تفاوت که در نماز جمعه قبل از نماز و در نماز عید بعد از نماز خوانده می شود (و این خطبه در صورتی است که نماز را با جماعت بخواند).

3ـ در این نماز سوره مخصوص شرط نیست، ولی بهتر است در رکعت اوّل سوره «سَبِّحِ اسْمِ رَبِّک الاْعْلی» و در رکعت دوم سوره «وَ الشَّمْس» بخواند.

منابع : 1. تحف العقول / ترجمه حسن زاده ؛ ص411 2. أصول الکافی / ترجمه مصطفوى ؛ ج‏2 ؛ ص483 3. کامل الزیارات / ترجمه ذهنى تهرانى ؛ ص565 4. گزیده کافى، ج‏3، ص: 202 5. من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، على اکبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر ؛ ج‏2 ؛ ص213 6. من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، على اکبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، ج‏2، ص: 215 7. مفاتیح الجنان / شیخ عباس قمی