مرهم دل باشیم نه نمک زخم
«نسیم» بررسی میکند: نگاه جامعه شناسانه به فعالیتهای ناپسندیده برخی شهروندان در فضای مجازی در واکنش به فاجعه منا در گفتگو با دکتر محسن ایمانی
گروه اجتماعی خبرگزاری «نسیم»: وقوع حادثه اسفناک منا در روز عید قربان و حواشی آن ازمونی شد برای همه افرادی که درگیر آن بودند و هرکسی به نوعی آزمون خود را پس داد. از آل سعود که روسیاه دنیا و آخرت شدند تا افرادی که با اظهارنظرهای مثبت یا منفی خود مرهم دل داغدیگان شدند یا مایه عذابشان.
در این میان واکنشهای متفاوتی در جامعه و به خصوص شبکههای اجتماعی مشاهده کردیم. ایجاد کمپینهای حمایت از آسیب دیدگان و همدردی با خانوادههای قربانیان و خشم و انزجار از رفتار آل سعود از یک سو و در طرف دیگر رواج مطالب ناپختهای مثل طرح مسایل نژاد پرستی، پایین آوردن شان مراسم حج، ساخت جوکهای تمسخر آمیز و یا انتشار تصاویر دلخراش از جانباختگان حادثه.
همه این مطالب در حالی است که با وجود قرار گرفتن در فضای بین دو عید هنوز فضای کشور غمبار است و تعدادی از هموطنانمان هنوز اطلاعی از سرنوشت مفقودینشان ندارند.
دکتر محسن ایمانی نائینی، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در بررسی از چنین رفتارهایی در گفت وگو با خبرنگار «نسیم» بیان داشت: حج جزء فروع دین است و به هر حال کسانی که مستطیع میشوند باید به حج بروند و اصولا حج از شعائرالله است. اینها همه نکاتی است که در قرآن آمده است یعنی ما در باب حج، نص صریح داریم که انسان با ایمانی که مستطیع میشود باید به حج برود و این دستور خداوند است. اینکه آنجا بد اداره میشود و تفکر وهابی در آنجا حاکم است باید با آن برخورد کرد و موضوع را از این طریق حل و فصل کرد. یعنی حکوتی که در واقع لیاقت حفاظت از حجاج و خدمت کردن به آنها را ندارد مورد توجه قرار گیرد. باید برای حل این مشکل تدبیر اندیشید نه اینکه حاجیها به حج نروند و فکر کنند که به هر حال برخورد مثلا بین عرب و عجم و اینها بوده است.
این استاد دانشگاه در ادامه در پاسخ به مطالب افرادی که نرفتن به حج را تبلیغ میکنند افزود: واقعا مسائل به این گونه نیست چون وقتی ما هم به مکه رفتیم از کشورهای عرب زبان بودند و هیچ مشکلی با ما نداشتند و ما هم هیچ مشکلی با آنها نداشتیم. اتفاقا مردم کشورهای اسلامی حتی در فرق مختلف شیعه و سنی واقعا با هم هیچ مشکلی ندارند و با هم خیلی صمیمانه به انجام حج میپردازند و اخوت و برادری دینی را به صورتی پر رنگ در مراسم حج میتوانید ببینید و من این را خودم شاهد بودم. منتهی باید آن موانعی که باعث میشود امنیت حج زیر سوال برود باید آن را مورد بررسی قرار داد.
وی افزود: عربستان دارای حکومت ضعیفی است که نه قانون اساسی دارد نه انتخاباتی دارد و نه حقوق زنها را در آن کشور به رسمیت میشناسند. طبیعی است که این حکومت از کفایتهای کافی برای برگزاری مراسم حج برخوردار نباشد. در راس این حکومت شخصی قرار میگیرد که دارای آلزایمر است. واقعا مشکلات این هست اینها را باید حل و فصل کرد و به هر حال باید این موضوع را به صورت یک موضوع جهانی پیگیری کرد.
ایمانی در مورد رفتارهایی که در شبکههای اجتماعی باید صورت بگیرد اضافه کرد: ماجرا باید در حد اهمیت خودش به صورت جدی پرداخت. واقعا ما دلمان برای هم وطنان خودمان میسوزد که در آنجا به هر حال مظلومانه کشته شدند. ما باید از آنها دفاع کنیم و در این دفاعمان باید جدی باشیم یعنی طوری نباشد که دیگران احساس کنند که حالا در شبکههای اجتماعی عدهای این حوادث را دستمایه شوخی و تمسخر قرار بدهند. اگر قرار است تمسخری بشود باید خود حاکمان عربستان، بی کفایتیهای آنها و نحوه اداره بد حرمین شریفین مورد تمسخر قرار بگیرد. اینها به تعبیر جالب مقام معظم رهبری خائن الحرمین هستند. به هر حال بی کفایتی سعودیها باید مورد تمسخر قرار بگیرد نه اینکه حالا عوامل دیگری که در قضیه نقشی نداشتند. من فکر میکنم که این دو جایگاه را باید از همدیگر تمیز داد.
حال باید دید در روزهای آتی که پیکر سایر جان باختگان و مجروحان فاجعه منا به کشور باز میگردند، مرهم دل بازماندگان و داغ دیگان هستیم یا نمک روی زخمشان؟