چرا کری برای "قانون ویزا" به نامه‌نگاری روی آورد؟
نشنال اینترست نامه‌نگاری کری به ظریف را بدعت خواند و نوشت: اقدام کنگره در قبال قانون ویزا بیانگر چالش اساسی آمریکاست که می‌خواهد به رفتارهای غیر هسته‌ای ایران واکنش نشان دهد اما در عین حال موجب لغو توافق هم نشود
گروه بین الملل «نسیم»- "نشنال اینترست" در تحلیلی از اقدام کری برای نگارش نامه توجیه آمیز در باره قانون جدید ویزا نوشت:
درگیر شدن در بودجه بندی جدید کنگره تغییر جنجال‌برانگیزی را در برنامه لغو روادید رقم زد. قانونی که به مسافران اجازه می دهد از اغلب کشورهای اروپایی به بدون ویزا به ایالات متحده آمریکا سفر کنند ( و آمریکایی ها نیز به صورت متقابل چنین امتیازی را دریافت می دارند. ) اصلاحیه اخیر شهروندانی را که اخیراً به کشور سوریه ـ و دیگر کشورها که به آن ها اتهام همکاری با تروریست زده شده است ـ را از این امتیاز محروم میدارد. این برنامه شدیداً مورد انتقاد قرار گرفت چرا که دیگر کشورها که در این طرح شریک هستند می توانند چنین محدودیت هایی را نیز علیه آمریکایی ها اعمال کنند. مسافران سوری آمریکایی، عراقی-آمریکایی، سودانی-آمریکایی و ایرانی-آمریکایی در ادبیات گروه های حامی به عنوان "شهروندان درجه دو" محسوب می شوند.
بسیاری از منتقدین هم بر این باور هستند که این قانون، ناقض برجام است چرا که ایالات متحده آمریکا متعهد شده است که "از هرگونه سیاست‌گذاری که مستقیماً و یا غیر مستقیم اثر نامطلوبی بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران که تناقض با تعهد آن ها مبنی بر تضعیف نکردن اجرای موفق آن ها داشته باشد؛ خودداری کند." به عبارت دیگر، ما نمی توانیم عمداً ترمیم روابط تجاری با ایران را خراب کنیم. این لایحه موانع جدیدی بر سر راه تاجرانی که تمایل دارند در هر دو کشور تجارت کنند، قرار می‌دهد. برخی از سیاستمداران ایرانی و ظاهراً تعدادی از دیپلمات های اروپایی نیز چنین دیدگاهی دارند.
دولت اوباما بی درنگ به این دغدغه ها پاسخ داد: کمی بعد از تصویب لایحه، جان کری وزیر امور خارجه نامه ای به وزیر امور خارجه ایران، محمد جواد ظریف نوشت که در آن اظهار داشته بود که دولت اوباما این اصلاحیه را اجرایی خواهد کرد به نحوی که آسیبی به منافع تجاری مشروع ایران وارد نیاید. جان کری به تعدادی از گزینه های دولت برای تلطیف اجرای قانون اشاره کرده بود و و گفت که این تغییرات می تواند لغو شود.
این نامه با انتقادات شدیدی از طرف نمایندگان جمهوری خواه دولت مانند رئیس کمیته روابط خارجی در مجلس نمایندگان مواجه شد. او با این ادعا که "برای آشتی با دولت ایران بیش اندازه تعظیم می کنید." گفت که به نظر می رسد دولت نسبت به اقدام قاطع علیه آزمایش موشک بالستیکی ایران که مرتبط با اقدامات تروریستی است و همینطور زندانی کردن تعدادی از شهروندان آمریکایی با اتهامات جعلی، بی میل است.
"باب کورکر" همتای ریک در کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز هفته گذشته در جلسه استماع، موضعی همانند همتایش گرفت و توصیه کرد که دولت اوباما از تحریک آن دسته از افرادی که افراطیون خوانده بود، حداقل تا زمان انتخابات مجلس، بپرهیزند. وی همچنان خواستار آن شد که دولت تاریخی را برای روز اجرا پیش بینی کند، تاریخی که در آن توافق هسته ای ایران وارد مرحله اصلی اجرایی می شود و تحریم ها نیز با توجه به آن برداشته می شوند. حسن روحانی رئیس جمهوری ایران اعلام کرده است که روز اجرا در ماه جاری ایرانی ها شروع خواهد شد، یعنی قبل از اتمام ژانویه. بنابراین این موضوع باید دولت را محتاط تر کرده باشد، به نظر می رسد نامه کری نیز در راستای جلوگیری از یک تقابل مخرب بوده است.
اما هنوز هم نمی توان گفت که نامه کری روال صحیحی بود. در واقع چنین اقدامی، عمل نامتعارفی بود. این نامه می توانست شکل دیگری داشته باشد برای مثال می شد که نامه به همه اعضای کمیسیون مشترکی که درگیر حل مناقشه های پیرامون توافق هستند ارسال شود. ( ایران نیز جزئی از آن ها ). یا در قالب یک بیانیه از طرف وزارت امور خارجه منتشر شود که اسم شخصی در آن قید نگردد. یا به شکل شفاهی و غیر رسمی به ایرانیان انجام بگیرد نه به صورت مکتوب. کری و یا یک سخنگو حتی می توانست این سخنان را به عنوان موضع دولت به یک خبرنگار بگوید، اما در عوض وزیر امور خارجه به نحوی رفتار کرد که گویا از جمهوری اسلامی ایران در مقابل قانون گذاران آمریکایی دفاع می کند.
این در حالیست که آمریکا نیز حق دارد که تدابیر امنیتی سطح بالاتری برای مسافرینی که از کشورهای حامی تروریست می آیند اعمال کند، بدون اینکه در نظر بگیرد اثرات این اقدامات چگونه خواهد بود.
این قانون ویزا، یکی از چالش های اساسی تری است که آمریکا برای اجرای توافق هسته ای با ان مواجه است. این که نمی خواهیم قدرتمان برای پاسخگویی به رفتارهای ایران در حوزه هایی خارج از توافق هسته ای را از دست بدهیم و در عین حال نمی خواهیم توافق لغو شود. ایرانی ها احمق نیستند که از اغراق های کنگره برای بازگشت تحریم ها بترسند.
