معاونتی با مسئولینی نامرتبط و تصمیماتی بدون پشتوانه پژوهشی

گروه فرهنگی «نسیم آنلاین»- در شماره های پیشین سلسله گزارش های نقد عملکرد دو ساله معاونت قرآنی ارشاد به بی برنامگی این معاونت و قول هایی که عملی نشد پرداختیم. در گزارش حاضر تلاش داریم ضعف جدی در انتصابات و در نتیجه افول عملکردی معاونت قرآنی ارشاد بپردازیم.

گذشته از حضور چند ماهه داود دشتبانی به عنوان مسئول دفتر حجت الاسلام و المسلمین حشمتی[1]، فرد معلوم الحالی[2] که به اذعان خود، فاقد هیچگونه سابقه قرآنی بوده است[3]؛ اداره کل آموزش این معاونت به حجت الاسلام و المسلمین علی پروانه سپرده شده است که فارغ از بحث در مورد تجربه وی در این حوزه (آموزش)[4]، حجت الاسلام پروانه از دی 93 از سوی نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، به عنوان «مدیر جذب و سازماندهی بعثه‌‌» انتخاب شده[5] و عملاً حضور بسیار کمرنگی در معاونت قرآن و عترت داشته است تا آنکه وی از اواخر آبان ماه سال جاری از این معاونت جدا شد و تاکنون (پس از گذشت حدود دو ماه و نیم) این دفتر، بدون مدیرکل است. نکته درخور توجه دیگر این است که وزیر ارشاد (در اسفند 93 و با وجود مشغول بودن پروانه در سازمان حج و زیارت) در حکم دیگری او را به عنوان رئیس کارگروه قرآن و آموزش های تخصصی کمیسیون توسعه فعالیت های تبلیغی و ترویجی قرآن منصوب می کند[6].

البته شنیده ها حاکی است علی جنتی، وزیر ارشاد حدود یک ماه است طی حکمی حجت الاسلام محمدعلی خسروی، یار دیرینه حجت الاسلام حشمتی در جماران را به عنوان مدیرکل آموزش انتخاب نموده است؛ فردی که فاقد سوابق مدیریتی در حوزه سیاستگذاری، تبلیغ و ترویج و آموزش قرآن می باشد، حمایت از سران فتنه 88 را در کارنامه دارد و در کل سوابق سیاسی وی، بر سایر سوابقش می چربد.

همچنین پس از استعفای قادر آشنا مدیرکل سابق ارتباطات و هماهنگی در شهریورماه 93 و حضور این مدیر باسابقه ارشاد در شغلی با سِمَت پایین تر در دانشگاه علمی کاربردی به عنوان معاون اجرایی موسسه آموزش عالی علمی - کاربردی فرهنگ و هنر، این اداره کل تا چند ماه خالی از سکاندار بوده تا اینکه در بهمن ماه همان سال عباس نظری راد، مشاور اجرایی سابق، این سمت را بر عهده می گیرد و از قِبَل از تعلّل در انتخاب مدیرکل، ضربه سنگینی به ادارات کل استان ها وارد می آید و از همه مهمتر، پروژه سامانه قرآنی (که مربوط به این اداره کل است) روی زمین می ماند.

گذشته از سامان نیافتن سامانه جامع قرآنی، با نگاهی به رسالت ها و برنامه های اداره کل ارتباطات و هماهنگی[7]، مشاهده می شود اکثر آنها بلاتکلیف و معلق مانده است. برای نمونه چه در گزارش عملکرد معاونت قرآن و عترت در هفته دولت[8] و چه در ارائه گزارش عملکرد یکساله مدیرکل ارتباطات و هماهنگی در نشست مسئولان معاونت قرآنی[9]، جهت «ارزیابی و نظارت بر فعالیت سایر دستگاه ها و نهادها»[10]، «برقراری هماهنگی های فرادستگاهی با آنها»[11] (البته سه دوره نشست معاونین و کارشناسان قرآنی که نظری آن را بیان می کند[12]، جلسات ستادی است که بطور فصلی میان معاونت و مدیران و کارشناسان قرآنی ادارت کل فرهنگ و ارشاد استانها برگزار می شود و فرادستگاهی نیست) و «پیگیری و اخذ گزارش اجرای مصوبات»[13] (از جمله تعامل این دفتر با مجلس شوری اسلامی) و غیره، فعالیتی صورت نگرفته است.

از طرف دیگر دکتر مصطفی عباسی مقدم، که از دی ماه 92 تاکنون به سمت مشاور در امور پژوهش و برنامه ریزی منصوب شده است[14] و مسئولیت این واحد را بر عهده دارد، از تاریخ آذر 93[15] تا آبان 94[16]، به عنوان رئیس مرکز قرآن و عترت (ع) معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب شد و حجت الاسلام حشمتی گزینه ای جایگزین برای وی انتخاب نکرد تا اینکه عباسی مقدم مجدداً به معاونت قرآن و عترت بازگشت[17]. در نظر گرفتن اینکه وی عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان است و امکان حضور بیش یک الی دو روز در هفته را در این معاونت ندارد، مزید بر علت است که «شورای پژوهش و بررسی آثار» این دستگاه قرآنی مهجور واقع شود. در ادامه درباره این موضوع، مطالب بیشتری بیان می شود.

حضور داود دشتبانی در 3 خرداد 93 در دفتر وزیر ارشاد در جلسه کمیسیون تبلیغ و ترویج فعالیت های قرآنی. حجت الاسلام و المسلمین حشمتی ورود دشتبانی را به معاونت قرآنی پس از نمایشگاه قرآن کریم (مرداد 93) اعلام کرده بود[18]! (منبع عکس: وب سایت معاونت قرآن و عترت)[19]

حضور داود دشتبانی در 25 خرداد 93 (قبل از برپایی نمایشگاه قرآن) در دفتر حجت الاسلام و المسلمین حشمتی با حضور سایر مدیران کل این معاونت و دیدار با معاون فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری است. (منبع عکس: وب سایت معاونت قرآن و عترت )[20]

با توجه به اینکه از وظایف معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، راهبری در برنامه ریزی و اجرای هماهنگ و هم افزای برنامه های قرآن و عترت دستگاه ها و نهادهای دولتی عمومی و مردمی است[21]، اما به نظر می رسد این معاونت به دلیل نداشتن برنامه جامع و منسجم در این زمینه دچار ضعف است. اینکه حجت الاسلام و المسلمین حشمتی خصوصاً از ابتدای مأموریت خود در معاونت (که حکایت از خالی الذهن بودن وی در این حوزه، قبل از تصدی گری دارد[22])، بارها در جلسات و رویکردهای خود از اشخاص حقیقی و حقوقی مختلف برای امور گوناگون معاونت قرآنی سؤال واعلام نیاز کرده است (من جمله از «فعالان و پزوهشگران قرآنی: چرا مجموعه فعالیت‌های قرآنی کشور منجر به تحقق فرهنگ و سبک زندگی قرآنی در جامعه نمی‌شود»[23]، «موسسات: چه تمهیدی داشته باشیم تا فرهنگ قرآنی در زندگی مردم رسوخ کند»[24]، «شیخ حسین انصاریان: چرا فعالیت‌های قرآنی منجر به رفتار و فرهنگ قرآنی نمی‌شود»[25]، «همه فعالان و اساتید قرآنی: درخواست یاری در ارائه برنامه تخصصی جمعیت های مختلف در جامعه»[26]، «اعضای جامعه قرآنی: نیاز به هم فکری»[27]، «سازمان دارالقرآن: یاری در زمینه نرم افزار و محتوای تولیدات هنری!»[28]، «حوزه ها: تولید محتوا برای کارهای معاونت»[29] و «وزارت ارشاد: توقع همراهی و مشاوره»[30])، نشانگر مواجهه این دستگاه قرآنی با یک نوع بحران محتوا است. هرچند مشورت و بهره گیری از تجربیات سایرین امری پسندیده و مؤکد در قرآن و حدیث است، اما برای سیاستگذاری دقیق و کلان در حوزه قرآن و عترت، به جای اعلام عمومی! به دغدغه و تجربه شخصی، مشاوران زبده، پژوهشگران متخصص و اتاقهای فکر احتیاج است.

نتیجه تضعیف دفتر «برنامه ریزی و پژوهش» که در سطح اداره کل دیده شده بود، چیزی جز فقدان برنامه نمی شود. این خطا که در بدو قبول مسئولیت توسط معاون قرآن و عترت صورت گرفت، زیان ها جبران ناپذیری را به این دستگاه قرآنی وارد نموده است (حجت الاسلام حشمتی در ابتدا ساختاری تشکیلاتی را با 117 پست تحویل گرفت و علیرغم اینکه این ساختار نیاز به تقویت داشت، اما کوچک شد و به 87 پست تقلیل یاقت که از آن جمله، حذف اداره کل برنامه ریزی و پژوهش بود.). تقلیل یک اداره کل به یک مجموعه زیر نظر حوزه معاونت و حتی تغییر نام دفتر « پژوهش برنامه ریزی و نظارت بر آثار[31]» به «شورای پژوهش و بررسی آثار»، این نتیجه را دارد که وظیفه این شورا به «تشکیل جلسات منظم جهت بررسی و ارزیابی طرح‌ها و آثار پژوهشی و قرآنی معاونت»[32] محدود گشته و اهم فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده توسط این گروه در سال جاری بررسی و ارزیابی آثار بوده و تنها برای 2 پژوهش میدانی و 3 همایش تخصصی انعقاد قرارداد شده است[33] (که به احتمال زیاد آن هم سفارشی نبوده و از جانب طرف مقابل صورت گرفته است).

بی مهری ها به اداره کل برنامه ریزی و پژوهش به اینجا ختم نشده است. مصطفی عباسی مقدم به عنوان مسئول شورای پژوهش و بررسی آثار، همانگونه که قبلا بیان شد، به مدت یک سال رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت هم بوده است. از طرف دیگر، با توجه به اینکه وی عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان است، عملا نمی تواند بیش از یک الی دو روز را در این دستگاه قرآنی حضور داشته باشد. البته معاونت قرآن و عترت دارای «شورای طرح و برنامه» هم است که حجت الاسلام حشمتی آن را به برادر خود[34] سپرده است. حجت الاسلام علیرضا حشمتی که سمتهای مختلفی را بر عهده دارد (عضو کمیته تلفیق برنامه ششم توسعه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی[35]، مسئول دبیرخانه بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم[36] و عضو شورای برگزاری جشنواره فیلم محمد؛ پیامبر صلح[37])، مسئول شورای طرح و برنامه نیز است؛ شورایی که پس از تقلیل از سطح اداره کل، به یک واحد حاشیه ای و جزئی در حد گروه تبدیل شده و در زیر مجموعه حوزه ریاست قرار دارد. علاوه بر این، از این شورا و فعالیت های مرتبط با آن (چارت اداری، جلسات، گزارشها و بروندادها و ...)، در وب سایت معاونت قرآن و عترت اثری مشاهده نمی شود و به نظر می رسد این واحد، اغلب به امور روتین و سطحی براساس تصمیمات سلیقه ای و نه مبتنی بر پژوهش می پردازد.

بنابراین باید اذعان داشت صرف اعلام اولویت های پژوهشی برای تشویق پژوهشگران و در نتیجه رفع نیازهای پژوهشی این دستگاه قرآنی مؤثر نیست؛ بلکه باید معاونت مذکور برای نیاز سنجی (از جامعه، نخبگان و فعالان قرآنی، مؤسسات و غیره) و به طور کلی برای توصیف، تبیین و اکتشاف مسائل و موضوعات مرتبط با وظایف معاونت قرآنی (تبلیغ و ترویج، آموزش و غیره)[38]، اقدام به انجام و یا سفارش پژوهشهایی نماید و سپس براساس این داده ها، برنامه ریزی و سیاستگذاری کند[39].

به علت موارد فوق الذکر، حجت الاسلام و المسلمین حشمتی تاکنون در معاونت قرآن و عترت موفق به انجام سیاستگذاری فرهنگی و قرآنی نشده و تنها برخی فعالیت های روتین و مسبوق به سابقه را ادامه داده و علیرغم لزوم راهبری این معاونت، وی حتی برای نمونه یک برنامه قرآنی را به عنوان راهبرد اعلام ننموده است. نتیجه این امر، آن می شود که حجت الاسلام حشمتی در بیان برنامه ها و اولویت های این دستگاه قرآنی، از هر دری، سخنی به میان می آورد {از جمله تدبر و فهم قرآن، ارتقا سطح دانش حوزه های قرآنی و حوزه کودک و نوجوان[40]، توسعه مراکز و ایجاد سایت جامع قرآنی، ایجاد تشکل ها و انجمن های خادمان قرآنی و تولید فلیم های کوتاه و بلند سینمایی با موضوع قرآن ... حمایت مالی برای طرحها و ابتکارات جدید در زمینه فعالیت های قرآنی اعم از ادبیات داستانی و مقالات علمی[41]، تفسیر و تدبر بیشتر در قرآن، افزایش تولیدات هنری، راه اندازی سایت جامع قرآنی، حمایت و ارتقای سطح توانمندی موسسه های قرآنی[42]، توانمند سازی مؤسسات ، آموزش مدیران و کارکنان ... فعالیت های مجازی را در حوزه قرآن[43]، افزایش سطح دانش و مهارتهای روزآمد مقالات قرآنی را از مهمترین رسالت[44]، سازمان‌دهی مؤسسات، تقویت نهادهای مردمی در حوزه قرآن کریم، پیگیری هفته‌های قرآنی در استان‌ها، فراخوان برای ارسال آثار هنری ـ قرآنی و پیگیری طرح ملی تلاوت[45]، تربیت نیروی انسانی، چاپ و توزیع قرآن، تولید فیلم های قرآنی، نمایش نامه، داستان قرآنی و متن هایی که در زمینه قرآن است[46]، تفسیر و تدبر، تولیدات هنری، تاسیس یک سایت جامع قرآنی، حمایت از موسسات قرآنی و ارتقا سطح توانمندی موسسات[47]، ارتقاء سطح فعالان قرآنی[48]، برجسته سازی عترت در کنار قرآن[49]، بیمه[50] و راه‌اندازی سامانه جامع قرآنی، فعال کردن بخش عترت، تولید فیلم و بازی قرآنی و توجه بیشتر به فعالیت‌های قرآنی استان‌ها ... تولید یک بازی رایانه‌ای در حوزه قرآن[51]}؛ تا آنجا که موفق نشده است به بسیاری از این برنامه ها و اولویت های متشتّت، جامه عمل بپوشاند.

هر چند گام نهادن در جهت اخذ و پیاده سازی ایده ها و ابتکارات، یک شبه پیمودن ره صد ساله است؛ اما دست روی دست گذاشتن و منتظر ایده ها ماندن[52]، بدون برنامه ریزی دقیق برای آینده و نیز بدون استفاده از تجارب موفق گذشته و طرح های موفق قبلی، خطایی بیش نیست.

از نتایج دیگر فقدان برنامه ریزی دقیق و نبود طبقه بندی امور و رتبه بندی اولویت ها، عدم توانایی جذب اعتبارات بزرگ و در نتیجه هدر رفت بودجه است.[53] برونداد دیگر آن، استقبال کمِ جامعه از موضوعات حمایتی به دلیل اظهارات کلی در بیان حمایت ها است. برای نمونه می توان به تأکیدات کلی حجت الاسلام حشمتی مبنی برحمایت از آثار هنری ([54] و[55] و[56] و[57])، بدون طرح مصادیق آن و نیز بدون فراهم آوردن مقدمات و بستر خلق آثار و تشویق و تحریض هنرمندان در این زمینه اشاره نمود که از نداشتن نقشه راه در این حوزه حکایت دارد. همانگونه که معاونت قرآن و عترت در حوزه فیلم ([58] و ا[59] و[60] و[61])، با تشکیل «کارگروه قرآن و سینما»[62] سعی نموده نگاه تخصصی در این زمینه داشته باشد، {که فعالیت این کارگروه هم مدتی است متوقف شده است.} اما در مورد شش هنر دیگر، تنها به کلیات اکتفا شده است.

به نظر می رسد برای ترویج فعالیت های فرهنگی از جمله تولید آثار هنری در زمینه قرآنی صرف بیان این جمله که «از آثار هنری قرآنی حمایت می شود» کافی نیست؛ بلکه در صورت نبود انگیزه و استقبال در هنرمندان و نیز کم بودن تعداد این نوع آثار، و صد البته به شرط سیاستگذاری و داشتن برنامه دقیق از قبل، باید از بالا هم تحریک، تشویق و تحریض صورت گیرد و با توجه به محتواهای مورد نیاز و کمتر پرداخته شده، برنامه های دقیق حمایتی ارائه، و فراخوان و اعلام گردد.

در طول دو سال اخیر معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ سخنرانی علمی و یا بحث نظری نداشته است که بنوعی ترجمان و بیانگر نوع نگاه وی به مسائل و امور قرآنی کشور باشد. از حجت الاسلام و المسلمین حشمتی، به عنوان مدیر این مجموعه، هیچ یادداشتی و لو در حد یک صفحه وجود ندارد که وی در آن تحلیلی از وضعیت حال و نیز فعالیت های کنونی معاونت قرآنی داشته باشد و یا مناظر و افق های آینده نگارانه این دستگاه قرآنی را تشریح، تبیین و ترسیم نموده و یا تحلیلی از وضعیت قرآنی کشور ارائه دهد. وی در حوزه هایی مانند سیاست که صاحب نظر بوده است، یادداشت هایی از جمله «نمایندگان کنگره آمریکا و شاهزادگان عرب از صدا و سیما تقدیر کنند؟![63]»، «تقابل با فرهیختگان/ یادداشت محمدرضا حشمتی در دفاع از فرجی دانا: فرجی دانا تربیت یافته مکتب امام خمینی(س) است / استیضاح فرجی دانا نه بخاطر اختلاس و ظلم و دروغ که بخاطر آزادگی و حریت او است»[64] ، «تحلیل آماری و سیاسی بر انتخابات 1392»[65] و مانند آنها را در اختیار رسانه های جمعی قرار داده و دیدگاه های خود را در این زمینه تبیین نموده است. بنابراین همانگونه که اشاره شد حجت الاسلام حشمتی در حوزه تخصصی فعالیت کنونی اش، یعنی معاونت قرآن و عترت، تحلیل خاصی ارائه ننموده و تنها چند یادداشت کلی از وی در حوزه فرهنگ منتشر شده است که جز یکی از آنها که در مورد «برنامه ششم توسعه و بخش فرهنگ دینی[66]» است (که در این یادداشت هم اهمیت و وضعیت معاونت قرآنی در برنامه ششم تبیین نشده)، دربردارنده انتقادات این مقام مسئول از مراسم اختتامیه مسابقات و جشنواره‌ها[67]، فقدان نمایشگاه دائمی در تهران[68] و تشکیل سازمان قرآن کریم[69] است.

معاونت قرآن و عترت در طی این مدت نتوانسته است ادبیات و گفتمانی را با زبان هنری کشور ایجاد نماید. به نظر می رسد هنر قرآنی در جشنواره آیات و نیز در نمایشگاه قرآن کریم به حدی از بلوغ رسیده بود که مطرح شود؛ اما اکنون مشاهده می شود گفتمان ویژه ای در حوزه فرهنگ و هنر با قرآن وجود ندارد و سامان داده نشده است.

[1] حجت الاسلام محمدرضا حشمتی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم گفت: کارگزاران نباید مسایل سیاسی که به حتم همراه با هوای نفس است را با فعالیت های قرآنی مخلوط کنند. بایستی ساحت قرآن و عترت را از این آلودگی ها حفظ کرد.

[2] دستبوس عبدالکریم سروش، فعال فتنه، مردِ در سایه معاونت قرآنی ارشاد؟ http://www.nasimonline.ir/Content/Detail/930937/

[3] ایشان در بند اول جوابیه خود ضمن اقرار تلویحی به عدم سابقه در امور قرآنی خواهان آن شده است که دیگران فضا را باز گذارند تا کسانی که سابقه ای نداشتند وارد این عرصه نورانی شوند. این سخن البته در نگاه نخست بسیار نیکو می نماید اما سوال اینجا است آیا انتقاد منتقدین به حضور ایشان در محافل و جلسات قرآنی و انس با کلام الله مجید است و یا به انتصاب افراد بدون سابقه در معاونتی تخصصی که بنا است مدیریت فعالیت های قرآنی را بر عهده داشته باشند اعتراض شده است؟ http://www.nasimonline.ir/Content/Detail/932474/

[4] شایان ذکر است حجت الاسلام و المسلمین علی پروانه پیش از این مسئولیتتهای زیر را بر عهده داشته است: مدیر کل امور مساجد سازمان تبلیغات اسلامی، مسئول دبیرخانۀ کانونهای فرهنگی - هنری مساجد استان تهران و مسئول گزینش امور روحانیون و مداحان بعثۀ مقام معظم رهبری در سازمان حج و زیارت http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/113662/

[5] از سوی نماینده ولی فقیه در امور حج وزیارت، مدیر جدید جذب و سازماندهی بعثه‌‌ منصوب شد http://hajj.ir/14/54711

[6] با صدور حکمی از سوی علی جنتی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین علی پروانه، «رییس کارگروه قرآن و آموزش های تخصصی» کمیسیون توسعه فعالیت های تبلیغی، ترویجی قرآنی شورای توسعه فرهنگ قرآنی شد. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/157513/

[7] http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/hamahangi

[8] http://www.farhang.gov.ir/fa/news/180377/

[9] http://www.irna.ir/fa/News/81748966/

[10] ارزیابی و نظارت بر فعالیت های تبلیغی و ترویجی قرآن و عترت دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی و مردمی http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/hamahangi

[11] هماهنگی امور قرآن و عترت دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی در استان ها و شهرستان ها، ... هماهنگی برنامه ها و رویکردهای فعالیتهای قرآنی دستگاه ها و نهادهای دولتی، عمومی و مردمی بر اساس منشور توسعه فرهنگ قرآنی، هماهنگی با نهادهای مردمی برای بهره مندی توانمندی آحاد جامعه http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/hamahangi

[12] مشاور امور اجرایی معاونت قرآن و عترت در ادامه گفت: در داخل کشور تاکنون 3 دوره نشست معاونین و کارشناسان قرانی را برگزار کردیم و یک نشست دیگر را مهرماه در استان آذربایجان غربی برگزار خواهیم کرد http://www.irna.ir/fa/News/81748966/

[13] پیگیری اجرای مصوبات شوراها، کمیسیون ها و دبیرخانه ها در ارتباط با موضوع قرآن و عترت (و) پیگیری و اخذ گزارش اجرای مصوبات مرتبط با امور قرآن و عترت شورا، کمیسیون ها و دبیرخانه ها و مراجع قانون گذاری http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/hamahangi

[14] محمدرضا حشمتی معاون قرآن و عترت، طی حکمی "دکتر عباسی مقدم" را به سمت مشاور در امور پژوهش و برنامه ریزی معاونت قرآن و عترت منصوب کرد. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/96222/

[15] http://www.yjc.ir/fa/news/5050343/

[16] http://farhangi.behdasht.gov.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=94&pageid=19696&newsview=126140

[17] مصطفی عباسی مقدم، رئیس سابق مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت و مشاور فعلی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی یادداشتی به خبرگزاری ایکنا نگاهی به شاهراه‌های تولید دانش قرآنی و دستگاه‌های موفق و نا‌موفق در این زمینه داشته است. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/198440/

[18] بنا به گفته حجت الاسلام محمدرضا حشمتی معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، داود دشتبانی در جریان برگزاری نمایشگاه قرآن کریم با این معاونت همکاری هایی داشته است. دشتبانی تمایل به ادامه همکاری با معاونت قرآن و عترت داشته http://www.nasimonline.ir/Content/Detail/932857/

[19] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/119301/

[20] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/122017/

[21] http://www.farhang.gov.ir/fa/intro/adjutancy/quran

[22] سؤال خود من از نخستین روز تصدی بر این معاونت این بوده است که چگونه می‌توانیم فعالیت‌های قرآنی را به رفتارهای قرآنی مردم تبدیل کرد؟ ... برای بررسی دقیق‌تر این مشکل، کمیته‌‌ای متشکل از اساتید قرآنی و اساتید جامعه‌شناسی شکل می‌دهیم تا جمع فرهیخته‌ای به بررسی این موضوع بپردازند. http://iqna.ir/fa/News/1394309

[23] حجت‌الاسلام حشمتی با اشاره به اینکه باید روش‌های کارآمد در کنار فرهنگ‌سازی و بودجه مناسب داشته باشیم، افزود: فعالان و پژوهشگران قرآنی باید به این سوال پاسخ دهند که چرا مجموعه فعالیت‌های قرآنی کشور منجر به تحقق فرهنگ و سبک زندگی قرآنی در جامعه نمی‌شود؛ البته خودم احتمال می‌دهم برخی از آنها نامناسب بودن روش‌ها را دلیل این امر بدانند اما برای نهادینه کردن فرهنگ قرآنی باید بررسی دقیق‌تری صورت گیرد. http://www.farsnews.com/13940220000112

[24] وی افزود: سئوال اساسی ما از مؤسسات این است که چه تمهیدی می‌توانیم داشته باشیم تا فرهنگ قرآنی در زندگی مردم رسوخ کند. پاسخ به این پرسش دشوار است و به خاطر همین دشواری است که برخی فعالان از آن عبور کرده و به فعالیت می‌پردازند؛ لذا باید توجه داشت که فعالیت قرآنی همیشه منجر به فرهنگ نمی‌شود. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/102719/

[25] انصاریان در پاسخ به این سؤال که چرا فعالیت‌های قرآنی منجر به رفتار و فرهنگ قرآنی نمی‌شود؟ گفت: این سوال دو جواب کلی و جزئی دارد؛ ... http://www.jamaran.ir/fa/n45007/

[26] معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در حوزه عمومی فعالیت‌های قرآنی کشورمان کارهای خوب و مفیدی اجرا شده است اما این کافی نیست، نهادها و جمعیت‌های مختلفی در جامعه وجود دارد که باید برنامه‌های قرآنی را برای آنها ارائه دهیم. حشمتی در ادامه اظهار کرد: یکی از این جمعیت‌ها بنیاد نخبگان جمهوری اسلامی ایران است که با 30 هزار نفر جمعیت از ما تقاضای برنامه‌های اختصاصی قرآنی داشته است، بنابر این جمعیت‌هایی از این دست وجود دارد که نیاز به برنامه‌های قرآنی ویژه‌ای دارند. معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: بر همین اساس از همه فعالان و اساتید قرآنی عاجزانه درخواست داریم که در ارائه برنامه‌های تخصصی ما را یاری کنند و تقاضا دارم اگر به جلسات هم اندیشی و ... دعوت شدند دعوت‌ها را اجابت کنند تا بتوانیم برنامه‌های درخوری را برای این جمعیت‌ها طراحی کنیم. حشمتی در پایان با تأکید بر اینکه در زمینه طراحی برنامه برای این جمعیت‌ها نیاز به کمک داریم، یادآور شد: در این زمینه همه فعالان و اساتید قرآنی باید ما را یاری کنند. http://iqna.ir/fa/News/3086272

[27] معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد اظهار کرد: معاونت قرآن و عترت به‌ شدت به هم‌فکری و برگزاری چنین نشست‌هایی با حضور همه اعضای جامعه قرآنی نیاز دارد. ... وی عنوان کرد: بنده در این زمینه از استاد عباس سلیمی خواسته‌ام تا جلسات هم‌اندیشی با جامعه قرآنی را ترتیب دهند و موضوعات مشخصی پیش از نشست اعلام شود تا دقیق‌تر و علمی‌تر به این موضوعات بپردازیم و از این تجربیات بهره‌مند شویم. http://iqna.ir/fa/News/1391402

[28] حشمتی گرایش مجموعه تحت مدیریت خود را در وزارت ارشاد، تولید محصولات هنری در زمینه قرآن کریم اعلام کرد و گفت: ما بنا نداریم کاری را که شما قبلا انجام داده اید از نو تأسیس کنیم و می خواهیم از همان فعالیت شما ولو به صورت مالی حمایت کنیم. وی در این باره افزود: سازمان دارالقرآن نیز باید در زمینه نرم افزار و محتوای تولیدات هنری معاونت قرآن و عترت ما را یاری کند. http://www.farsnews.com/13931024001050

[29] حشمتی با بیان اینکه در بخش فکری و نظری دست نیاز به سمت حوزه ها دراز می کنیم، خاطرنشان کرد: تدبر و تفسیر قرآن و نشر آن در جامعه وظیفه طلاب و فضلای حوزه علمیه است این در حالی است که امروزه نیاز به فهم قران هم در ایران و هم در تمامی کشورهای اسلامی بیش از همیشه حس می شود. ... حجت الاسلام و المسلمین حشمتی نکته مهمتر را تولید محتوای حوزه ها برای کارهای معاونت دانست و تصریح کرد: ما باید محتوایی را برای تولید انیمیشن، قصه، داستان، فیلم کوتاه و بازی های رایانه ای داشته باشیم. اما در حال حاضر دستمان خالی است و تنها حوزه ها اهلیت تولید این گونه محتواها را دارند تا ما با بهره مندی از هنرمندانی که در اختیار داریم آنها را تولید کنیم . امیدواریم با این روند شاهد ارتقای محتوایی، سلوک دینی و روحانیت این نمایشگاه در سال آینده باشیم . http://www.irna.ir/fa/News/81684313/

[30] توقع ما در این حوزه، از وزارت متبوع این است که در این راه هم همراه و مشاور ما باشد http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/113669/

[31] http://www.old.qia.ir/unit/research

[32] شورای پژوهش بررسی آثار متشکل از مسئولین و کارشناسان پژوهش و صاحبنظران قرآنی است. رییس شورا «معاون قرآن و عترت» و دبیر آن «رییس گروه پژوهش و بررسی آثار» و وظیفه آن تشکیل جلسات منظم جهت بررسی و ارزیابی طرح‌ها و آثار پژوهشی و قرآنی معاونت می‌باشد. http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/moavenat/pajoheshshora

[33] انعقاد ٣ فقره قراداد جهت انجام پژوهش‌های میدانی ... انعقاد ٢ فقره قرارداد جهت برگزاری همایش‌های تخصصی با مشارکت دانشگاهها و پژوهشگاهها http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/moavenat/pajohesh/eghdam

[34] حکم انتصاب برادر برای برادر در وزارت ارشاد! - به گزارش شیعه آنلاین به نقل از صلات، با حکم حجت الاسلام محمدرضا حشمتی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی ، حجت الاسلام علیرضا حشمتی مدیر برنامه ریزی و بودجه آن معاونت ، با حفظ سمت قبلی به عنوان مسئول دبیرخانه نمایشگاه قرآن کریم منصوب شد. http://www.shia-online.ir/article.asp?id=39255

[35] علی اصغر کار اندیش، قائم مقام ستاد سیاستگذاری و تدوین برنامه ششم توسعه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس حکمی حجت الاسلام والمسلمین علیرضا حشمتی را به عنوان عضو کمیته تلفیق این برنامه منصوب کرد. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/140961/

[36] http://www.yjc.ir/fa/news/5363279/

[37] حقیقی دبیرجشنواره نیز در سخنانی با بیان اینکه خوشحالیم برگزاری نشست جشنواره فیلم محمد رسول ال... پیامبر صلح در بهار قران برگزار می شود گفت: شورای برگزاری این جشنواره متشکل از آقایان نظری، حافظی، امیرنیا، عزیز زاده، علیرضا حشمتی، یزدان عشیری و بنده هستیم گرد هم آمدیم تا بتوانیم جشنواره ای در شان و مقام این بزرگوار اسلام برگزار کنیم. http://donyayecinema.ir/Print/12371

[38] پژوهش در راستای شناسایی چالش ها و مسائل راهبردی و کاربردی کلان در امور قرآن و عترت و ارایه پیشنهاد رفع چالش ها. ... برنامه ریزی برای برقراری تعامل با مراکز حوزوی و دانشگاهی، مراجع عظام تقلید و اخذ مشاوره های علمی و بهره گیری از ظرفیت نخبگان قرآنی و هنری. ... برنامه ریزی به منظور ایجاد ،‌ارتقاء ، تعامل و بهره برداری از ظرفیت های تبلیغی ترویجی قرآن و عترت بخش های دولتی ، عمومی و مردمی. ... پایش مستمر وضعیت امور قرآنی و عترت برای تبیین نیازهای پژوهشی و تحلیل شرایط امور قرآن و عترت و فرهنگ کشور. ... هماهنگی با دبیرخانه ها، کمیسیون ها و شوراهای مرتبط جهت هدفگذاری و تدوین اولویت های پژوهشی امور قرآن و عترت. ... نیازسنجی پژوهش ها و مطالعات توسعه فعالیت های تبلیغی و ترویجی قرآن و عترت. http://www.farhang.gov.ir/fa/intro/duty

[39] انجام فعالیتهای تبلیغی و ترویجی قرآن و عترت در همه عرصه‌ها نیازمند روزآمد‌سازی اطلاعات و مبانی علمی و نظری و نیز روشهای عملی و اجرایی می‌باشد، سامان‌دهی پژوهشها و جهت‌دهی به همت و انگیزه محققان حوزه قرآن و عترت را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است http://qia.farhang.gov.ir/fa/partofmarkaz/pazhohesh/sabtetarh

[40] - وی در نشستی با مدیران موسسات قرآنی استان کرمانشاه بر واگذاری امور قرآنی به مردم تاکید کرد و این امر را نیازمند آموزش، ارزشیابی، حمایت و هدایت موسسات قرآنی دانست. ... وی همچنین از تدوین10 اولویت فعالیت های قرآنی در سال 94 سخن گفت که تدبر و فهم قرآن، ارتقا سطح دانش حوزه های قرآنی و حوزه کودک و نوجوان از جمله آنهاست. http://www.irna.ir/fa/News/81621637 /

[41] وی ادامه داد: معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اکنون سه طرح عمده شامل توسعه مراکز و ایجاد سایت جامع قرآنی، ایجاد تشکل ها و انجمن های خادمان قرآنی و تولید فلیم های کوتاه و بلند سینمایی با موضوع قرآن را در اولویت کاری خود قرار داده است.... حشمتیان از حمایت مالی برای طرحها و ابتکارات جدید در زمینه فعالیت های قرآنی اعم از ادبیات داستانی و مقالات علمی خبر داد و یادآور شد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بنیاد نخبگان کشور با بیش از سه هزار نفر ، همکاری و تعامل دارد. http://www.irna.ir/fa/News/81428466 /

[42] وی همچنین تفسیر و تدبر بیشتر در قرآن، افزایش تولیدات هنری، راه اندازی سایت جامع قرآنی، حمایت و ارتقای سطح توانمندی موسسه های قرآنی را از مهمترین برنامه ها و اولویت های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 94 ذکر کرد. http://www.irna.ir/fa/News/81721256/

[43] حشمتی در ادامه افزود: توانمند سازی مؤسسات ، آموزش مدیران و کارکنان از فعالیت های بسیار خوبی است که باید در سال 94 پیگیری شود و در دستور کار است که فعالیت های مجازی را در حوزه قرآن پیش ببریم و از اعتبارات تخصیص داده شده بتوانیم کارآمد تر بهره مند شویم . http://iqna.ir/fa/news/3278873/

[44] حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا حشمتی در این نشست مشترک که صبح امروز (دوشنبه) با حضور جمعی از مسوولان این دو معاونت برگزار شد، ... افزایش سطح دانش و مهارتهای روزآمد مقالات قرآنی را از مهمترین رسالت های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانست. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/157511/

[45] حجت‌الاسلام محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برنامه شش ماه دوم سال جاری معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: سازمان‌دهی مؤسسات، تقویت نهادهای مردمی در حوزه قرآن کریم، پیگیری هفته‌های قرآنی در استان‌ها، فراخوان برای ارسال آثار هنری ـ قرآنی و پیگیری طرح ملی تلاوت قرآن کریم از جمله برنامه‌های معاونت قرآن و عترت به‌شمار می‌رود. http://www.iqna.ir/fa/news/1448174/

[46] حشمتی، عنوان کرد: تربیت نیروی انسانی، چاپ و توزیع قرآن، تولید فیلم های قرآنی، نمایش نامه، داستان قرآنی و متن هایی که در زمینه قرآن است در این معاونت صورت می گیرد. http://www.shabestan.ir/detail/News/479347

[47] معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: 140میلیارد ریال اعتبار امسال برای امور قرآنی مصوب شده است. حجت الاسلام و المسلمین حشمتی گفت: تفسیر و تدبر، تولیدات هنری، تاسیس یک سایت جامع قرآنی، حمایت از موسسات قرآنی و ارتقا سطح توانمندی موسسات از اولویت های کاری معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالجاری است. http://www.irna.ir/fa/News/81625066 /

[48] به گزارش ایرنا، حجت الاسلام محمدرضاحشمتی شنبه شب در نشست با تشکل های قرآنی استان یزد افزود: ارتقاء سطح فعالان قرانی از دیگر برنامه های وزارت ارشاد است. http://www.irna.ir/fa/News/81670912 /

[49] حجت الاسلام «محمدرضا حشمتی» روز یکشنبه در نشست خبری دومین دوره جایزه هنر و ادبیات محتشم گفت: سیاست معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد برجسته سازی عترت در کنار قرآن است و تلاش داریم به صورت جدی تری در این زمینه فعالیت کنیم .... وی افزود: این جایزه فرصتی است تا در کنار فعالیت های خود به صورت ویژه، بحث عترت را با محوریت حماسه عاشورا و فرهنگ عاشورایی تقویت کنیم. http://www.irna.ir/fa/News/81329985 /

[50] بیمه فعالان قرآنی و حمایت از این دلسوزان جامعه‌ی قرآنی اولین و مهم‌ترین اولویت فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت است . http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/102011

[51] راه‌اندازی سامانه جامع قرآنی، فعال کردن بخش عترت، تولید فیلم و بازی قرآنی و توجه بیشتر به فعالیت‌های قرآنی استان‌ها را جزء مهم‌ترین برنامه‌های قرآنی وزارت ارشاد اعلام کرد. معاون قرآنی وزیر ارشاد ... تصریح کرد: امسال در کنار حمایت از فیلم‌های قرآنی قصد داریم یک بازی رایانه‌ای در حوزه قرآن نیز تولید کنیم http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930715000970

[52] همچنین با فعالیت جدید معاونت قرآن و عترت در حال بررسی و راه‌اندازی طرح‌های گسترده و ابتکاری هستیم که تا چند ماه آینده عملیاتی می‌شود. ... وی افزود: مشکل ما در برنامه‌ها و طرح‌های قرآنی بودجه نیست و بحمدالله این طرح‌ها محقق می‌شود و نیازمند ابتکارات نو در برنامه‌های قرآنی هستیم. http://www.shabestan.ir/detail/News/338052

[53] در گذشته خیلی دقیق نبوده چون در حوزه قرآنی خیلی نمی‌توانند اعتبارات بزرگ را جذب کنند و هر بودجه ‌ای بستگی به توان جذب آن حوزه‌ها هم دارد. الان خبرگزاری شما یک مبلغی را می‌تواند جذب کند اگر دوبرابر این اعتبار را به شما بدهد که نمی‌توانید جذب کنید، اینطوری نیست که یک روزه بتوانید همه خبرنگاران را بسیج کنید و این کار سختی است بنابراین ما نمی‌توانیم این مبالغ را جذب کنیم، چون نمی‌توانستیم جذب کنیم هدر رفته است. در گذشته هم خوب نبوده که مسئولیت آن با خودشان است http://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/06/30/501195/

[54] - حجه‌الاسلام "محمدرضا حشمتی" در آیین افتتاح نمایشگاه قرآن کریم تبریز و در گفت و گو با ستاد خبری نمایشگاه قران کریم تبریز گفت: معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد از نوآوریهای قرآنی و تولیدات هنری با صبغه‌ی قرآنی حمایت ویژه‌ای خواهد داشت http://www.yjc.ir/fa/news/4907467/

[55] حجت الاسلام محمدرضا حشمتی روز سه شنبه در حاشیه رونمایی از بزرگترین حکاکی قرآن جهان و قرآن مرقع مطلا در جمع خبرنگاران اظهار داشت: حمایت از هنرمندان از وظایف وزارت ارشاد است و در حوزه قرآن و عترت با جدیت حامی فعالیت های هنری در زمینه قرآن کریم هستیم. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/129273/

[56] معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اواخر شهریور ماه برای تولید آثار هنری با مضامین قرآنی اعلام آمادگی کرده و از تمامی هنرمندان و افراد تولید کننده خواسته بود تا در زمینه آموزه های قرآنی هرگونه ایده و نظر خود را برای تولید فیلم های سینمایی، مستند و پویانمایی با موضوع قرآنی اعلام کنند. http://www.irna.ir/fa/News/81382718 /

[57] معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با طرح این موضوع که باید در نمایشگاههای قرآن، محیطی را جهت آشنایی هنرمندان با آثار قرآنی و ایجاد زمینه ای برای خلق اینگونه آثار از سوی ایشان فراهم بیاوریم، گفت: من در همین نشست خبری اعلام می کنم که از خلق آثار هنری مانند فیلم حمایت می‌کنیم تا بتوانیم در نمایشگاه بعد، تعدادی از آنها را به نمایش بگذاریم. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/135520/

[58] وی با تأکید بر لزوم سرمایه گذاری در تهیۀ فیلمهای فاخر دینی و آثار هنری چشم نواز قرآنی، بیان داشت: وظیفۀ معاونت، سازماندهی تولیدات سمعی - بصری و هنری است. http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/120438/

[59] ده‌ها فیلم با مضامین قرآنی در حال ساخته شدن است http://www.farsnews.com/13940326000277

[60] معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اعلام آمادگی از هنرمندان و تولیدکنندگان فیلم های سینمایی و مستند دعوت کرد تا به خلق آثار قرآنی بپردازند. ... به گزارش جماران، حجت الاسلام محمدرضا حشمتی روز جمعه درباره آمادگی معاونت قرآن وعترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تولید آثار هنری با مضامین قرآنی به ایرنا گفت: هر هنرمندی که آمادگی تولید فیلم با موضوع های قرآنی را داشته باشد، می تواند پیشنهاد خود را به این معاونت ارائه دهد تا کارگروه مربوطه پس از کارشناسی و تامین اعتبار لازم، مقدمات امضای قرارداد را فراهم کنند. ... وی افزود: تمام هنرمندان و افراد تولید کننده که در زمینه آموزه های قرآنی ایده و نظریه دارند، با مراجعه به معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد به عنوان متولی این کار، می توانند با توجه به فضای فراهم شده کنونی به تولید فیلم های سینمایی، مستند و پویانمایی بپردازند http://www.jamaran.ir/fa/n58797/

[61] معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار با مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی که در محل بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد گفت: معاونت قرآنی از فیلمنامه ‏هایی که زندگی بزرگان دین اسلام را در طول تاریخ با ظرافتی خاص و تأثیرگذار به تصویر درآورند، حمایت خواهد کرد. http://www.jamaran.ir/fa/n82228/

[62] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/136605/

[63] http://www.jamaran.ir/fa/n96338/

[64] http://www.jamaran.ir/fa/n53255/

[65] http://www.jamaran.ir/fa/n27382/

[66] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/141905/

[67] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/104228/

[68] http://qia.farhang.gov.ir/fa/news/127817/

[69] http://www.iqna.ir/fa/news/3453312/