تبدیل وزارت علوم به باشگاه سیاسی حزبی خاص، مهمترین دلیل توقف رشد علمی کشور

سهراب صلاحی رئیس سازمان بسیج اساتید در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار «نسیم آنلاین»، با بیان اینکه اهداف کلان جمهوری اسلامی در حوزه جغرافیای ملی ایران اسلامی تبدیل ایران به یک قدرت بین المللی شده است گفت: وقتی که ما سخن از تلاش برای ایجاد تمدن نوین اسلامی می‌کنیم، گفته می‌شود استقرار این تمدن بدون یک قدرت محوری امکان نخواهد داشت.

صلاحی با تاکید براینکه امروز هم از همه جهات دنیا، جمهوری اسلامی را تنها قدرت محوری جهان اسلام می‌داند گفت: الحمد الله امروز بسیاری از مؤلفه‌های ایجاد تمدن نوین اسلامی و تبدیل ایران به یک قدرت بین المللی در کشور و در منطقه موجود است.

وی خاطر نشان کرد: ما برای اینکه به این قدرت بین‌المللی که شرط اول ایجاد تمدن نوین اسلامی است، دست پیدا کنیم باید سه الزام مهم را انجام دهیم که اولین آن عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی است، مورد دوم حفاظت از فرهنگ اسلامی ایرانی و ایفای نقش مهم آن در ریل‌گذاری پیشرفت جمهوری اسلامی است و مورد سوم این است که به مرجعیت علمی جهانی دست پیدا کنیم.

رئیس سازمان بسیج اساتید با تاکید براینکه دستیابی به یک مرجعیت علمی جهانی با تقلید از فضای دانشگاهی بین المللی امکان نخواهد بود گفت: هدف از علم و پیشرفت بر اساس آموزه‌های اسلامی و آموزه‌های نظام سرمایه‌داری دو بحث متفاوت است.

وی خاطر نشان کرد: برای اینکه به یک مرجعیت علمی جهانی دست پیدا کنیم حداقل باید سه کار عمده را انجام بدهیم، اول اینکه باید در علوم انسانی که در واقع متکفل مهندسی تمدن انسانی است تحول ایجاد شود به این معنی که این علوم بر مبنای آموزه‌های خودی بنا شود و دوم باید دانشگاه اسلامی محقق کنیم که سند آن هم الحمد لله آماده شده است.

صلاحی افزود: در بحث دانشگاه اسلامی مقوله‌های مهمی مانند دانشجو پروری، تربیت کادر، نخبگان و مدیران استراتژیک نظام و بحث جایگاه و ارتباط علم و صنعت مطرح است.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: سومین کاری که باید انجام دهیم که الحمدالله تقریباً از سال 82 یا 83 انجام شد و حداقل تا سال 93 یا 94 ادامه داشت این است که باید تحول علمی در کشور ایجاد کنیم و به معنای واقعی دانشگاه مرکز تولید علم شود که این خیزش علمی در کشور به وقوع پیوست و به خاطر همین خیز علمی بود که در سال 91 اعلام شد جمهوری اسلامی 13 برابر رشد متوسط دنیا رشد علمی داشته است و مطرح کردند که اگر این رشد به همین گونه ادامه پیدا کند جمهوری اسلامی در سال 96 به رتبه پنجم دنیا خواهد رسید و در سال 94 حداقل باید به رتبه دهم می‌رسیدیم که متأسفانه الآن نه تنها به رتبه دهم نرسیدیم بلکه آمارهای جهانی حاکی از این است که دو پله نیز سقوط کرده‌ایم.

رئیس سازمان بسیج اساتید خاطر نشان کرد: اگر در این دو ساله اخیر سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی را نگاهی کنیم و سه کلیدواژه اصلی از این سخنان بیرون بیاوریم که اولی اقتصاد مقاومتی است، مورد دوم جلوگیری از نفوذ است و بی‌تردید سومین آن بحث هشدار نسبت به جلوگیری از توقف خیز علمی کشور می‌باشد که غالباً ایشان در تمام نشست‌ها و ملاقات‌هایی که با اصحاب علم داشتند و همچنین در بسیاری از ملاقات عمومی دیگر هم این موضوع را مطرح کردند و به نظر من دلیل این تاکید این است که علم پایه قدرت است و ما بدون علم نمی‌توانیم به قدرت دست پیدا کنیم.

وی خاطر نشان کرد: اینکه امروز ما اولین کشوری در جهان هستیم که بدون کمک هیچ کشور دیگری به چرخه کامل سوخت هسته‌ای دست پیدا کرده‌ایم به خاطر همان خیز قبلی علمی بوده است و به خاطر این بوده که جوانان ما برای دستیابی به مرزهای دانش حاضر شدند حتی بهترین و بزرگترین سرمایه خود یعنی جان خود را تقدیم کنند و این حوزه را نیز مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر با خون سرخ خود رنگین کنند.

صلاحی افزود: به خاطر همین خیز علمی بود که در سال 85 پروژه ماهواره‌ای شروع شد و در سال 88 نیز ماهواره ایرانی به فضا ارسال شد و با همین خیز علمی ما سلول‌های بنیادین را کشف کردیم اما متأسفانه نه تنها در این یکی دو سال اخیر این خیز علمی متوقف شده بلکه بر اساس بعضی از آمارها رکود هم داشته است.

وی در خصوص دلایل اصلی توقف و کاهش پیشرفت علمی کشور اظهار داشت: اولین دلیل آن این است که در اوایل روی کار آمدن دولت عزیز یازدهم، بعضی از حرف و حدیث‌ها مبنی بر این بود که در تقسیم وزارت‌خانه‌ها و وزارت علوم سهم یک حزبی خاص شده است و طبعاً وقتی در مورد مهمترین وزارتخانه راهبردی یک کشور اینگونه مطرح شود که سهم فلان حزب است در واقع طرفداران آن حزب تلاش می‌کنند که دانشگاه را تبدیل به یک باشگاه سیاسی آن حزب کنند که البته ممکن است بعضی از آنها نیز خیلی چنین اعتقاد نداشته باشند اما این اولین دلیل افت علمی کشور بود.

رئیس سازمان بسیج اساتید تاکید کرد: دومین دلیل توقف و کاهش پیشرفت علمی کشور این بود که متأسفانه بسیاری از مدیرانی که در آن 8 یا 10 سال گذشته از عوامل مهم آن خیز علمی در کشور بودند تماماً و بدون حساب و کتاب که ممکن است یکی خوب و یکی بد کار کرده باشد عوض شدند؛ همه این افراد عوض شدند و خیلی بد بسیار بد هم عوض شدند.

وی در تشریح نکته سوم با بیان اینکه تلاش دشمن برای جلوگیری از این پیشرفت علمی کاملاً مشهود است گفت: وقتی که آنها دانشمندان ما را به شهادت می‌رسانند دیگر هیچ کسی نمی‌تواند این واقعیت را کتمان کند و به نظر بنده گفتگوها و بعضی از مباحث مربوط به اینکه بالاخره در مذاکرات هسته‌ای توافق شده الآن یا بعداً دانشمندان ایران باید به وسیله دیگران و از جمله آمریکایی‌ها مورد بازجویی و جاسوسی قرار بگیرند طبعاً سرخوردگی ایجاد کرده است.

صلاحی افزود: البته بنده معتقدم که استندبای گذاشتن صنعت هسته‌ای کشور هم طبعاً باعث سرخوردگی بسیاری از دانشمندان ما شد و همچنین عدم توجه جدی به بعضی از پروژه‌های بزرگ کشور که قبلاً در وزارت علوم پیگیری می‌شد نیز طبعاً از یکی دیگر از دلایل مهم همین سرخوردگی است؛ این در حالی است که تلاش برای ایجاد تنش در دانشگاه‌ها با مطرح کردن بعضی از مسائلی مانند کنسرت‌ها یا آوردن بعضی از چهره‌های سیاسی از هر گروهی در دانشگاه که صحبت‌های آنها باعث تشنج شود طبعاً برای تولید علم و پرورش نخبه که دو کارکرد و کارویژه اصلی دانشگاه است سم مهلک است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: مسائله‌ای مانند بحث‌های بورسیه‌ها هم بی‌تردید وقت زیادی را از وزارت علوم گرفت و اینطور در جامعه و بدنه کشور بازتاب داده شد که کسانی که این دوره آمدند و در وزارت علوم و تصدی را در دست دارند به دنبال این هستند که نیروهای دوره قبلی که جذب شدند و بسیاری از آنها نیروهای قوی و نخبه‌های علمی و ارزشی هستند را از دانشگاه اخراج کنند که طبعاً این هم یکی از دلایل مهم این توقف و رکود بود.

رئیس سازمان بسیج اساتید در ادامه با بیان اینکه با آمدن آقای دکتر فرهادی مقداری از تنش‌های دانشگا‌ه‌ها افت پیدا کرد و دانشگاه به سمت یک ثباتی پیش رفت گفت: ولی به نظر می‌رسد هنوز بعضی از مسئولین محترم وزارت علوم نسبت به این که دانشگاه و علم در کشور دچار یک توقف نادرست در خیز علمی خود شده را قبول ندارند و در همین زمینه بنده پیشنهاد کردم برای اینکه ما فرمایشات و دغدغه‌های مقام معظم رهبری را در این زمینه که مانند همه دغدغه‌های ایشان کاملاً به جا است، آسیب شناسی کنیم و مشکلات را برطرف کنیم کمیته‌ای از دوستان ما در وزارت علوم، مجلس و همچنین از بعضی از صاحبنظران حوزه علم در کشور تشکیل شود تا بررسی شود و وظایف هر نهاد، سازمان و هر مدیریتی برای از بین بردن این موانع توقف خیز علمی مشخص شود.

وی با بیان اینکه متأسفانه در این زمینه اقدامی صورت نگرفت گفت: بالاخره دولت عزیز و محترم و آقای دکتر روحانی که تقریباً یک سال بیشتر از عمر دولت ایشان باقی نمانده باید در سال 96 حتماً نسبت هر حوزه‌ای که در دست دارند چه حوزه اقتصاد، چه فرهنگ، چه سیاست و چه در حوزه علم و فناوری به جامعه گزارش دهند که در سال 92 ایران را در چه رتبه‌ای تحویل گرفته و در سال 96 که قرار است انتخابات ریاست جمهوری صورت گیرد جمهوری اسلامی ایران در چه رتبه‌ای قرار دارد.

صلاحی در ادامه ابراز امیدواری کرد که این سال باقیمانده را دوستان در وزارت علوم به سمت بهبود فضای رشد علمی حرکت کنند البته بسیاری از این دوستان در وزارت علوم انسان‌های زحمت‌کش و دلسوزی هستند، منتهی نیازمند پذیرش این توقف از سوی آنها در وزارت هستیم و اگر نپذیرند که چنین واقعه منفی رخ داده طبعاً درصدد رفع موانع آن بر نخواهند آمد و ما دعا می‌کنیم که ان‌شاء الله سال 95 را که آقای دکتر روحانی عزیز به مردم بزرگ ایران قول داده‌اند که بعد از 30 یا 32 ماه رونق اقتصادی خواهد بود ان‌شاء الله تلاشی بفرمایند که سال 95 سال از بین رفتن موانع توقف خیز علمی کشور و ادامه پیشرفت‌های علمی و ان‌شاء الله رفتن به سمت قله‌های بالا در علم و فناوری هم باشد.

وی در ادامه در خصوص موضوع فرهنگی در دانشگاه‌ها با بیان اینکه ما بحث فرهنگمان فقط دانشگاه‌ها نیست گفت: ما یک آسیب جدی در کشور داریم و آن هم این است که به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص فرهنگ عمل نکردیم و نمونه آن فقط دانشگاه نیست بلکه در کشور است، شما الآن در خیابان‌ها هم ببینید در ساختن پاساژها، خیابان‌ها و ساختمان‌ها هم گرفتار این مسئله هستیم؛ مقام معظم رهبری فرمودند هر پروژه‌ای در کشور که عملیاتی می‌شود چه پروژه اقتصادی، چه علمی و چه محیط زیست باید در کنار آن یک پیوست فرهنگی تدوین و تنظیم شود که بررسی کند عملیاتی شدن این پروژه چه فواید فرهنگی و چه ضررهایی خواهد داشت و برای جلوگیری از ضرر آن برنامه ارائه کند ولی ما در این زمینه مجموعه نظام کاری به این دولت و آن دولت نداریم، متأسفانه غفلت کردیم.

رئیس سازمان بسیج اساتید تصریح کرد: ما الآن به تعداد انگشتان دست، انسان‌های پیوست‌نگار در کشور نداریم که اگر همین فردا دولت آقای روحانی عزیز بفرماید که می‌خواهیم پیوست فرهنگی را عملیاتی کنیم آدمی باشد که این پیوست‌ها را تدوین کند این در حالی است که ما از یک فرهنگ بسیار غنی برخورداریم و مثلا در همین اصفهان عزیز وقتی که گردشگران خارجی می‌آیند دنبال این هستند که بروند سی و سه پل، پل خواجو یا میدان امام و مسجد امام را بازدید کنند، در کنار این پل سی و سه پل، پل فلزی هم هست ولی هیچکدام نمی‌روند چون در آن معماری اسلامی گمشده‌ است؛ آنها این معماری را دنبال می‌کنند چون به انسان آرامش و روح می‌دهد و با انسان صحبت می‌کند ولی متأسفانه ما در این زمینه غفلت کردیم و فقط هم دانشگاه‌ها نیست مجموعه کشور در این زمینه غفلت کردند.

وی خاطر نشان کرد: باید به فضل خداوند بزرگ برای استقرار تمدن نوین اسلامی تلاش کنیم که یک مانیتور آن بحث ایران اسلامی باشد تا وقتی مجموعه مانیتورها پیشرفت اسلامی ایرانی، پیشرفت اسلامی عراقی، پیشرفت اسلامی مصری و پیشرفت اسلامی اندونزیایی شکل بگیرند، می‌شوند تمدن نوین اسلامی و در این زمینه ما باید به فرهنگ خودمان رجوع کنیم که البته معنایش این نیست که برگردیم و ساختمانی مثل هزار سال قبل بسازیم بلکه معنایش این است که ما از مصالح مدرن با معماری اسلامی حرکت کنیم.

صلاحی افزود: آن چیزی که الآن بعد از هزار سال خارجی‌ها برای تماشای آن به اینجا می‌آیند یک تلاش سراسری و برنامه منسجم می‌خواهد که ان‌شاء الله باید در دولت‌های بعدی این بحث را پیگیری کنیم تا به فضل خداوند بزرگ با یک برنامه منسجم که بر اساس فرهنگ اسلامی ایرانی آن بحث پیشرفت اسلامی ایرانی محقق شود البته دانشگاه‌ها سهم بسیار مهمی در این امر دارند چون آنها دو ظیفه اصلی دارند که یکی تولید علم و دیگری تربیت نخبه و دانشمند است و تربیت نخبه و دانشمند با ولنگاری اتفاق نخواهد افتاد.

وی تاکید کرد: هر جامعه‌ای که گرفتار ولنگاری شود سرمایه‌های عظیم خود را که مهمترین آن سرمایه‌های انسانی است را از دست خواهد داد ؛ ان‌شاء الله باید تلاش کنیم با توجه به اینکه بسیاری از مدیرانی که الآن در دانشگاه آزاد و دولتی هستند غالبا به اهداف کلان نظام معتقدند و باید یک همفکری به وجود آورد.

رئیس سازمان بسیج اساتید خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه دولت در این 30 ماهه بیش از حد گرفتار بحث هسته‌ای و برجام شده بود و الآن هم نتایج آن در اما و اگر است ؛ متأسفانه با همه زحماتی که هیئت مذاکره کننده کشید و با همه تلاش‌هایی که داشتند و ما از همه زحمات آنها تقدیر و تشکر می‌کنیم اما به نظر می‌رسد دولت یک مقداری در اجرای این برجام عجله کرد و الآن جمهوری اسلامی همه تعهداتش را انجام داده ولی آمریکایی‌ها به تعبیر آقای دکتر ظریف عزیز فقط روی کاغذ تعهداتشان را انجام داده‌اند و در عمل هنوز کاری نکرده‌اند و الآن دولت این دغدغه بزرگ این بحث را هم دارد که آیا این عملیاتی می‌شود یا نمی‌شود؛ بالاخره زحمات 30 سال دانشمندانمان در عرصه هسته‌ای تقریباً 10 الی 15 سال در حالت استاندبای قرار گرفته و در مقابل هم دشمن دارد رفتارها و سیگنال‌های بدی نشان می‌دهد.

وی اظهار داشت: بحث علم مربوط به کشور است و مربوط به این جناح و آن جناح نیست و هر نظامی هم در این کشور مستقر باشد بالاخره ایرانی‌ها می‌خواهند که به یک قدرت بین المللی تبدیل شوند و الحمد الله همه مردم ایران می‌دانند که نظام جمهوری اسلامی در این راستا بیشترین تلاش خود را انجام داده و در تلاش است که این کشور را به یک قدرت بین‌المللی تبدیل کند که پایه این قدرت علم است و در این جهت باید آن مسائلی که باعث می‌شود دانشگاه‌های ما گرفتار تشنج و مرگ بر این و مرگ بر آن شود پرهیز کنیم و حتی اگر سخنرانی بنده به عنوان سرباز کوچک نظام در یک دانشگاهی باعث شود که آن دانشگاه دچار تشنج شود این سخنرانی از هر کسی از چپ و راست و شمال و جنوب نباید انجام شود؛ دانشگاه محیط تولید علم است و محیط تربیت نخبه و دانشمند است و تشنّج سمّ آن می‌باشد.