بایدها و نبایدهای تغذیه در ماه رمضان در گفتگوی «نسیم آنلاین» با یک متخصص علوم زیستی:
استفاده از غذاهای فیبردار در فاصله افطار تا سحر/ خوردن کله‌پاچه ممنوع
۱۶ تا ۱۷ ساعت روزه‌داری در ماه رمضان امسال آن هم در هوای گرم، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب را ضروری می‌کند. دانستن اینکه چه مواد غذایی مصرف شوند و چه مواردی خورده نشوند بسیار مفید خواهد بود.
گروه جامعه « نسیم آنلاین »: ماه رمضان به قدری نزد خداوند متعال حرمت دارد که در روایات وارد شده برای نامیدن آن حتما قید "مبارک" عنوان شود. ماهی که حتی خواب روزه‌دار هم عبادت محسوب شده و تلاوت یک آیه از قرآن مجید در حکم قرائت کل قرآن را دارد. تلاقی روزهای ماه رمضان با بلندترین روزهای سال و نزدیک به 17 ساعت نخوردن آب و غذا به همراه انجام فعالیت‌های روزانه به اضافه گرمای هوا، لزوم رعایت برخی نکات در تغذیه و رژیم غذایی مناسب را برای بهره‌مندی هر چه بیشتر از فیوضات این ماه و همچنین انجام کارهای روزانه می‌طلبد. دکتر محمد دریایی متخصص علوم زیستی، گیاهان دارویی و طب ایرانی در خصوص رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان پاسخگوی سوالات « نسیم آنلاین » بود.
«نسیم آنلاین»: ماه رمضان امسال با گرمای زیاد هوا و ساعات بالای روزه داری مواجه شده است که طبیعتا برخی از روزه‌داران در این روزهای طولانی و گرم که می‌بایست علاوه بر انجام فرائض این ماه به کارهای شخصی خود بپردازند و تحرک جسمانی داشته باشند دچار مشکل شده‌اند. چه مواردی در بحث تغذیه باید رعایت شوند که فرد روزه‌دار دچار بی‌حالی و تشنگی شدید نشوند؟دکتر محمد دریایی: ماه رمضان در فرهنگ دینی مسلمانان یک جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماه طی یک دوره روزه‌داری توانایی خودداری از بسیاری از عادات در رفتارهای روزانه را در بوته آزمون می‌گذارد و آنچه که انسان را خشنود می‌کند توان کنترل و تسلط بر بسیاری از تمایلات، کردارها و پندارهایش است. از این تمایلات و نیازهای ضروری روزانه، خوردن و آشامیدن است که پس از مثلا تنفس در جایگاه حیاتی ویژه‌ای قرار دارد تا انسان خویشتن خود را نسبت به میل طبیعی به خوردن غذا تجربه کند. شاخص دیگر ماه مبارک رمضان فرایند اوج تقرب و معراج روحانی به سوی خالق هستی است خالق قرائت و تدبر در قرآن، نماز، دعا و نیایش و توسل به قرآن و اهل بیت تبلور پیدا می‌کند.
برای در نظر گرفتن این دو بعد بایستی بایدها و نبایدهایی را رعایت کنیم، از جمله اینکه در حرف زدن، نگاه کردن و رفتار خودمان تجدید نظر کنیم تا تحت کنترل و رصد در بیایند، به علاوه اینکه چون ماه مبارک رمضان در گرما و ابتدای تابستان قرار گرفته است نکاتی را باید در نظر گرفت که مردم و افرادی که روزه می‌گیرند در کمال آسایش و آرامش روحی و جسمی قرار بگیرند. یکی از این موارد این است که در موقع افطار اولاً سعی کنیم که با یک آب گرم افطار کنیم و شروع به خوردن آب یخ و شیر یخ و... نشود چون معده را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. از قول پیامبر اکرم(ص) داریم که افطار خود را با خرما آغاز کنید. آب ولرم معده را برای غذاهای تقریباً متوسطی که بعداً خورده می‌شوند آماده می‌کند. از خوردن زولوبیا و نقل و چای باید صرفنظر کرد و کم کم معده را برای اینکه بتواند آن مدتی که روزه بودیم تحمل غذای بعدی را بکند آماده کنیم. نظر من بر این است که وقتی اذان گفته می‌شود اول نماز مغرب را بخوانیم بعد با آب گرم و خرما افطار کنیم، زولوبیا و چیزهایی مثل شکرهای مصنوعی بدن را اذیت می‌کنند.
خرما جلوی اشتهای بیش از حد را می‌گیرد و غذای سالم را به تمام بدن می‌رساند، بعد از آن می‌توان از یک سوپ ملایم، نان، پنیر، خیار، گوجه فرنگی و سبزی استفاده کرد. بعد از خوردن این غذاها کم کم می‌شود یک لیوان شربت خاکشیر که با شیرینی متوسطی درست شده است مصرف کرد. غذاهای کم نمک، نمی‌گویم نمک خورده نشود نمک باید خورده شود منتهی نمک سالم.
این حالت که گذشت انسان می‌تواند بعد از آن شروع به خوردن میوه‌های مختلف از جمله آب هندوانه و خود هندوانه، کاهو، سکنجبین، سبزیجات و انواع میوه‌هایی که انسان را معتدل نگه می‌دارد کند، حالا اگر هم خواست یک غذایی مصرف کند این غذا باید دقیقاً یک ساعت یا یک ساعت و نیم بعد از افطار باشد.
دریایی: شام باید متوسط باشد، یعنی بیشتر سعی کنیم غذاهای آبکی مصرف کنیم که خاصیت داشته باشد مثل موز، خرما و میوه‌جات مختلف بدن را متعادل نگه می‌دارد و چربی‌ها، اسید اوریک و اوره بدن را تنظیم می‌کنند. ولی اگر غذایی مخصوصاً اگر چرب باشد مثل کله پاچه خورده شود اینها سبب انباشت چربی می‌شوند، به خصوص اینکه بعد از افطار که انسان تحرکی ندارد خوردن این غذاها برای انواع اندام‌های بدن ضرر و زیان به همراه دارد.
در وعده سحر حتما باید غذایی که نمک آن زیاد نبوده و فیبردار باشد خورده شود. تا آنجایی که امکان دارد با غذا سبزیجات و کاهو مصرف شود. اگر اینها مصرف شد آب بدن را در طول روز تامین می‌کند. اگر برنج خورده شود حتماً باید سبزی قاطی آن باشد، یا اینکه سبزی پلو باشد و یک عده سبزی‌های تازه یا کاهو در حد زیاد با آن مصرف شود تا آب بدن را تامین کند. غذاهایی که خورده می‌شوند باید فیبر دار باشند. توصیه می‌کنم یک یا دو عدد خرما با آب ولرم بعد از سحری میل شود که مفید خواهد بود. البته شربت خاک شیر با شیرینی کم، تخم شربتی، خرفه خیلی خوب است. اگر گیاه خرفه در باغچه‌ها کاشته شود و در شهرستان‌ها باشد آب بدن را واقعا تامین می‌کند، اگر تخم آن هم موجود باشد می‌توانند به صورت یک شربت کم شیرین درست کنند و میل کنند، که آب بدن را می‌تواند تامین کند.
«نسیم آنلاین»: برخی افراد با توجه به اینکه مدت روزه چیزی در حدود 16 تا 17 ساعت است دچار بی‌حالی و سردرد می‌شوند راهکاری وجود دارد تا از این حالت در مدت روزه‌داری جلوگیری شود؟دریایی: اگر غذاهایی که دارای املاح مختلف نمکی هستند را مصرف نکنند و به جای آن مثلاً از شربت آبلیمو استفاده کنند تا املاح بدنشان تامین شود، دیگر آن حالت بی‌حالی را نخواهند داشت. شربت آبلیمویی که با شکر قهوه‌ای درست شده باشد خیلی خوب است و هم بعد از افطار و هم در وعده سحر می‌شود از آن استفاده شود. این محلول آبلیمو و عسل خیلی خوب است منتهی شیرینی‌اش نباید زیاد باشد، اینها جلوی سردرد را می‌گیرند. آفتاب زیاد راه نروند، زیاد صحبت نکنند و سعی کنند که طول روز را بیشتر با سکوت و ذکر سپری کنند. البته ذکر به این نیست که به زبان بیاورند در حد اینکه در ذهن و قلب خودشان بگذرانند آن ذکر عند الله مأجور خواهد بود.
«نسیم آنلاین»: استفاده از غذاهای آماده به خصوص فست‌فودها در ماه رمضان چگونه است؟دریایی: چون اینها نیترات و املاح شیمایی دارد متأسفانه اینها بیشتر خون را کثیف می‌کنند و سمی می‌کنند و به دلیل وجود ادویه و نمکی که دارد تشنگی را بالا می‌برد. ما تاکید می‌کنم اگر هم می‌خواستند مصرف کنند حداقل این یک ماه مصرف این غذاها را کنار بگذارند.
اینها هم تشنگی را زیاد می‌کند و هم چربی خون را بالا می‌برد این یک ماه را اگر توانند تحمل کنند و رژیم میوه‌خواری و سبزی خواری را پیش بگیرند یقیناً بعد از ماه مبارک خواهند دید که هم بدنشان تنظیم می‌شود و هم کبد چربشان از بین می‌رود و هم اینکه اسید اوریکشان تنظیم می‌شود.
«نسیم آنلاین»: در ماه رمضان می‌شود زولبیا و بامیه مصرف کرد؟دریایی: خیر، زولوبیا و بامیه چیزهای خوبی نیست در کل شیرینی‌جات مصنوعی خوب نیستند، روزه‌داران با توت و خرما و انجیل خودشان را تقویت کنند.
«نسیم آنلاین»: برخی از متخصصان تغذیه توصیه کرده‌اند که از افطار تا سحر 7 تا 8 لیوان آب مصرف شود، شما این مورد را تایید می‌کنید؟دریایی: مایعات باشد بهتر است چون آب خالی، بدن را بی‌حس و بی حال می‌کند. آب میوه‌های مختلفی مثل آب هندوانه و آب طالبی املاح را تأمین می‌کنند ضمناً ضررهای آب را هم ندارد .
