رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گفتگو با «نسیم آنلاین» عنوان کرد:
جمعیت کشور در حالت "پنجره جمعیتی" است/ اجرای طرح "یارانه منزلت" برای خانوادههای سالمندان
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با اشاره به اجرایی شدن طرح یارانه منزلت در کشور، گفت: ما در تلاش هستیم تا بتوانیم یارانه منزلت را برای خانواده سالمندان در نظر بگیریم که البته تحقق این مقوله مستلزم توجه دولت و تصویب این طرح است. اینگونه طرحها در کشورهای مانند ژاپن بازخورد خوبی را نشان داده است.
گروه جامعه « نسیم آنلاین »: مقوله جمعیت و افزایش جمعیت همیشه یکی از مهمترین موضوعات یک جامعه بوده است. این مقوله خود وابسته به موضوعاتی مانند ازدواج و تشویق خانوادهها به زادوولد است. اخیراً طبق آمارهای منتشرشده خبرهای خوبی از افزایش جمعیت به گوش نمیرسد. سیفالله ابو ترابی، مشاور سازمان ثبت و احوال کشور در روز ملی جمعیت خبر از کاهش نرخ زادوولد در کشور داد. وی با اشاره به تولد یکمیلیون و 580 هزار نوزاد در کشور در سال گذشته گفت: نرخ رشد زادوولد کشور در سال گذشته 2.3 درصد بوده است که در مقایسه با سال 93 حدود 1.9 درصد کاهش داشته است.
کاهش نرخ زادوولد در کشور عواقب و پیامدهای گوناگونی را دارد. بدون شک یکی از پیامدهای کاهش زادوولد پیر شدن جامعه و افزایش میانگین سنی جامعه است. در همین رابطه دکتر فرید براتی، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گفتگو با « نسیم آنلاین » گفت: به نظر میرسد با توجه به گرایشی که در بین زوجهای جوان ما ایجادشده است گرایش به ازدواج و بهتبع آن فرزند آوری کاهشیافته است که این مسئله خیلی خوب نیست. ما با توجه به سیاستهای کلانی که در کشور داریم و اهمیتی که در منطقه دارا هستیم نیاز به یک جمعیت پویا و جوان داشته و داریم؛ اما ادامه روند کاهش جمعیت میتواند برای کشور مشکلساز باشد. خارج کردن جامعه از این مسیر مسلماً سیاستهای تشویقی و حمایتی از ازدواج و زادوولد را میطلبد که مستلزم توجه مسئولان به این مقوله است.
8.3 درصد از جمعیت کشور سالمند هستندبراتی در ادامه گفتگو درباره رابطه زادوولد با افزایش جمعیت سالمندی، گفت: کاهش زادوولد مسلماً به افزایش جمعیت سالمندی در کشور دامن میزند. البته تا به امروز تأثیر زیادی نداشته است اما ادامه این روند میتواند نگرانکننده باشد. البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که افزایش دانش پزشکی توانسته کمک شایانی به افزایش سن امید به زندگی نماید که این مسئله نیز توانسته از افزایش جمعیت سالمندی در کشور جلوگیری کند. در حال حاضر نزدیک به 8.3 درصد از جمعیت کشور سالمند هستند.
جمعیت کشور در حالت پنجره جمعیتی است/ در 20 سال آینده جمعیت سالمند کشور به 16 درصد میرسدرئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در ادامه افزود: ما در حال حاضر در وضعیت پنجره جمعیتی هستیم. پنجره جمعیتی فاصلهای است که تا پیر شدن جمعیت زمانی باقیمانده است تا بتوانیم جمعیت جوان و پویا کشور را به بهترین نحو ممکن بهکارگیریم و افزایش دهیم. پنجره جمعیتی در کشور ما تا سال 1425 ادامه خواهد داشت و ما باید بتوانیم از پیر شدن سن جمعیت کشور در این بازه زمانی جلوگیری نماییم.
براتی ضمن اشاره به انتشار آمارهای غلط از افزایش جمعیت سالمندی در حدود سالهای 1420 تا 1425، گفت: افزایش جمعیت سالمندی در سالهای پیش رو بدین معنا نیست که ما دیگر هیچ نیروی جوان و جمعیت جوانی در کشور نخواهیم داشت. اخیراً رسانهها با انتشار آمارهای غلط بهنوعی جامعه را در ترس از پیر شدن جامعه و ورود مهاجران به کشور برای داشتن نیروی جوان و نیروی کار قرار دادهاند. شاید این اقدامات برای هوشیار کردن و تشویق کردن زوجهای جوان به ازدواج و ترغیب خانوادهها به فرزند آوری باشد اما راه درستی نیست. واقعیت این است که ما در سالهای آینده مسائلی همانند بحران سالمندی، سونامی سالمندی یا فاجعه سالمندی نخواهیم داشت. ما در آینده حتی ممکن است جمعیت جوانمان نیز افزایش یابد؛ اما بههرحال بخشی از جامعه سالمند خواهد شد که اگر با همین روند زادوولد پیش برویم در 20 سال آینده جمعیت سالمندی ما از 8.3 درصد به حدود 16 درصد خواهد رسید.
سالمندان آینده سالمندانی باسواد هستنددر ادامه گفتگو دکتر براتی در پاسخ به این سؤال که با توجه به افزایش جمعیت سالمندی کشور در سالهای آتی آیا برنامهای برای این قشر از جمعیت جامعه دارید، به « نسیم آنلاین » گفت: باید این نکته را در نظر داشت که با افزایش جمعیت باسوادان در کشور در آینده یک جمعیت سالمند باسواد داریم که حتی از تحصیلات بالا برخوردار هستند؛ بنابراین به این نسل از سالمندان دیگر نمیتوان گفت که وقتشان را در پارک بگذرانند. این نیازمند برنامهریزی است. ما باید مشارکت فعال سالمندانمان را در کشور داشته باشیم. ما باید با الگوبرداری از شاخصهای جهانی مانند سالمندی فعال این شاخص را نیز در کشورمان فعال نماییم. ما باید به نقطهای برسیم که از تجارب سالمندان تحصیلکردهمان در آینده استفاده کنیم. باید ارتباط بین نسلها را فعال کنیم تا جمعیت سالمند را تبدیل به یک جمعیت متحرک کنیم.
تنها 15 هزار نفر از سالمندان در مراکز مراقبتی نگاهداری میشوندرئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان همچنین بابیان اینکه هماکنون در جامعه نگاه خانوادهها به سالمندان نگاه مثبتی است و هنوز سالمندان در خانوادهها پذیرفته میشوند، اظهار داشت: ما در حال حاضر از جمعیت 6 میلیون و 400 هزارنفری سالمند کشورمان تنها در حدود 15 هزار نفر در مراکز مراقبتی سالمندان نگاهداری میشوند؛ اما به نظر میرسد که اگر با همین روند کنونی در جامعه پیش برویم نسل جدید جوان در آینده تمایلی به نگاهداری از پدران و مادرانشان نداشته باشند. با این پیشبینی، ما در آینده آمادگی کافی برای نگاهداری از این جمعیت سالمند در مراکز مراقبتی را نداریم. چراکه نیروی آموزشدیده و حرفهای در مراقبت از سالمندان را در اختیار نداریم. همچنین لازم به ذکر است که جمعیت زنان سالمند در کشور نسبت به مردان بیشتر است.
متولی برای آموزش نیروی حرفهای مراقب از سالمند نداریم/ به دنبال تصویب یارانه منزلت هستیمالبته این بدین معنا نیست که کسی تمایل به نگاهداری از سالمندان ندارد بلکه در کشور کسی مسئولیت این مسئله را قبول نمیکند که نیروی ماهر آموزش دهد و مجوز لازم برای نگاهداری از سالمندان را برای این نیروها صادر نماید؛ بنابراین با ادامه این روند در آینده با کاهش نیروی مراقب از سالمند مواجه خواهیم بود. جالب است بدایند که کسانی که در خانهها مراقبت از سالمندان را انجام میدهند هیچگونه مجوزی را برای این کار از مراجع رسمی ندارند و فقط ضمن اعتماد خانواده سالمند و برحسب تجربه به این کار میپردازند. در همین راستا جلساتی را با سایر دستگاههای مسئول در امور سالمندان داشتهایم تا بتوانیم با برنامهریزی مشخص به جایگاه ایده آلی در مراقبت از سالمندان برسیم .
لازم به ذکر است که قبل از این موارد باید وضعیت بیمه سالمندان را مشخص نماییم. ما در تلاش هستیم تا بتوانیم یارانه منزلت را برای خانواده سالمندان در نظر بگیریم. به این صورت که به خانوادههایی که از سالمندان خود مراقبت نمایند یارانهای اختصاص دهیم تا خانوادهها تشویق به نگاهداری از سالمندان خود شوند که این امر به گرم شدن و پایدار شدن کانون خانوادهها نیز کمک شایانی میکند. تحقق این مقوله مستلزم توجه دولت و تصویب این طرح است. اینگونه طرحها در کشورهای مانند ژاپن بازخورد خوبی را نشان داده است. از دیگر طرحهای تشویقی برای نگاهداری خانوادهها از سالمندانشان معافیتهای مالیاتی آن خانوادهها در برخی مسائل است که این طرح نیز میتواند الگوی مناسبی برای اجرا در جامعه ما باشد .
اما قبل از اجرایی شدن چنین طرحهایی باید یکنهاد یا یک دستگاه با سازوکار مشخص برای سالمندان داشته باشیم. این امر در سازمان بهزیستی صورت پذیرفته است که هماکنون تحت عنوان شورای ملی سالمندان فعالیت میکنیم؛ اما متأسفانه در برنامه پنجم توسعه به این شورا کملطفی شد و توجهی به گسترش فعالیتهایش نشد. به همین منظور باید این تشکیلات در برنامه ششم توسعه دیده شود تا بتوانیم برای جمعیت سالمندی کشورمان با برنامه و اقدامات مناسب پیش برویم .
آموزش 45 هزار زن سالمند در 10 استان کشوررئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در ادامه به فعالیتهای شورای ملی سالمندان اشاره کرد و گفت: از سری فعالیتهایی که آغاز کردهایم بحث آموزش سالمندان برای زندگی سالم و خود مراقبتی است. در حال حاضر 45 هزار زن سالمند در 10 استان کشور را تحت پوشش این آموزشها قرار دادهایم و امیدواریم بتوانیم این طرح را گسترش دهیم. بحث محیطهای دوستدار سالمندان است که بهصورت پایلوت در دو استان اصفهان و آذربایجان شرقی آغاز کردهایم. همچنین طرحی را مدتی است که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آغاز کردهایم تحت عنوان "آموزش بازنشستگی سالم" که از یکی دو سال قبل از بازنشسته شدن افراد آغاز میشود و امیدواریم این طرح به ثمر برسد. با همه این تفاسیر باید در نظر داشته باشیم که تمامی این مسائل را باید قبل از بازنشستگی افراد در نظر بگیریم و این آموزشها باید قبل از سالمند شدن افراد اجرایی شود .
نسبت زنان سالمند از مردان بیشتر است/ دولت باید سهم خود در تأمین هزینههای سالمندان را افزایش دهددکتر براتی در پایان با اشاره به میزان جمعیت سالمندی کشور، افزود: طبق آمار مرکز آمار ایران نزدیک به 6 میلیون 400 هزار سالمند بالای 60 سال در کشور داریم که نسبت جمعیتی این قشر جامعه نزدیک به 8.3 درصد از جمعیت کشور است. لازم به ذکر است که نسبت جمعیتی زنان سالمند به مردان در حال افزایش است، بهگونهای که ما درگذشته به ازای هر 100 زن سالمند 109 مرد سالمند داشتیم اما حالا به ازای هر 100 زن سالمند 97 مرد سالمند داریم .
وی در پایان گفتگو در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر وضعیت خانههای سالمندان در کشور چگونه است، به « نسیم آنلاین » گفت: وضعیت انسانی و نیروی کار در این مراکز خوب است. ازآنجاییکه افرادی که در این مراکز فعالیت میکنند سالمندان را مانند پدر و مادرهای خودشان میدانند رفتارهای مناسبی را با این افراد دارند. ضمن اینکه سازمان بهزیستی نظارت جدی بر این مراکز و نوع ارائه خدماتشان دارد؛ اما مشکلی که بیشتر این مراکز را آزار میدهد بحث یارانهای است که متأسفانه دیده نشده است. دولت باید این طرح را تصویب نماید تا یارانهای را به مراکز مراقبت از سالمندان اختصاص دهند. بههرحال هزینهها در این مراکز بالاست و خانوادهها نیز در مقاطعی نمیتوانند از پس هزینهها برآیند. باید سهمی که مربوط به دولت است افزایش یابد تا قدری از مشکلات مالی این مراکز که تبدیل به مهمترین مشکل این مراکز شده است کاهش یابد. همچنین لازم به ذکر است که ما در مراکز مراقبت از سالمندان 4 نوع خدمات را به عزیزان سالمند ارائه میدهیم .
یک نوع از خدمات مربوط به بحث مراکز شبانهروزی است، نوع دیگر مراکز روزانه است که سالمندان در ساعاتی از روز در این مراکز نگهداری میشوند و بعد از سرو یک وعده غذا به منزل بازگردانده میشوند. بحث مراقبت در منزل است که به مددجویان بهزیستی ارائه میشود. نوع چهارم خدمات مربوط به آموزش توانمندسازی به سالمندان راداریم که همه این خدمات در حال انجام است. در پایان ذکر این نکته حائز اهمیت است که در حال حاضر بهزیستی 500 هزار مددجوی سالمند در کشور را تحت پوشش خدمات قرار داده است.