کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با «نسیم آنلاین»:
خط مشی آلخلیفه را آلسعود تعیین میکند/ بحرین زمین بازی سیاست بگیر و ببند است
"حسن لاسجردی" کارشناس مسایل خاورمیانه میگوید، آن چیزی که امروز به عنوان منازعه و درگیری در بحرین شاهد آن هستیم، خط فکری وهابیگری است که عربستان آن را در منطقه دنبال می کند.
گروه بین الملل « نسیم آنلاین »، تاریخ بحرین طی چند سال گذشته همواره با موجی از قیام مردمی و اعتراضات مستمر مردم علیه رفتار تبعیض آمیز و تمامیت خواه رژیم سلطنتی آل خلیفه همراه بوده است، به گونه ای که این کشور همزمان با تشدید سرکوبگریها، کمتر روی آرامش و ثبات سیاسی به خود دیده است.
سرکوب معترضان توسط رژیم آل خلیفه طی یک سال گذشته شدت بیشتری پیدا کرد و بازداشت شیخ علی سلمان دبیرکل جمعیت الوفاق و انحلال این جمعیت و سلب تابعیت آیت الله شیخ عیسی قاسم رهبر شیعیان این کشور و تلاش برای محاکمه وی گواه بر صدق این ادعاست.
گروه بین الملل « نسیم آنلاین » برای بررسی آخرین تحولات بحرین و نگاه دقیقتر به آن با دکتر "حسن لاسجردی" عضو شورای سردبیری خبرگزاری "خبر آنلاین" گفتگویی انجام داده که به شرح زیر است:
« نسیم آنلاین » : آیا فعالیت سیاسی جمعیت "الوفاق" بحرین با حکم نهایی آل خلیفه درباره انحلال بزرگترین جمعیت معارض متوقف می شود؟آلخلیفه اکنون فعالیتهای جمعیت "الوفاق" را خلاف خط مشی سیاسی کشور و در حقیقت در تعارض با منافع کشور دانسته و به نوعی آن را انحراف سیاسی می داند و از نظر مقررات قانونی آن چیزی که مشخص است این است که آل خلیفه به جهت آن تسلطی که بر کشور دارد و ابزارهای قانونی که در دست دارد میتواند این کار را انجام دهد، اما در حقیقت جمعیت الوفاق یا اکثریت جامعه بحرین یک اکثریت اصطلاحاً دست بالا در جامعه هستند و به نوعی اعتقادی فعالیت میکنند.
اگر چه تابلوی الوفاق به پایین کشیده شد، ولی این جمعیت چندین سال است که مبارزات اجتماعی می کند و مطالبات اولیه مردم بحرین را به صورت مسالمتآمیز دنبال می کند. با توجه به برخورد خصمانه آل خلیفه و سرکوب معترضان، به طور حتم فعالیت طرفدار الوفاق و دیگران بر علیه حاکمیت بیشتر خواهد شد و به نوعی به نظر میرسد کاری که آل خلیفه انجام میدهد یعنی مقابله رو در رو و مواجهه عریان، به طور حتم طرف مقابل جریتر می شود که تا حالا اگر خیلی منازعه یا رقابت خیلی آرام بود و مسالمتآمیز بوده حالا که طرف مقابل در اقلیت است و فشارهای خصمانه اعمال میکند، طرف جمعیت الوفاق تندتر شود و به نظر میرسد که ما شاهد روزهای سختی در بحرین باشیم.
« نسیم آنلاین » : مقامات قضایی بحرین قرار است اوایل ماه آگوست آیت الله شیخ عیسی قاسم را محاکمه کنند. آیا شما تصور می کنید که ممکن است سرنوشت رهبر شیعیان بحرین به سرنوشت شهید شیخ "نمر النمر" رهبر شیعیان عربستان دچار شود؟در مجموع به نظر میرسد کاری که در بحرین در حال انجام است تحت تسلط و اصطلاحاً فضای ذهنی عربستانیها است، چراکه در طول این چند سالی که بحث بیداری اسلامی در بحرین پیگیری میشود و تظاهرات و اعتراضات و یا فعالیتهای خیابانی یا فعالیتهای سیاسی نشستها و گردهماییها در مجموع آن چیزی که تا کنون ما دیدهایم این بود که هر کجا که آل خلیفه دچار بحران یا دچار سرخوردگی شده عربستانیها به کمک آنها آمدهاند و حتی در اوائل بحث بیداری اسلامی آنها رژه تانکها را در منامه به راه انداختهاند لذا به نظر میرسد که مسیر مسیری است که برای شیخ نمر طی شده است و آنها تلاش میکنند که فضای خفقان را در بحرین مثل مدل عربستان با از میدان به در کردن مهرههای اصلی دنبال کنند.
اتفاقی که شاید در بحرین کمتر از عربستان باشد این است که عربستان در سیاستهای منطقهای خود جایگاه برتری دارد و دارای توان چانه زنی است اما بحرین این موقعیت را ندارد. لذا به نظر میرسد که در مجموع تلاش آل خلیفه این است که جمعیت شیعیان را در حال حاضر بترسانند و اصطلاحاً با قوه قهریه و تهدید و زندانی کردن و بستن مراکز فعالیتها، حسینهها و مساجد و فشار به جمعیت شیعیان آنها را از ادامه مبارزه منصرف کنند، ولی جمعیت شیعیان تاکنون یک مبارزه مسالمتآمیز مستمری انجام داده است و درخواستهایشان مانند تعین سرنوشت، مشارکت در قدرت و جایگاههای سیاسی و اجتماعی خیلی عمیق نیست و بحرین با توجه به اینکه عربستان هم این اتفاق را تجربه کرد، به نظر میرسد که مسیر مسیر شیخ نمر هست، هر چند شاید نتیجه آن همانند آنچه که در عربستان شاهد آن بودهایم، نباشد.
« نسیم آنلاین » : چرا تدابیر سرکوبگرانه آلخلیفه مانند بازداشت طولانی مدت شیخ علی سلمان دبیرکل جمعیت الوفاق و تعدادی دیگر از علمای بحرینی و سلب تابعیت آیت الله شیخ عیسی قاسم، پس از اقدام عربستان در اعدام شیخ نمر افزایش یافت؟مباحث مربوط به دستگیریها و سلب تابعیت و اخراج بعضیها در حقیقت ادامه یک فرایندی میدانم که بحث فشار علیه معارضین در منطقه است یعنی کاری که عربستان شروع کرده و در تلاش است که کشورهای همراه خود را وادار کند که این روش را ادامه بدهند.
بحرین امروز زمین بازی اصطلاحاً سیاست بگیر و ببند و ارعاب و تبعید و... است و منازعه اصلی بین دو قدرت ایران و عربستان است.
عربستان مدتها است که از موفقیتهای منطقهای فاصله گرفته و شکستهای متعددی را در سوریه، بحرین و یمن و... تجربه کرده است، از همین روی در تلاش است جاهایی که محل نفوذ یا منازعه و یا رقابت با ایران است را در آنجا تحت فشار بگذارد و امتیازگیری کند.
لذا به نظر میرسد آن چیزی که امروز به عنوان منازعه در بحرین دنبال میشود مانند سلب تابعیتها، اخراجها، دستگیریهای و زندانیهای طولانی فشاری است که خط تفکر عربستان و خط وهابیگری در منطقه آن را دنبال میکند برای اینکه خود را بازنده مطلق فرض نکند.
« نسیم آنلاین » : چرا آلخلیفه ایران را به دخالت در امور داخلی بحرین محکوم می کند، اما نقش عربستان را در سرکوب مخالفان بحرینی نادیده می گیرد؟جمهوری اسلامی ایران تاکنون از نوع رفتار و مواجهه سرکوب گرانه آل خلیفه بر علیه شیعیان ابراز نگرانی کرده است و این ابراز نگرانی به جهت بحث بشرخواهی و نوع دوست خواهی، یک رفتار عاطفی و یک رفتار برخواسته از سرشت انسانی است و آن چیزی که تاکنون انجام شده این بود که جمهوری اسلامی اعلام کرد که در انقلاب های بیداری اسلامی منطقه حضور مستقیم ندارد ولی اگر ملت از او بخواهند مثل کاری که در سوریه و عراق انجام شده است.
لذا به جهت همان چیزی که عرض کردم به جهت پیروزی و دست برتری که ایران در تحولات پیدا کرده رژیم آل خلیفه به جهت آن که نتوانسته با این جمعیت نه تفاهمی برقرار کند و نه راهکار اجرایی به درد بخوری را کسب کند در مجموع به دنبال یک مقصر میگردد و در این فضا چه کسی بهتر از ایران که دستشان به آنها نمیرسد و دست برتر را دارد.
بحث متهم کردن ایران به دخالت همان خطی که عربستان دنبال میکند در جاهای مختلف و بحرین هم تابع عربستان است و یا آن چیزی که شاید خیلی مهم باشد به رغم همه این فشارها و تهمتها و جنگ روانی که برخی از کشورهای عربی راه انداختند مسیر مقاومت در منطقه هر روز شکوفاتر و قویتر میشود و این نشان می دهد که بنیانهای جریان مقاومت مربوط به یک کشور و ملت نیست، بلکه همه کسانی که مربوط به این جریان هستند اعتقادی مبارزه میکنند.
« نسیم آنلاین » : وزارت خارجه بحرین از انتقاد آمریکا و انگلیس از منامه در پی انحلال جمعیت الوفاق بحرین را دخالت در امور داخلی این کشور خواند. آیا اعتراض انگلیس و آمریکا نسبت به اقدامات آل خلیفه واقعی است یا صرفا یک انتقاد است؟کشورهای غربی نسبت به برخی از تغییرات معمولاً واکنش اصطلاحاً دیپلماتیک دارند که یکی از آنها بحثهای مربوط به آزادیها و مربوط به حقوق بشر است، که البته در خیلی از مواقع استفاده سیاسی و غیر سیاسی میکنند. ولی آنچه که مهم است این است که نسبت به برخی از حوادث و اتفاقات به ویژه حوادثی که مربوط به حقوق و آزادیها است واکنش دارند و آنهایی که مربوط به حقوق آزادیها است، واکنش دارند که بعضی اوقات از طریق سازمان ملل دنبال میکنند و بعضی اوقات مستقیم.
یک جاهایی است که غرب به دلیل عمق فاجعه خودشان مستقیم وارد میشوند، اما در تحولات بحرین با توجه به اینکه جمعیت الوفاق مسالمت آمیز مبارزه میکند و تاکنون تلاش نکرده اند که از راه خشونتآمیزی وارد شوند و با یک عقل سیاسی کافی به دنبال مطالباتشان هستند و این آل خلیفه است که به جهت قلت و ناچاری و به جهت نداشتن یک فکر منسجم نمیخواهد با رقیب کنار بیاید. ولی در شرایطی دست به عملیات قهرآمیز زده که حتی صدای رفقای خود را هم در آورده و به نظر من این صدا صدای ناآشنایی برای آل خلیفه نیست، چرا که در هر صورت در فضای حوزه سیاست کشورهای غیر غربی معمولاً در بحث آزادیها و بحث حقوق نسبت به همه کشورها این حساسیت را دارند، اما شاید آن چیزی که ملتها از کشورهای غربی که به هر صورت در خیلی از جاها دست و قدرت برتر دارند این است که ضمن اینکه این حساسیت و اعلام موضع دارند هیچ کاری انجام نمیدهند. شاید یکی از نکات خیلی مهم مباحث مربوط به اعلام مواضع حقوق بشری و انسان دوستان غرب این است که آنها اعلام موضع می کنند و هیچ اقدام عملی که شاید بتواند به حل مشکل بیانجامد، انجام نمیدهند. لذا در حال حاضر آل خلیفه به نوعی وابستگی سیاسی و اقتصادی به جهان غرب دارد و میتواند آنها را مجبور کنند که با جمعیت معارض کنار بیایند یا رهگشایی کنند اما آن چیزی که سبب نگرانی افکار عمومی جهان میشود این است که غربیها چرا اقدام عملی نمیکنند.
« نسیم آنلاین » : آیا آمریکا در صورت بروز ناآرامیهای بیشتر در کشور ممکن است ناوگان پنجم دریایی خود را به نقطه دیگری منتقل کند؟پایگاهها یک قرارداد اصطلاحاً امنیتی دارند و در راستای سیاستهای کلان آمریکا در منطقه مستقر شدهاند. هر اقدام اعتراض آمیز علیه دولت بحرین چون این اعتراضات مسالمت آمیز است و جمعیت الوفاق و دیگر جمعیتهای حاضر در منازعه علیه آل خلیفه در حقیقت دنبال مطالبات اجتماعی و سیاسی خود هستند لذا در وهله اول به نظر نمیرسد که کاری با این ناوگان داشته باشند مگر اینکه آنها به قدرت برسند و در منازعه جدید قدرت یا در شرایط جدید قدرت حضور آمریکاییها را در منطقه یا کشور خود مغایر منافع بدانند، اما در شرایط فعلی به نظر نمیرسد که نوک پیکان هر نوع منازعه در داخل بحرین به سمت پایگاههای آمریکاییها باشد.