موانع و چالش‌های مشارکت اجتماعی و سیاسی دختران/ تأکید بر حضور آگاهانه و مسئولانه زنان و دختران در نهادهای مدنی

به گزارش « نسیم آنلاین »، نشست تخصصی بررسی موانع و چالش های مشارکت های اجتماعی و سیاسی دختران با عنوان "موانع پیش روی مشارکت‌های دختران" به همت کارگروه دختران و مدیریت مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان در معاونت امور زنان و خانواده برگزار شد.

در ابتدای نشست فاطمه پهلوانی دبیرکارگروه دختران معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ضمن تبریک میلاد حضرت معصومه(س) و روز دختر با طرح دو سوال به بیان هدف برگزاری این نشست پرداخت و گفت: قبل از هر موضوعی باید به دو سوال مهم از سوی شما به عنوان دختران جوان پاسخ داده شود، نخست آنکه از منظر شما مهم ترین موانع و آسیب‌هایی که برای ورود به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی با آن رو به رو هستید چه می باشد و دیگر اینکه راهکارهای پیشنهادی شما برای خروج از این موانع چیست؟

وی با اشاره به آخرین گزارش‌های بین المللی در خصوص وضعیت مشارکت سیاسی زنان در جهان در سال 2016 گفت: گزارش ها نشان می دهد کشور روآندا در این زمینه با احتساب 61 زن از 126 کرسی مجلس رتبه یک را دارد و بعد از آن کشور بولیوی، سوئد و مکزیک قرار گرفته اند و کشور ما ایران از مجموع 289 کشور رتبه 173 را به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: در دنیا 16 کشور زنان را در رتبه های نخست مانند ریاست جمهوری و نخست وزیری دارد و نکته مهم در این زمینه و دلیل حضور زنان در این عرصه ها حمایت جامعه ی زنان از زنان است و نه تبعیض مثبت؛ البته از طرف دیگر به نظر می رسد در کشور ما بزرگ ترین عامل برای عدم حضور بانوان فقر فرهنگی است.

کبری روشنفکر دبیر کارگروه مدیریت و مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان نیز با انتقاد از اینکه یافته های شیعیان از نکات زندگی حضرت فاطمه معصومه (س) بسیار کم است به نام گذاری روز دختر در ایران اشاره کرد و گفت: روز دختر در ایران در سال 1385 به تصویب رسید اما در کشورهای دیگرهم چنین روزی برای دختران نام گذاری شده است مانند هندوستان که 12 ژانویه، ژاپن 3 مارس، مکزیک 11 آگوست را روز دختران خود نامیدند. روشنفکر با اشاره به اهمیت حضور دختران در عرصه های سیاسی و اجتماعی گفت : به طور قطع بستر سازی مناسب برای ورود دختران جوان به عرصه های سیاسی و اجتماعی نه تنها موجب بروز ایده های خلاقانه آنها می شود بلکه شور و نشاط اجتماعی و سیاسی را به همراه دارد و نباید این گونه باشد که به هنگام هر انتخاباتی از ظرفیت و پتانسیل های بالای دختران در این عرصه استفاده شود و پس از آن این توانایی ها به فراموشی سپرده شود.

به گزارش روابط عمومی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ، دیگر سخنران این نشست الهه کولایی استاد دانشگاه تهران بود که به نقد نگرش های موجود نسبت به حضور زنان در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی پرداخت . کولایی با اشاره به آنکه تلاش همه ما در جهت حق است گفت: ما باید تفاوت میان آنچه می خواهیم و آرزو می کنیم را بدانیم و باید به منطقه، کشور ، تاریخ و فرهنگ کشور خود توجه کنیم و آن را مد نظر قرار دهیم بنابراین مهم ترین مساله آموزش و آگاهی و شناخت درست مسیر است.

وی ادامه داد: این روند در همه ی دنیا کار دشواری بوده است و در امریکا اولین زنی که برای نامزد ریاست جمهوری شد به زندان رفت و 150 سال بعد از آن است که یک زن توانسته یکی از احزاب بزرگ را در دست خود بگیرد بنابراین در هیچ جای دنیا برای فعالان حقوق بشر فرش قرمز پهن نکرده اند. با قهر کردن مشکلی حل نمی شود.

وی ادامه داد: ما باید شرایط را واقع بینانه نگاه کنیم و با قهر کردن مشکلی حل نخواهد شد بنابراین باید هزینه کنیم و اولین هزینه از شخص ماست بنابراین ما راهی به جز مقاومت نداریم چرا که پشت این رفتارها باورهایی قدیمی وجود دارد و زن ها همیشه ضعیفه و یا در بهترین شرایط لطیفه نام گذاری می شدند. زن یک انسان است و اگر این موضوع در جامعه درست نشان داده شود و فهمانده شود بنابراین باید حقوق و امتیازات انسانی به او داده شود. در انتقال تجارب ضعیف هستیم.

کولایی افزود: در بسیاری از نقاط دنیا حضور زنان به صورت دیکته ای است اما درایران این گونه نبوده و ما امروزه شاهد آن هستیم مخصوصا بانوانی که از شهرستان ها به مجلس می آیند پشتوانه خانوادگی خاصی ندارند و خود شجاعانه پا به میدان گذاشته‌اند. البته زنان باید روش‌های سیاسی را بیاموزند و متاسفانه در این زمینه نهادهای منتقل کننده تجربه را نداریم و از طرف دیگر هزینه کار سیاسی در ایران بسیار بالاست و این موضوع خود یکی از دلایل عدم علاقه بانوان به حضور در عرصه‌های سیاسی است. زنان ما در احزاب حضور ندارند بنابراین زمانی که تبعیض مثبت هم اعمال می‌شود گزینه‌ای برای حضور در کرسی‌های مشخص شده وجود ندارد. حضور آگاهانه زنان در نهادهای مدنی این استاد دانشگاه تهران یکی را راهکارهای رفع چالش و موانع پیش رو را حضور موثر و آگاهانه زنان و دختران در نهادهای مدنی دانست و گفت: یکی از چالش‌های پیش روی موانع مشارکت زنان و دختران در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی عدم انتقال تجارب بین نسلی برای حضور آگانه زنان در احزاب و تشکل‌ها است که در صورت ترغیب به حضور مسئولانه زنان در نهادهای مدنی و احزاب بسیاری از موانع برطرف می‌گردد.

وی با اشاره به این باور که سیاست عرصه مردانه است گفت: این باور اشتباه سال هاست زنان را از این عرصه دور کرده است. به خاطر دارم زمانی آیت الله موسوی بجنوردی اشاره می کردند عده ای به نوعی از تبعیض نسبت به زنان حمایت می کنند که گویا اسلام طرفدار تبعیض علیه زنان بوده است.

وی افزود: در ایران وجود تکنولوژی های جدید کمک کرده است تا زنان وارد عرصه های اجتماعی شوند اما همچنان در زمینه اشتغال زنان با مشکلاتی بدیهی رو به رو هستیم ودر بهترین شرایط آمار اشتغال زنان به 12 درصد می رسد . عوامل فرهنگی مانع حضور زنان می شود.

وی افزود: از دیدگاه من عامل اصلی عدم حضور زنان در مشارکت های مدنی عامل فرهنگی است و بعد از آن عوامل روانشناختی مانند عدم اعتماد به نفس و عدم احساس اثربخشی است؛ عامل سوم هم عوامل ساختاری ، موانع عرفی و قانونی است که بعضا به نام شرع و دین است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: نوسازی تکنولوژی به تنهایی می تواند شرط لازم برای به کار گیری و استفاده از بانوان در عرصه های مختلف را فراهم کند اما شرط کافی در این زمینه دگرگونی در اندیشه و فرهنگ است؛ زنان باید به این موضوع توجه کنند که افزایش سطح آگاهی و توانمند سازی درعرصه اقتصادی فرهنگی و اجتماعی می تواند ورود آنان به عرصه های سیاسی را افزایش دهد البته این امر به طور نسبی در تمام دنیا وجود دارد و کاسترز هم به عنوان یک جامعه شناس غربی معتقد است زنان در جوامع غربی هم در مشارکت های سیاسی و مدنی آمار پایینی دارند.

سمیه فریدونی استاد دانشگاه نیز در ادامه نشست با اشاره به شرایط ایجاد بستر مناسب تحصیل برای دختران گفت : طی پژوهشی که انجام دادیم به این نتیجه دست یافتیم که متاسفانه علی رغم آنکه به صورت مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده که حق تحصیل برای همه افراد جامعه برابر است اما در بسیاری از جاها با این مورد برخورد کردیم که به راحتی والدین می توانند حق تحصیل را از دختر خود سلب کنند ، و در چنین شرایطی ما چگونه می توانیم از توسعه مشارکت سیاسی و اجتماعی دختران صحبت کنیم.

این پژوهشگر حوزه زنان و خانواده با اشاره به تجارب دیگر دنیا نسبت به حضور زنان در عرصه فعالیت های سیاسی و اجتماعی گفت: درامریکا هم 100 سال به طول انجامید تا زنان به حق رای دست یابند و بعد از آن زنان به سکوت سیاسی رسیدند چرا که دولت امریکا هزینه حضور زنان را به جامعه منتقل کرد و زنان دوباره به نقش خانه داری و همسر داری خود بازگشتند. مسئله زنان سیاسی نیست.

وی افزود: مساله مطالبه گری جامعه ی زنان بسیار اهمیت دارد ما به عنوان نمایندگان جامعه ی زنان باید از نمایندگان مجلس مطالبه داشته باشیم واین مطالبات را مطرح کنیم تا آنها هم بدانند که به عنوان نماینده چه گروهی در مجلس حضور دارند و از آنان چه خواسته می شود. از طرف دیگر باید تلاش کنیم مساله زنان را از ذیل مسایل سیاسی و گروهی خارج کنیم چرا که هیچ مساله ای مهم تر از مطالبه جامعه ی زنان نیست.

دکتر فریده حمیدی در ادامه نشست با اشاره به این موضوع که بسیاری از دختران ما در شهرستان ها از تحصیل دور مانده اند گفت: این شرایط باعث می شود بسیاری از دختران به سمت افسردگی بروند و به همین دلیل است که ما امسال نرخ بالایی در خودکشی دختران دانش آموز داشته ایم و به نظر من معاونت امور زنان باید رصد این وقایع را در دستور کار خود قرار دهد. از طرف دیگر میتوان با جمع آوری سمن ها و برگزاری کلاس ها و کارگاههای آموزشی بسیج توانمند سازی را برای دختران به راه انداخت البته باید مساله مطالبه گری زنان جامعه را جدی گرفت چرا که نمایندگان مجلس باید طرح ها و لوایح خود را از روی نیازهای عموم جامعه تشخیص دهند تا این دوره از حضور بانوان در مجلس مانند سال‌های گذشته مجلس نشود.