یک‌حلقه صدنفره، سینمای ایران را دست‌گرفته/اکثر دولتمردان نمی‌دانند سینما مضر است یا مفید؟

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین » ؛ روز ملی سینما همه ساله مجالی شده است برای برگزاری جشنهای مختلفی که در آنها مدیران سینمایی تا می توانند می کوشند در قابهایی با سینماگران قرار گیرند تا احتمالا آلبوم عکسی باقی بگذارند برای آیندگان. در حاشیه این جشنها نیز عموما سخنانی درباره اهمیت سینما و سینماگران از جانب مدیران مدام تکرار می شود اما از آن سو اوضاع رفاهی صنف سینما را که مرور می کنی، می بینی همچنان ابتدایی ترین مشکلات وجود دارد.

امسال هم جشن های روز ملی سینما در حالی برگزار شد که رییس سازمان سینمایی به صراحت بر ناتوانی‌اش بر حل مشکل بیمه بیکاری سینماگران صحه گذاشته بود و حتی از وزارتخانه هایی جز ارشاد خواسته بود که این مشکل را حل کنند!

چرایی این اتفاق و اینکه چرا مدیریت سینمای ایران از یک طرف و مدیران خانه سینما از طرف دیگر علیرغم بودجه های هنگفتی که در این کشور صرف تولید فیلم یا برگزاری جشنواره های سینمایی یا راه اندازی مدارس سینمایی کاملا دولتی می شود هنوز نتوانسته‌اند از پس برطرف ساختن مشکلات رفاهی اولیه بدنه صنف برآیند پرسشی است که در این سالها مدام تکرار شده است.

بهرام بهرامیان کارگردان سینمای ایران با اشاره به اینکه جهت گیری سیاسی هر دو قطب مدیریتی سینمای کشور عامل این وضعیت است به نسیم آنلاین گفت: دو کانون قدرت سینمایی کشور ما یعنی خانه سینما و سازمان سینمایی به جای تأثیرگذاری بر سیاسیون متأثر از نگاههای آنها رفتار می کنند. طبیعی است که وقتی مدیر صنف سینما دنباله‌روی سیاسیون باشد نمی تواند مشکلات صنفی را رفع کند چون یک جریان سیاسی که از فلان مدیر صنفی حمایت می کند هدفش فقط مطرح کردن خودش است و تحقق اهداف سیاسی است که اهمیت دارد و نه کمک به بهبود اوضاع صنف.

وی ادامه داد: جریانات سیاسی هم فقط تا زمانی از یک مدیر یا هیأت مدیره سینمایی حمایت می کنند که آن مدیر در خدمت منویات وی باشد و در این گیرودار هم حل مشکلات ابتدایی بدنه صنف آخرین الویت است. در این شرایط بودجه هایی هم که سرازیر صنف می شود بیشتر در جهت تبیین اهداف سیاسی به کار می رود.

بهرامیان خاطرنشان ساخت: اگر می بینیم در مدیریتهای مختلف سینمایی نیز همواره عده معدودی از صنف هستند که مورد توجه قرار می گیرند همین است. یعنی مدیر سیاسی به صنف سینما به عنوان بازوی اندیشمند مستقل نمی نگرد و سینماگری را می خواهد که به‌جای نقد او را تحسین کند؛ نتیجه هم که پیش رویمان است. علیرغم مرتب دم زدن در حمایت از سینماگران، سینمای ایران همچنان از ابتدایی ترین مشکلات خود که نداشتن یک بیمه بیکاری برای سینماگران است رنج می برد.

کارگردان درام سینمایی «آل» با اشاره به یکی دیگر از مشکلات سینمای ایران که جدی گرفته نشدن از سوی دولتمردان است به نسیم آنلاین گفت: هنوز اجماع نظری درباره وضعیت سینما میان دولتمردان وجود ندارد. هنوز بسیاری از دولتمردان ما نمی دانند که سینما واقعا مفید است یا مضر. دلیل این امر هم این است که به واسطه همان رگه های انتقادی که ممکن است محصولات سینمایی یا کلام سینماگران داشته باشد با سوءظن به سینما نگاه می شود. البته در ظاهر همه از لزوم حمایت می گویند ولی در باطن حتی مدیران سینمایی نیز برای در اختیار گذاشتن امکانات دولتی میان سینماگران، کسانی را در الویت قرار می دهند که زبان جز به مدح شان نمی گشایند.

اینکه چرا بدنه صنف در برابر کم کاری روسای صنوف و مدیران سینمایی موضع گیری نمی کند موضوع پرسش بعدی از بهرامیان بود.

بهرامیان با اظهار اینکه دلایل مختلفی در این باره وجود دارد اظهار داشت: به هر حال تنها نهاد صنفی سینماگران همین خانه سینمایی است که مشکلات فراوانی هم دارد اما بسیاری از اعضاء به آن به چشم خانه ای به آن می نگرند که حتی اگر زیربنای محکمی هم ندارد اما باز هم خانه اش است. اینکه سینمای ایران و محصولات آن مدام با انتقاد برخی جریانات مواجه می شوند دیگر دلیلی است که بدنه سینما را به موضع سکوت در برابر عملکرد غلط مدیران صنفی می برد چون به خیال خود نمی خواهند فشارها را بیشتر کنند.

وی ادامه داد: با این حال مهمترین مشکل صنف سینما این است که گردانندگان آن یک حلقه چندنفره هستند که با احتساب وابستگان خود شاید بیشتر از صد نفر هم نشوند؛ اینها همه جا هستند و مدام نیز در جشن ها و محافل مدیریتی ظاهر می شوند و سعی می کنند به یک جریان سیاسی خاص تمکین کنند. این گردانندگان با هر گونه انتقادی به گونه حذفی برخورد می کنند و شرایط انزوای سینماگران منتقد را فراهم می کنند.

این کارگردان تأکید کرد: حتی شاید یک دلیل اینکه مدام از سوی این حلقه معدود این تفکر تبلیغ می شود که نباید به صنف اعتراض کرد چون باعث گاف دادن به مخالفان می شود همین باشد. آنها نه فقط انتقادات دلسوزانه را به طور عملی نمی شنوند بلکه هر نقدی را هم آتو دادن به مخالف قلمداد می کنند و نتیجه این می شود که صنف سینمای ایران با بیشتر از صد سال سابقه هنوز یک مرکز درمانی تخصصی برای اعضایش ندارد.

بهرامیان که به اندازه سینما در تلویزیون هم فعالیت داشته است با بیان ریشه های شکل گیری خانه سینما که بهبود اوضاع رفاهی صنف بود به نسیم آنلاین گفت: همان قدر که سینمای ایران، نیروی حرفه ای به تلویزیون داده، تلویزیون هم نیرو به سینما داده و هر دوی اینها کنار هم بازوی فرهنگی خوبی برای جامعه بوده اند ولی هنوز که هنوز است تنها صنفی که برای فعالان این دو مدیوم وجود دارد همین خانه سینما است که در این نهاد هم بعد از دو دهه قدمت هنوز که هنوز است شرایطی فراهم نشده برای آن که از درآمدهای گیشه ای برای کمک به قدرت گیری بدنه صنف استفاده شود.

وی ادامه داد: صنفی که متکی به درآمد سینما باشد مجبور نیست مدام پیش این یا آن جریان سیاسی سرخم کند اما صنفی که درگیر سیاسی بازی می شود معلوم است که روسایش برای در اختیار داشتن منافع مالی حتی رفتارهای ضدبدنه سینما را هم به راحتی هضم می کنند. چنین صنفی است که بازیگرش به خاطر نداشتن پول عمل جراحی، بدرود حیات می‌گوید و کارگردانش بخاطر بیکاری و درماندن از حل مشکلات اقتصادی مجبور می شود مهاجرت کند.