یادداشت/ محمدرضا حیاتی
سنوات ظالمانه یا عادلانه؟!
در ارتباط با جریمه افزایش سنوات تحصیلی اما شرایط متفاوت است و دانشگاه ها رویکرد متفاوتی را نسبت به نیم سالهای اضافه دانشجویی اتخاذ میکنند؛ این جریمه برای برخی دانشگاهها همچون دانشگاه تهران، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، علم و صنعت و شیراز وجود ندارد و جریمه از نیم سال ۶ام یا بعدتر درنظر گرفته میشود.
به گزارش « نسیم آنلاین »، محمدرضا حیاتی، فعال دانشجویی نوشت:
«مدت مجاز تحصیل در کارشناسی ارشد، دو سال (چهار نیم سال) است. تبصره: در صورتی که دانشجوی مشمول آموزش رایگان در مدت مقرر دانش آموخته نشود، موسسه اختیار دارد مدت تحصیل وی را حداکثر تا دو نیمسال افزایش دهد. افزایش سنوات تحصیلی در نیمسال اول به صورت رایگان و در نیمسال دوم با دریافت هزینه طبق تعرفه مصوب هیأت امنای موسسه انجام میشود. چنانچه دانشجو در این مدت دانش آموخته نشود از ادامه تحصیل محروم است»؛ متن فوق در دهم آبان ماه سال 94 از سوی وزارت علوم به دانشگاه ها و موسسات آموزشی ابلاغ شد، این روزها و در آغاز شروع سال تحصیلی سروصدای زیادی همراه خود ایجاد کرده است.
چند هفتهای بود تجمعات دانشجویان در روزهایی که دانشگاهها در تعطیلات تابستانی به سر میبرد، خبرساز شد، این دانشجویان به وضع قوانین «سختگیرانه» سنوات تحصیلی چند دانشگاه اعتراض کردند.
این اعتراضات که در ترم بهاره 94-95 بدون سروصدا همراه بود، با تحصن چهارروزه دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تبدیل به یک «موج» سراسری در دیگر دانشگاه ها شد، تا این مسئله به عنوان یکی از حاشیههای این روزهای آموزش عالی کشور بدل شود.
ماجرا از این قرار است که در آیین نامه آموزشی وزارت علوم در سال 91، ذکر شده است که طول دوره کارشناسی «۵ سال» است این به این معنی است که ورودی های این سال تا 10 ترم میتوانند به صورت رایگان تحصیل کنند، اما این مسئله آنجایی مورد اعتراض دانشجویان قرار گرفته است که در آیین نامه ابلاغی اسفند ۹۳ طول دوره کارشناسی ۴ سال ذکر شده و در انتهای آئین نامه گفته شده آیین نامه ابلاغی برای «سایر ورودیها» در صورت عدم ایجاد خلل در روند تحصیل لازم الاجراست. بر این اساس معاونت آموزشی می تواند در هنگام فارغ تحصیلی ورودیهای ۹۱ و ۹۲ مبلغ جریمه سنوات سال ۵ را از دانشجویان دریافت نماید!
در این بین تعدادی از دانشگاهها از جمله، صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس، رازی کرمانشاه و اصفهان، قوانین سختگیرانه بیشتری را برای دانشجویان خود وضع کرده اند، و آن هم به این صورت است که دانشجویان با ورود به دوره سنوات، با یک افزایش هزینه سه برابری تحت عنوان جریمه سنوات روبرو می شوند.
البته همین مسئله متفاوت است، هزینه استفاده از خدمات رفاهی که مهمترین آنها حق اسکان و تغذیه است تقریبا در تمامی دانشگاه های صنعتی شریف، تربیت مدرس، فردوسی مشهد، علم و صنعت، امیرکبیر و شیراز نسبت به حالت عادی چندبرابر است که البته با اعتراض دانشجویان، برخی از این دانشگاه ها هزینههای سنوات رفاهی را تعدیل کردند. اما این امکان در دانشگاه تهران و شهیدبهشتی برای دانشجویان برقرار است تا در نیم سال پنجم کارشناسی ارشد و نیم سال نهام کارشناسی همچون شرایط قبل آن از امکانات رفاهی استفاده کنند.
درارتباط با جریمه افزایش سنوات تحصیلی اما شرایط متفاوت است و دانشگاه ها رویکرد متفاوتی را نسبت به نیم سال های اضافه دانشجویی اتخاذ می کنند. این جریمه برای برخی دانشگاهها همچون دانشگاه تهران، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، علم و صنعت و شیراز وجود ندارد و جریمه از نیم سال 6ام یا بعدتر درنظر گرفته میشود.
تنها در دانشگاه امیرکبیر به صورت پرداخت مبلغی مشخص به ازای هر چندهفته اضافی درنظر گرفته میشود. در سختگیرانه ترین حالت، این جریمه شامل کسر نمره از دانشجویان سنواتی میگردد. این شیوه جریمه در دانشگاه علم و صنعت اعمال میگردد.
البته به گفته دانشجویان دانشگاه شریف، این دانشگاه «سختگیرانه ترین» حالت را در نظر گرفته است، و آن هم به این صورت است که دانشجو مبلغ جریمه باید یکجا در اول نیم سال اضافی پرداخت کند و درغیر اینصورت اجازه ثبت نام صادر نمیگردد. جریمه کسر نمره نیز از دیگر این جریمه ها است.
اما در این بین مجتبی شریعتی نیاسر معاون وزیرعلوم در مورد سنوات تحصیلی معتقد است: آئیننامههای آموزشی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری از سال گذشته تا الان در سه نوبت در سه مقطع به دانشگاهها ابلاغ شده و ملاک نیز همین است.
البته این قانون موافقین خود را دارند، موافقین معتقد هستند که گروهی از دانشجویان هستند که به دلایل شخصی، ازجمله به تاخیر انداختن دوره سربازی، تداوم زندگی دانشجویی، شرایط خانوادگی و این دست مسائل در صدد آن هستند که تحصیل خود را ادامه دهند.