عراقچی: آمدن ترامپ چندان هم برای برجام مشکل ساز نیست

به گزارش « نسیم آنلاین »، سیدعباس عراقچی عصر دوشنبه در نشست 'چالش‌های هیدروپلیتیک ایران و دیپلماسی آب' در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در ابتدای سخنان خود به طنز گفت: این دعوت( سخنرانی در مرکز) مربوط به دو سه ماه قبل است. آقای آشنا دو سه ماه قبل دعوت کردند.

وی افزود: فکر نکنند الان که ترامپ آمده عراقچی ناامید شده و در کار آب زده!

رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: هرچند که فکر می کنم ترامپ خیلی هم برای برجام مشکل ساز نیست.

معاون حقوقی و امور بین الملل وزیر امور خارجه عصر دوشنبه در نشست 'چالش‌های هیدروپلیتیک ایران و دیپلماسی آب' در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری سخنرانی کرد.

عراقچی در این نشست در پاسخ به سوالی در خصوص بهره گیری از ظرفیت های کنوانسیون پاریس و ظرفیت های دوره پسابرجام در بحث منابع آبی اظهار داشت: بر اساس کنوانسیون پاریس مبالغ سنگینی پیش بینی شده تا در پروژه ها خرج شود.

معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه گفت: برجام موانع را از سر راه برداشته و این که هر دستگاهی چقدر می تواند منابع را جذب کند، خودش می داند.

وی با اشاره به اینکه این طور نیست که برجام همه مشکلات را حل کند، افزود: برجام موانع را برداشته است، اما این دستگاه ها هستند که باید از فرصت ها استفاده کنند.

عراقچی همچنین در این نشست مساله آب را جهانی دانست و گفت:‌ امروز مساله آب جهانی شده است؛ این ‌ها مسوولیت ما در وزارت خارجه را سنگین می ‌کند و چه بسا ضرورت دارد نهادهایی در این زمینه برای بررسی مساله آب در وزارت خارجه و دیگر نهادها تشکیل شود.

وی اضافه کرد: امروز مسایل زیادی از جمله آب و گرمایش زمین به موضوع امنیت و صلح بین‌المللی تبدیل شده است و این مسایل در کنار مساله تروریسم قرار گرفته است؛ بنابراین مساله آب فراتر از اختیار و توان حاکمیت کشورهاست.

عراقچی تاکید کرد: امروز اگر خاورمیانه آب نداشته باشد، مهاجرت مردم از این منطقه به سمت اروپا را شاهد خواهیم بود و می‌ بینیم این مساله تبعات بین ‌المللی و منطقه ای خواهد داشت و از این زاویه، به آن به عنوان موضوع صلح و امنیت بین‌الملل نگاه می‌شود.

عراقچی با بیان این که تنها بخش کوچکی از دیپلماسی آب به آب‌های فرامرزی اما بخش قابل توجهی از آن به مدیریت آب‌های داخلی اعم از سطحی و زیرزمینی بر می ‌گردد گفت: میانگین سالانه باران در ایران 10 تا 15 درصد نسبت به 10 سال گذشته کاسته شده است و در مقابل، رشد جمعیت را داشته ‌ایم و از جمله پر مصرف ‌ترین کشورها هستیم. این آمارها ما را به سرعت وارد بحران آب در آینده می‌کند.

وی با یادآوری این که به لحاظ کاری و علاقه شخصی به بحث آب و دیپلماسی آب وارد شدم، به نگرانی‌ها از بابت کم آبی در آینده و بحران آب اشاره و اظهار کرد: ایران جزو کشورهای خشک و نیمه خشک خاورمیانه است و تا سال 2025 تعداد کشورهای خشک افزایش می ‌یابد و ایران یکی از کشورهای نیمه خشک محسوب می‌شود.

عراقچی در خصوص منازعات داخلی بر سر آب گفت: درگیری‌ها بر سر آب در مناطقی مانند اصفهان و مناطق مرکزی را در اخبار می‌شنویم؛ در بحث زاینده رود چالشی که این استان با شهرهای جنوبی و اهواز دارد. چند هفته پیش برای سخنرانی در کرج بودم اما همه در آن مراسم به بحث آب اشاره کردند و گلایه داشتند که بین سد کرج و طالقان هستیم و آب را به تهران می‌دهند. این‌ها نشانه‌های خوبی نیست و این نگرانی‌ها می‌تواند شکل جدی به خود بگیرد.

وی ادامه داد:‌ معتقدم در تنش‌های فرامرزی میزان همکاری ‌ها بر سر آب نسبت به تنش‌ها و درگیری‌ها بیش ‌تر است و به نظر در نهایت ملت‌هایی که بر سر آب درگیر هستند به سمت همکاری می‌روند و در اینجاست که دیپلماسی آب مطرح شده و کارکرد پیدا می‌کند.

معاون وزیر خارجه همچنین در بحث تجارت آب یا آب‌های مجازی گفت: آب مجازی میزان آبی است که در مسیر تولید یک کالا استفاده می‌شود و در بحث محصولات کشاورزی مطرح است. در این فرایند اگر کشور کم آبی هستید نباید محصولاتی که نیاز به آب زیاد دارد را تولید کنید. دیپلماسی آب کشورها به این سمت رفته است که چه کالایی را در کشورشان تولید و چه کالاهایی را وارد کنند. همیشه در ایران این تفکر بوده که در گندم باید خودکفا باشیم اما از نگاه دیپلماسی آب آیا بهتر نیست که گندم را در قزاقستان تولید کنیم و بخریم و در کشور محصولاتی تولید کنیم که نیاز به آب زیادی نداشته باشیم البته در این مقولات مسایل امنیتی و سیاسی استراتژیک مطرح است.

عراقچی بر ضرورت صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف آب تاکید و یادآوری کرد: ‌ژاپنی‌ها در این زمینه سرآمد هستند و شیوه‌های مدیریتی و تکنولوژی‌های قابل توجه‌ای دارند. مثلا در طول تابستان در تمام اداره‌ها کولرها روی دمای 28 درجه است و تا دمای هوا به این درجه نرسد کولرها روشن نمی‌شود. بنابراین حجم صرفه‌جویی بسیار بالاست و این صرفا یک تصمیم مدیریتی است.

عراقچی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص توافق پاریس اظهار داشت: پروژه های متعددی در سطح بین المللی برای به حداقل رساندن گازهای گلخانه ای وجود دارد که تعداد زیادی از آنها به پروژه های آبی مربوط می شود و کشورهای پیشرفته آماده کمک به اجرای این پروژه ها هستند.

وی با اشاره به اجرایی شدن توافق پاریس از 4 نوامبر امسال گفت: کشورهای پیشرفته سالانه 100 میلیارددلار به پروژه هایی اختصاص می دهند که در کنترل گرمایش زمین و کاهش آن نقش دارد و دیپلماسی ما باید در راستای استفاده از این منابع قرار گیرد.

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیر امور خارجه با بیان این که دیپلماسی آب را باید فراتر از دیپلماسی آب های فرامرزی ببینیم اظهار داشت: موضوع آب کاملا جهانی شده و امروز باید بر روی موضوعاتی همچون آب مجازی به طور جدی کار کرد.

عراقچی خاطرنشان کرد: ما باید در وزارت خارجه نگاه جدیدتری به مقوله آب داشته باشیم و چه بسا نیاز به تجدید ساختار و یا ایجاد ساختار جدیدی در این وزارتخانه برای مدیریت دیپلماسی آب در سطح کلان وجود داشته باشد.

وی همچنین در خصوص بحث انتقال آب اظهار داشت: انتقال آب علیرغم بحث هایی که می شود کار آسانی نیست. در این باره با کشورهای ازبکستان و تاجیکستان برای واردات آب مذاکراتی کرده ایم که این هم مشکلاتی دارد و در عمل هم این مذاکرات پیش نرفت.

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیر امور خارجه افزود: افغانستان بین ما و این دو کشور قرار دارد و انتقال آب نیازمند احداث کانال هایی است که از افغانستان می گذرد و آنها هم سهم خود را می خواهند. این ایده، ایده به ظاهر جذابی است ولی در واقع امر، برای پیمانکار خوب است.

عراقچی در ادامه به بهینه سازی مصرف آب و لزوم استفاده از تجارب کشورهای صاحب تجربه اشاره کرد و گفت: ژاپنی ها بزرگترین تخصص را در بهینه سازی منابع آب و انرژی دارند و در این زمینه هم از ابزارهای تکنولوژیک و هم از شیوه های مدیریتی بهره می برند.

وی با بیان این که موضوع آب امروزه ابعاد جدیدی پیدا کرده است به موضوع تجارت آب و آب های مجازی اشاره کرد و گفت: تعبیر آب های مجازی نخستین بار در سال 1993 به کار گرفته شد و منظور از آن، میزان آبی است که در مراحل گوناگون تولید کالا استفاده شده است.

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیر امور خارجه یادآور شد: 74 درصد از منابع آب شیرین جهان در بخش کشاورزی استفاده می شود و این در حالی است که یک پنجم مردم دنیا به آب شیرین دسترسی ندارند.

عراقچی اضافه کرد: تولید یک کیلوگرم غلات بین یک تا 2 هزار لیتر آب نیاز دارد که این میزان در شرایط نامطلوب به 3 تا 5 هزار لیتر هم می رسد و در چنین شرایطی نباید در کشوری که کم آب است کالای آب بر تولید کنیم بلکه باید به سمت واردات و صادرات هوشمند کالا و مواد غذایی حرکت کرد.

وی تصریح کرد: باید بر اساس نیاز آبی کالاهایی که در آن مزیت داریم صادر کنیم و کالای آب بر را وارد کنیم. برای ما ایده آل خواهد بود که در تولید گندم به عنوان یک کالای استراتژیک خود کفا شویم ولی شاید بهتر باشد که این محصول را وارد کنیم و آب را در مصارف جدی تر استفاده کنیم.

عراقچی گفت: بنابراین واردات و صادرات هوشمند کالای کشاورزی بحث مهمی در دیپلماسی آب است و سیاست خارجی ما هم در این راستا باشد و ماموریت جدید برای سفارتخانه ها تعریف شود که چه کالاهایی را وارد کنند.

منبع: ایرنا