مسیری کارآمد برای گسترش آشتی مردم با سینما

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین » ؛ محمد جواد اسدیان - پس از وقفه ای چند ساله، دبیرجشنواره فیلم فجر به تازگی اعلام کرده که جشنواره امسال در بیش از 30 استان کشور هم، برگزار می شود. اگرچه وقفه برگزاری جشنواره در استان ها به دلیل مشلات مالی و تبعی و عدم تامین منابع برای تهیه رایت فیلم های سینمایی و نبود عزم جدی از سوی مسئولان و متولیان فرهنگی و اجتماعی استان ها اتفاق افتاد ولی تردیدی نیست که این ناکارآمدی باعث سلب امکان بهره مندی و استفاده هزاران مشتاق سینمایی، هنرجویان و علاقمندان به هنر هفتم و ظلم به آن ها شده است.

جشنواره فیلم فجر نماد سینمای انقلاب است و شور و هیجان بر آمده از این اتفاق و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی آن قطعا، حق هم وطنانمان در همه استان های کشور نیز است. بازتاب فضای خبری جشنواره، اطلاع رسانی های گسترده پیرامون آن و جریان سازی و موجی که شکل می گیرد شرایطی را رقم می زند که هر مشتاق سینمایی دوست دارد در متن آن قرار گیرد و از طریق این رویداد با کلیت سینما و سینماگران پیوند بخورد. در راه رسیدن به این خواسته مسلما، برای بسیاری از هموطنان این امکان وجود ندارد که شال و کلاه کنند و با تقبل هزینه ها و مشکلات اقامتی و ایاب و ذهاب عازم پایتخت شوند. تردیدی در اهمیت برگزاری همزمان جشنواره فجر در مناطق و استان‌های مختلف کشور نیست. گسترش فضای نشاط اجتماعی از طریق برگزاری جشنواره های فرهنگی راهکاری موثر است و در این میان جشنواره فجر، به خاطر قابلیت ها و کارکردهای وسیعش این انرژی و ظرفیت را در شهرها و مناطق چند برابر تولید می کند.

امروزه، در مراکز اغلب استان ها با گسترش مراکز دانشگاهی و آکادمیک، توسعه فضاهای آموزشی و آموزشگاه های سینمایی و هنری خیل کثیر جوانان و نوجوانان علاقمند به سینما وجود دارند که ایجاد این گونه فرصت ها و ظرفیت ها برای استفاده آن ها و پرشدن مفید اوقات فراغت شان موهبتی ارزشمند است. همواره، شاهدیم که بسیاری از این مشتاقان سینما پی رنج سفر را با همه سختی ها و مرارت ها به تن می مالند تا در فضای جشنواره حضور پیدا کنند. وقتی با تدابیری این امکان مهیا شود تا کلیت یا چکیده ای از جشنواره در مقیاس استانی برگزار گردد دستاوردها و اثرات زیادی را به همراه خواهد داشت. اهمیت برگزاری فجر در شهرستان ها با رویکرد تمرکز زدایی از پایتخت هم، همگن است. رفت و آمد به تهران برای دانشجویان رشته های سینمایی و هنری و فعالان فرهنگی برای دیدن چند فیلم قطعا، دشوار است چون در کنار رنج سفر باید هزینه اقامت و موارد دیگر را هم تقبل کنند و اینگونه می شود که بسیاری از دانشجویان رشته سینما نتوانند فیلم های روز را به موقع ببینند ضمن اینکه این حرکت در استان ها کمک می کند تا فرصت آشنایی با تازه ترین محصولات سینمایی سال برای این طیف از علاقمندان ایجاد شود و به تبع آن، زمینه های ارتقای بینش و آگاهی مخاطبین شهرستانی، توسعه فرهنگی و هنری استان‌ها، برپایی جشن، شور و شوق انقلابی همراه با بزرگترین رویداد سینمایی، شناسایی و معرفی آثار برتر سینمایی از دید مخاطبین استان‌ها و هنرمندان و کارشناسان هر استان، تعامل و ارتباط بیشتر بین دست‌اندرکاران سینمایی کشور، هنرمندان، مردم و مسئولان؛ ترغیب و تشویق هنرمندان و فیلمسازان به تولید آثار سینمایی متناسب با ذوق و سلیقه‌های مخاطبین استانی و توزیع عادلانه فعالیت‌های فرهنگی، هنری و سینمایی در سطح کشور با هدف کشف و شناسایی ظرفیت های بومی و شکل گیری نوعی شور مشترک ملی و ایجاد انگیزه بیشتر، همراه با تولید نشاط در سطح شهر و افزایش اعتماد عمومی و ... از اثرات و فوائد این اقدام است. تجربه نشان داده است که بعضا، مدیران فرهنگی استان ها در کنار برگزاری همزمان جشنواره، برنامه های متنوع و مردمی دیگر هم پیش بینی می کنند. برگزاری نشست‌های هنری، حضور گسترده دانش آموزان، تعیین داوران استانی، مراسم های مستقل اختتامیه و افتتاحیه در هر استان، برگزاری مراسم گلباران قطعه شهدا و پاسداشت هنرمندان و غبارروبی قطعه هنرمندان مرحوم، تجلیل از هنرمندان پیشکسوت در کنار استعدادهای هنری درخشان استان ها، اجتماع و استقبال پرشور مردم و خانواده ها از حضور چهره های سینمایی و ... از جمله آن است.

کارکرد فرهنگی و اجتماعی برپایی جشنواره در شهرهای مختلف از زاویه دیگر هم قابل توجه است. در ایام جشنواره چهره شهرها- دست کم برخی مناطق پرجمعیت- عوض می شود و با اهتزاز پرچم های جشنواره توجه همگان به آن معطوف می گردد و از این طریق، مردم با سینماها آشتی می کنند و اعتمادشان به سینما باز می گردد. جالب اینکه بسیاری از استان های دارای پیشینه فرهنگی و تاریخی غنی هستند و با میزبانی از جشنواره می توانند پتانسیل های مضاعفی را برای رشد و پویایی سینما ایجاد نمایند. پس از وقفه چند ساله، بدون شک، باید جسارت دبیر جشنواره فجر را ستود که با درک این ضرورت و اقدام به موقع قدرت مانور مضاعفی را برای رویداد سینمایی ایجاد کرد تا استان ها هم در برگزاری بزرگترین اتفاق سینمایی سال سهیم باشند. سینما بزرگترین ابزار در حوزه فرهنگ سازی جامعه است و بردن جشنواره فجر به مناطق و استان ها، در واقع گنجاندن این کالاهایی فرهنگی در سبد مصرف خانوارهاست. مسلما، بردن جشنواره فجر به استان‌ها و پخش همزمان فیلم های جشنواره به صورت همزمان با پایتخت به عنوان یکی از راهبردهای اساسی در مسیر ارتقای فرهنگ فیلمسازی و آشتی مردم با سینما تلقی می شود و گامی مثبت در راستای اهداف کلان سینمای ملی خواهد بود و اثرات مثبت فرهنگی آن در ادامه مسیر بیش از پیش نمود خواهد یافت. نه تنها باعث جذب مخاطب سینمایی می‌شود بلکه نمایش هم‌زمان آثار باعث می‌شود نوعی هماهنگی در جامعه ایجاد شده و مردم در استان‌های دیگر دچار احساس تبعیض بین خود و ساکنین پایتخت نگردند، همچنین، حتی، در درازمدت با توجه به رشد صنعت الکترونیک و دیجیتال می‌توان در کنار اکران فیلم‌ها، نشست‌های تخصصی و خبری جشنواره را از تهران به صورت ویدئوکنفرانس در استان‌ها هم پخش کرد. مدیران فرهنگی استانی می توانند با طراحی پرسشنامه و یا از طریق سامانه پیامکی برای استفاده از نقطه نظرات هنرمندان و منتقدان استانی برای بررسی فیلم‌های حاضر در رقابت استفاده کنند و از این طریق به نوعی مشارکت عمومی و استفاده از خرد جمعی در داوری‌ها و ارزشیابی ها رسید.