نگاهی به فرهنگ و هنر در تیر ۹۵؛
تیرماه؛ سایه مرگ بر سر اهالی فرهنگ و هنر/ تذکر رهبر انقلاب به دولتها در خصوص گسترش شعر
سال گذشته خبرهای تلخ و شیرین زیادی در عرصه فرهنگ و هنر در رسانهها منتشر شد؛ تیر ماه ۹۵، شاهد مرگ عباس کیارستمی، مهدیه الهی قمشهای، ملیحه نیکجومند، بهمن زرینپور و .... بودیم.
گروه فرهنگ و هنر «فرهنگ نیوز»؛ سال گذشته خبرهای تلخ و شیرین زیادی در عرصه فرهنگ و هنر در رسانه ها منتشر شد؛ خبرهایی که در برخی از ماه های سال لبخند و شادی بر لبان مردم نشانده و برخی ماه های دیگر غم را به چهره های مردم آورد .
در ذیل نگاهی داریم به رودیدادهای فرهنگ و هنر در تیر 95؛
عباس کیارستمی درگذشتباس کیارستمی که برای درمان بیماری خود به فرانسه رفته بود بعداز ظهر امروز در گذشت .
گفته می شود چند نفر از سینماگران برجسته ایرانی در فرودگاه امام خمینی برای انجام تشریفات در مورد کیارستمی راهی فرانسه هستند .
این کارگردان برجسته ایرانی چندی پیش برای درمان بیماری سرطان خود ایران را به مقصد فرانسه برای ادامه مداوا ترک کرد .
رهبر انقلاب فرمودند که از دولتها برای گسترش شعر آبی گرم نمیشودمراسم نکوداشت روز قلم و تجلیل از شایستگان تقدیر جایزه کتاب سال برگزار شد. علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران درباره تأکید مقام معظم رهبری به حوزه شعر و توجه به این مقوله در حوزه فرهنگ گفت: ایشان گفتند در زمینه گسترش شعر از دولتها آبی گرم نمیشود و این کار را باید به بخش خصوصی واگذار کرد و بیشتر از همه به مؤسسه شهرستان ادب اشاره کردند. ما در گذشته ارتباطهایی با مجامع شعری داشتیم، اما باید این ارتباطات با توجه به تأکید ایشان، بیشتر شود و حمایتهای گسترده و جدی در رابطه به شعر کشور صورت گیرد .
وی با اشاره به ظرفیت جامعه شعری کشور، ضمن تأکید از نیروهای جوان در این حوزه افزود: مجموعههای شعری مستعدی در کشور وجود دارند که باید حمایتهای گسترده از آنها صورت بگیرد. نیروهای جوان مستعدی داریم که طی چند سال گذشته خود را به خوبی نشان دادند .
جنتی در پاسخ به سوالی در خصوص دیدار هنرمندان با رییس جمهور و حضور کم رنگ اهالی قلم و انتقاد برخی از این نویسندگان و شاعران گفت: نهاد ریاست جمهوری خود دعوتکننده این مراسم است؛ البته درباره افراد ما اظهار نظر میکنیم اما تعداد میهمانان را نهاد ریاست جمهوری تعیین میکند .
«ملیحه نیکجومند» درگذشتاین بازیگر که در پی وقوع یک سانحه از هفته گذشته در بیمارستان خاتم الانبیاء بستری شده بود، ساعاتی پیش دار فانی را وداع گفت .
ملیحه نیکجومند با نام مستعار «شیده رحمانی» و متولد 1311 در همدان، سال 1331 با فعالیت در تئاتر سپاهان به عرصه هنری وارد شد و در سال 1334 در فیلم «خسیس» به ایفای نقش پرداخت و سال 1337 نیز فعالیت در دوبله فیلم را آغاز کرد .
از جمله آثار این بازیگر طی چهار دهه فعالیت هنریاش میتوان به نمایشهای «همسایهها»، «هملت»، «باغ آلبالو»، «فالگیر»، «آیینه شکسته»، «موش و گربه»، فیلمهای «جدایی»، «شازده احتجاب»، «مردی که زیاد میدانست»، «فرار»، «آوار»، «مادیان»، «آتش در زمستان»، «آن سوی مه » ، « مأموریت»، «طلسم»، «بهار در پاییز»، «هی جو»، «شب دهم»، «به خاطر همه چیز»، «افسانه مه پلنگ» و سریالهایی مانند «سربداران»، «بوعلیسینا » ، « پاییز بلند»، «این خانه دور است»، «سفر به سرزمین ملائک» و «آشپزباشی » اشاره کرد .
«بهمن زرینپور» بازیگر پیشکسوت سینما درگذشتبهمن زرینپور بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر که فعالیتش را در سینما با «دستیاری» در فیلم ستارخان بهکارگردانی زندهیاد علی حاتمی آغاز کرده بود، درگذشت .
وی در سالهای اخیر به بیماری سرطان مبتلا شده بود و بهتازگی پزشکان از وی قطع امید کرده بودند .
زرینپور در فیلمهای سینمایی مانند «حکایت عاشقی، پاداش و دختری با کفشهای کتانی» نیز ایفای نقش کرده بود. گالشهای مادربزرگ، عطر گل یاس و آوای فاخته از جمله سریالهای پربیننده سالهای پیش تلویزیون هستند که زرین پور نویسندگی و کارگردانی آنها را بهعهده داشته است .
بهمن زرینپور متولد 1320 کرمانشاه است. وی فعالیت سینمایی را با بازی در فیلم «فدایی » (1351) ساخته رضا علامهزاده آغاز کرد و همسر مینا جعفرزاده بازیگر سینما و تلویزیون است .
مهدیه الهی قمشهای درگذشتمهدیه الهی قمشهای، محقق ادبیات عرفانی، دقایقی پیش در سن 79سالگی درگذشت .
وی چندی پیش بهدلیل بیماری تنفسی و مشکلات ریوی در بیمارستان آتیه بستری بود .
مهدیه الهی قمشهای (متولد 1316 خورشیدی) از سن کودکی در خدمت پدر خود مهدی الهی قمشهای، به شعر و ادب علاقهمند شد و شعر میخواند و با مثنوی الاطفال آشنا شد .
از اساتید وی علاوه بر پدر میتوان از «جلال همایی»، «شهابی»، «صدرالدین محلاتی»، «دکتر شفق» و «محمدتقی جعفری» نام برد. حسین الهی قمشهای و مرتضی الهی قمشهای نیز برادران ایشان هستند .
او به تحقیق در مثنوی مولوی و تحلیل و تفسیر ادبیات عرفانی و تطبیق آنها با موضوعات قرآنی میپرداخت و ابیات بسیار زیادی از مثنوی را از حفظ بود و خود نیز طبع شعری و ذوق ادبی داشت
پرکارترین کاریکاتوریست ایرانی درگذشتمحمدرفیع ضیایی کاریکاتوریست مشهور ایرانی روز سوم تیرماه به دلیل عارضه قلبی جان به جانآفرین تسلیم کرد .
محمدرفیع ضیایی درسال 1327 در شهر اِوز از توابع فارس به دنیا آمد. او از معدود کسانی بود که علاوه بر کار عملی، به کار تئوری نیز دلمشغولی داشت . کارهای او از نخستین کاریکاتورهایی است که در ایران چاپ شدهاند تا چاپ صدها مقاله تخصصی درباره کاریکاتور در ایران و جهان. شاید به جرات بتوان گفت پرکارترین کارتونیست در حوزه تئوری کارتون و کاریکاتور، محمد رفیع ضیایی بود .
از جمله فعالیتهای این هنرمند؛ مجله هزارقصه، کارتون برای کودکان، عضو هیات تحریریه مجله فکاهی و طنز فکاهیون، عضو هیات تحریریه و معاون سردبیر در مجله فکاهی و طنز خورجین، عضو هیات تحریریه در نشریات موسسه گل آقا در هفته نامه، ماهنامه، سالنامه گل آقا و کتاب کاریکاتور . همکاری مستمر با مجله کیهان کاریکاتور و مجله پیلبان، چاپ صدها مقاله تخصصی درباره کاریکاتور در ایران و جهان، چاپ بیش از 25 کتاب برای کودکان و نوجوانان، چاپ چندین هزار کاریکاتور، طرح و کاریکاتور تزیینی در نشریات، مصور کردن چندین کتاب از طنزپردازان و فکاهی سرایان ایران، عضویت در شورای برنامه ریزی و هیات انتخاب آثار کاریکاتور دوسالانه بین المللی تهران در چندین دوره، مسئول همایش بین المللی کاریکاتور تهران در دوره دوسالانه چهارم و پنجم، عضو هیات داوران تخصصی انتخاب آثار طنزپردازان نوشتاری و تصویری برای انتخاب بهترین های مطبوعاتی در چندین دوره، عضو هیات داوران مسابقه بین المللی کاریکاتور «گفت وگوی تمدن ها» موسسه گل آقا در سال 1379، عضو هیات داوران مسابقه بین المللی کاریکاتور «راه و سفر» موسسه گل آقا، دبیر نخستین مسابقه کاریکاتور دریایی کشور، عضو هیات داوران مسابقه اینترنتی «فلسطینی خانه ندارد» سال 1383و ... است .
مصطفی کمالپورتراب در ۹۲ سالگی درگذشتامروز چهارشنبه 2 تیر 1395 استاد مصطفی کمالپورتراب در 92 سالگی به مرگ طبیعی در منزل شخصیاش درگذشت .
الیاس صدری از شاگردانِ مصطفی کمالپورتراب دراین باره میگوید: امروز صبح قرار بود استاد را به کرج ببرم اما وقتی به بالین او حاضر شدم دیدم که استاد از دنیا رفته و ما را تنها گذاشته اند .
وی ادامه میدهد: در یک سال اخیر از استاد نگهداری میکردم. دیروز قُم بودم و امروز ساعت حدود 4 و نیم صبح به تهران آمدم و وسایل استاد را جمع کردم تا ایشان را به کرج ببرم. ساعت حدود 5 و نیم بود که وقتی خواستم بیدارشان کنم دیدم که ایشان درگذشته است .
شعری که رهبر معظم انقلاب برای هر بیتش یک آفرین گفتندطبق روال هر سال، رهبر معظم انقلاب اسلامی در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان، مصادف با شب میلاد امام حسن مجتبی (ع ) ، با جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و هنر به دیداری صمیمانه نشستند .
در سالهای گذشته شعرای بزرگی چون مرحوم حمید سبزواری، مرحوم مشفق حضور داشتند و از نخستین افرادی بودند به جهت پیشکسوتی در عرصۀ شعر و هنر، به شعرخوانی میپرداختند، این در حالی بود که امسال جای خالی این دو شاعر انقلابی در میان حضار به شدت احساس میشد .
امسال در کنار افرادی چون غلامعلی حداد عادل، سید علی موسوی گرمارودی و ... ، یکی از روحانیون جوان و خوش ذوقی که در دیدار با رهبری به شعرخوانی پرداخت، «سید محمدمهدی شفیعی» بود .
وی در ابتداء با ابراز خرسندی از این دیدار، غزل خود را به مقام والای شهدای مدافع حریم انقلاب اسلامی تقدیم کرد. غزلی که بیت به بیتش تحسین برانگیز بود و حضار را به تشویق و احسنت و آفرین وامی داشت. اشعار این شاعر چنان هیجانی داشت که حتی برخی را نیم خیز می کرد تا چهرهاش را هم ببینند .
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز برای هر بیت از ابیات آن یک آفرین می گفتند . نوع نگاه و توجه ایشان به جوانان نشاندهنده خوشحالی و مسرت ایشان از حضور پررنگ جوانان در این عرصه فرهنگی بود. ایشان بعد از خاتمه شعر او، ضمن تبریک به این شاعر جوان به جهت پختگی شعرش فرمودند: «هم لفظ، هم معنا و هم مناسبت، نو بود .»
متن کامل شعر به شرح ذیل است :
کوه باشی، سیل یا باران ... چه فرقی می کند؟ سرو باشی، باد یا توفان ... چه فرقی می کند؟
مرزها سهم زمینند و تو سهم آسمان آسمانِ شام یا ایران چه فرقی می کند؟
قفل باید بشکند باید قفس را بشکنیم حصرِ الزهرا و آبادان چه فرقی می کند؟
مرز ما عشق است، هرجا اوست آنجا خاک ماست سامرا، غزّه، حلب، تهران چه فرقی می کند؟
هر که را صبح شهادت نیست شام مرگ هست بی شهادت مرگ با خسران چه فرقی می کند؟
شعله در شعله تن ققنوس می سوزد ولی لحظۀ آغاز با پایان چه فرقی می کند؟