وارد کننده صنایع بی‌کیفیت اروپایی شدیم تا ورشکسته نشوند

به گزارش « نسیم آنلاین »، مجتبی رضاخواه، پژوهشگر دوره پست دکتری دانشگاه ماینز کلرادو طی یادداشتی در « نسیم آنلاین » نوشت:

اواخر دسامبر سال ۲۰۱۴ برای شرکت در کنفرانس MSA PSG به شهر اورلاندو در ایالت فلوریدا سفر کردم. شهید چمران از پایه گذاران اصلی این کنفرانس بوده و هنوز این کنفرانس برگزار می‌شود.

یک روز هنگام صرف نهار، یک فرد ایرانی- آمریکایی که به سختی فارسی صحبت می‌کرد کنارم نشست. آدم غریبه‌ای بود و اولین باری بود که به کنفرانس آمده بود. کم کم باب صحبت را باز کرد، متوجه شدم که مثل بقیه ایرانی‌ها صحبت نمیکند، بلکه سوالاتش را به شکلی می‌پرسد که بتواند به نظرات من در خصوص مسائل مختلف روز پی ببرد. برخی از دوستان هم از دور سعی می‌کردند که من را متوجه کنند که مواظب باشم چه جوابی به این فرد می‌دهم، چون ممکن بود جاسوس باشد...

علی‌رغم اینکه فهمیده بودم به چه منظوری این سوالات را می‌پرسد، ولی تصمیم گرفتم پاسخی را به او بدهم بدم که انتظارش را ندارد. یکی از مهمترین سوالاتی که پرسید مربوط به مذاکرات هسته‌ای بود. در آن زمان تیم مذاکره کننده ایرانی در حال مذاکره با گروه ۱+۵ بود. می‌خواست بداند که نظر مردم ایران در خصوص مذاکرات چیست و از من می‌پرسید که "فکر می‌کنید این مذاکرات چه تاثیراتی می‌تواند بر ایران داشته باشد؟".

آن موقع در بین اکثر مردم جو خیلی مثبتی به مذاکرات وجود داشت، بنابراین آن فرد احتمالا منتظر بود که من هم بگویم مردم ایران از این مذاکرات بسیار خوشحال هستند و امیدهای زیادی به این مذاکرات دارند و خیلی خوب است که ما میتوانیم با غربی ها ارتباط مستقیم داشته باشیم.

ولی من پاسخ دادم که در میان مدت تاثیر خاصی بر مردم ندارد.‌‌ کمی با تعجب به من نگاه کرد و پرسید چرا؟ جواب دادم برای اینکه مردم ایران در عمل با مشکلاتی مواجه هستند که ربطی به مذاکرات هسته‌ای ندارد. توضیح دادم که مثلا مشکلات اصلی مردم تهران در چند چیز خلاصه می‌شود: بیکاری، ترافیک شدید و آلودگی هوا. لیکن این مذاکرات نمی‌تواند این مشکلات را در میان مدت حل کند. بنابراین ممکن است که امروز خیلی ها از این مذاکرات خوشحال باشند ولی این خوشحالی پایدار نخواهد بود چون مشکلات اصلی جلوی چشم‌ ایرانیان هست.

در زمان تحصیلم در دوره دکتری، با تعدادی از اساتید دانشگاه University of Adolf Ibanez بر روی یک موضوع تحقیقاتی همکاری داشتم‌. برای تکمیل موضوع تحقیق لازم شد که به کشور شیلی سفر کنم. ۱۵ دسامبر سال ۲۰۱۵ به همراه خانواده‌ام عازم سانتیاگو پایتخت شیلی شدیم. سانتیاگو شهر شلوغی بود و همه اذعان داشتند که ترافیک این شهر به شدت خسته‌کننده است. از اول قرار بود طول مدت سفر یک ماه باشد ولی ما برای برگشت به آمریکا نیاز به اخذ مجدد ویزای آمریکا داشتیم. در سفر شیلی اتفاقات زیادی افتاد که توضیح آنها فرصت دیگر را می‌طلبد ولی نهایتا ما موفق نشدیم که در فاصله یک ماهه ویزای آمریکا را بگیریم. بنابراین مجبور شدیم که اقامتمان در شیلی را یک ماه دیگر تمدید کنیم. بلیط برگشت ما به آمریکا برای تاریخ ۱۰ فوریه ۲۰۱۶ بود و چند ساعت قبل از پرواز موفق به اخذ ویزا شدیم.

مادر همسرم مریض شده بود و ویزایی که برای ما صادر شده بود یکبار ورود بود، یعنی اگر وارد خاک ایالات متحده آمریکا می شدیم دیگر امکان سفر به ایران و برگشت مجدد به آمریکا با آن ویزا ممکن نبود. بنابراین تصمیم گرفتیم یک سفر کوتاه به ایران داشته باشیم و بعد عازم آمریکا شویم.

روز شنبه ۱۳ فوریه، حدود ساعت ۵ صبح وارد فرودگاه امام خمینی شدیم. کیف‌ها و وسایل‌مان را گرفتیم و به سمت منزل پدر همسرم در تهرانپارس حرکت کردیم. نکته عجیب این بود که در ساعت ۶ صبح در ترافیک اتوبان بسیج گیرکردیم. از خودم پرسیدم ساعت ۶ صبح و ترافیک؟؟

۷ صبح فردا از تهرانپارس به سمت منزل پدرم در شهرک غرب حرکت کردیم. انتظار ترافیک داشتم ولی ترافیک مسیر خیلی بیشتر از انتظارم بود.‌ وقتی به منزل پدرم رسیدم، هر دو طرف خیابان ماشین پارک شده بود. پیش خودم گفتم دلیل اصلی ترافیک شهر تهران اتکای بیش از حد به خودروی شخصی و تولید بسیار زیاد خودروهای سواری هست.

صنعت هسته‌ای ایران این امکان را برای سیاسیون و دولتمردان‌ فراهم کرد که بتوانند با قدرتهای جهانی مذاکره کنند. طرفهای مقابل انتظارات زیادی از این مذاکرات داشتند و خواسته‌های زیادی مطرح کردند که محدود به موضوع هسته‌ای نبود. مثلا موضوع FATF ارتباط خاصی به صنعت هسته‌ای نداشت ولی در مذاکرات مطرح شده بود. در طرف مقابل، تیم مذاکره کننده ایرانی بر رفع تحریم‌های مالی تمرکز کرده بود. در این بین صحبت از خرید هواپیما و بازگشت شرکتهای خودروسازی فرانسوی به کشور هم بود.

بعد از گذشت یکسال از شروع برجام، مسئولین دولتی و از جمله اعضای تیم مذاکره کننده اقرار دارند که طرف مقابل و بخصوص آمریکا به تعهداتش عمل نکرده و بنابراین تحریم های مالی بطور کامل رفع نشده است. از طرفی اگرچه قرارداد خرید چند ده هواپیماها بسته شده ولی عملا فقط دو هواپیما به ایران امده که آنها هم مرجوعی کشورهای دیگری بود‌ه‌اند.

در این ایام اما شرکت های خودروسازی فرانسوی به خوبی توانسته‌اند وارد بازار ایران شدند. این شرکتها تلاش خوبی برای تولید خودروهای بیشتر دارند، همان خودروهایی که درآمدزایی بالایی برای فرانسه داشته و برای ایرانی‌ها ارمغان ترافیک بیشتر و افزایش آلودگی هوا. اما همه ماجرا این نیست. عمق ماجرا زمانی مشخص می‌شود که بدانیم کیفیت خودروی شرکتهای رنو و پژو به قدری پایین هست که تقریبا هیچ خودرویی از این دو شرکت در آمریکا مشاهده نمی‌شود.

آری، صنعت هسته‌ای را تعطیل کردیم که پیشرفت کنیم ولی نه تنها طرف مقابل به وعده هایش عمل نکرد و ما از آن جهت مغبون شدیم، بلکه مجددا وارد کننده صنایع بی‌کیفیت اروپایی شدیم تا آنها را از ورشکستگی نجات دهیم! این بود مذاکرات برد- برد. واقعا متشکریم!