بازی در زمینِ سیل

نسیم آنلاین ؛ سحر دانشور: سیل های اخیر علاوه بر جاری شدن در برخی شهرها، خیابان ها، کوچه ها و خانه ها، در جایی دیگر هم ظاهر شدند، با شکل و شمایلی متفاوت البته. از «ذهنیت»، «زاویه دید» و «شبکه های مجازی» حرف می زنم. سیل در هفته های اخیر علاوه بر محیط عینی و واقعیِ زندگی، ذهنیت و عرصه مجازی را نیز درنوردید. عکس ها و عکس نوشته ها، جملات، ابراز همدردی ها، خشم ها و اندوه ها، مهربانی ها و نگرانی ها همه و همه به عرصه تاختنِ سیل بدل شد تا بخش هایی از درونِ افراد را به بیرون براند، درون آدمها را کاوید و زیر و زبر کرد، همانطور که برخی شهرها و خانه ها را زیر و زبر کرد. سیل در این زیر و زبر کردنِ ذهنیتِ آدمها، بخشی از «مسئله ای اجتماعی-استراتژیک» را نیز از لایه های درونیِ جامعه و آدمهایی که جمع های مختلف را تشکیل می دهند، به بیرون کشید و عیان تر از قبل در «عکس ها، عکس نوشته ها و فیلم هایی خاص» به نمایش گذاشت. از چه چیزی حرف می زنم؟! از تصاویر «بسیجی ها»، «سپاهی ها» و «روحانیون» که برای کمک به سیل زدگان راهیِ مناطق شده بودند.

از آغازین روزهای بحران همسنگ با تصاویرِ مناطقِ غرق در آب، تصاویرِ حضور و کمکِ این طیف ها در مناطقِ سیل زده به انحاء مختلف در شبکه های مجازی منتشر می شد. جملاتِ پای تصاویر بر اثباتِ مردمی بودن و خدمتِ آنها به مردم تاکید ویژه داشت. برخی درددل گونه نوشته بودند، برخی طعنه وار، برخی مقایسه با دولت، برخی در پاسخ به رسانه های آنورآبی، برخی در خط و نشان کشیدن برای دشمن، برخی مقایسه با روزهای دفاع مقدس و و و! روح واحد جملات اما اثباتِ خدمت رسانی و بی شیله پیله بودن و مظلومیتِ این طیف ها بود! در مقاطع مختلف بازنشر چنین تصاویری با محتواهای متفاوت جریان داشت، اما این اتفاق در سیل اخیر به علل مختلف ضریب یافته و بیشتر و شدیدتر شده بود. سوال اما چرایی بازنشر چنین جملات و تصاویری است، «چرا اینگونه در پی اثباتِ مردمی بودن این اقشاریم؟!» بدیهی است که در هر طیفی می توان افراد مختلفی را یافت، افرادی که گاه خوبند و گاه خوب نیستند، و بدیهی تر اینکه نمی توان رفتار منفی عده ای را تعمیم داده و کلیتِ آن طیف را محکوم کرد. اما چرا بدین شکل در پی اثباتِ مسئله ای هستیم که خیلی پیچیده نیست؟!

پاسخ این است: «ما در یک زمین بازیِ از پیش تعیین شده گیر افتاده ایم.» بله! من از یک زمین بازی حرف می زنم، زمینی که قرار است افرادِ منتسب به انقلاب-از هر طیفی که باشند- در آن محکوم باشند. زمینی که ذهنیت و زاویه دید را شکل می دهد و رسانه ها را به حرکت وامی دارد، درست مانند شطرنج بازی که حرکت رقیبش را تا آخر بازی پیش بینی می کند.

تاریخ و اتفاقاتِ رخ داده در این سرزمین نشان داده اند که همین طیف های بسیج و سپاه در سخت ترین روزهای این انقلاب تا آخرین نفس برای وجب به وجب این خاک جنگیده اند و از جان مایه گذاشته اند-باز هم تاکید می کنم در هر طیفی افرادی برای سوء استفاده وجود دارند- اما چرا به راحتی همه این فعالیت های در تمام سالهای گذشته مورد توجه نیست؟ چون زمین بازی به گونه ای طراحی شده است که این طیف ها همواره پاسخگو باشند، در موضع انفعال باشند و تلاش کنند بدیهی ترین اصول یعنی حتی علاقه هر ایرانی به وطن و نگرانی برای هموطن را جار بزنند.

بازی فعلی، با محوریتِ رسانه های مختلفِ آنور آب و اینور آب در جریان است، هوشمندی جریانِ رسانه ایِ دوست، علاقمند به وطن، حقیقت و درستی، ایستادن در چنین فضایی از موضع انفعال و بازنشرِ سنگین و پیاپی چنین تصاویری نیست، بلکه خروج از موضع انفعال و ایجاد جریانات رسانه ایِ فعال است. جریاناتِ مردمی باید بتوانند از موضعی قدرت محور و زمین بازی فعلی را عوض کرده و به زمینی که معاندین را به پاسخگویی بکشاند وارد شوند. واقعیت این است که در چنین زمینی تلاش برای اثباتِ مردمی بودنِ این طیف ها چندان موفقیت آمیز نخواهد بود و در کمترین زمان ممکن فراموش خواهد شد. وقتِ تعویض زمین های بازی و طراحی فعال برای رسانه های مردمی و شبکه های اجتماعی رسیده است و این مسئله ای نیست که بتوان به راحتی از آن گذشت.