یادداشت:: "تحرکات ایذایی شرق ایران" در پازل تحولات اخیر منطقه
تحرکات ایذایی اشرار شرق کشور - هرچند که حیث نظامی آنچنان قابل اعتنا نیست - اما بررسی رابطه رمزآلود این وقایع بویژه حوادث اخیر سراوان با تحولات اخیر منطقه و لشگرکشیهای اخیر نظام سلطه به بهانه "داعشزدایی"، میتواند قابل توجه باشد
نسیم - مهدی جهانتیغ*
الف: بررسی حوادث اخیر امنیتی در جنوب سیستان و بلوچستان نشان میدهد ایجاد زمینههایی برای عملیات روانی در جنوب شرق و سپس سطح کشور از طریق این عملیاتها اولویت جدی داشته است. انتخاب هفته انتظامی و اصرار برای چند عملیات کور تروریستی به هر قیمتی در این هفته خاص، از اصلیترین دلایل این نوع هدفگذاری محسوب میشود. همچنین از خط سیر رسانههای خارجی و ضدانقلاب نیز به خوبی میتوان فهمید که در ابعاد این عملیات روانی تلاش شده در سطح بینالمللی نیز ایران را تحت تأثیر قرار دهد.
ب: عملیاتهای اخیر نشان میدهد که پاکستان همچنان اهتمام جدی برای برخورد با تروریستهای مقیم این کشور را ندارد. به تعبییر دقیقتر به خاطر نفوذ آل سعود در دولت و به خصوص بر شخص نواز شریف، پاکستان را باید همچنان به عنوان پایگاهی امن در اختیار تروریستها بدانیم. به همین دلیل تمرکز اصلی تروریستها در ماههای اخیر محدود به شهرهای شهرستان سراوان بوده تا پس از هر عملیات بتوانند بالافاصله به پاکستان فرار کنند.
ج: در حالی که کشورهای مختلف خاورمیانه درگیر شرایط ملتهب اجتماعی و فعال شدن ظرفیتهای اعتراضی خودجوش مردمی هستند؛ ایران باثباتترین کشور منطقه محسوب میشود. این ثبات سبب شده که ایران در تصمیمات استراتژیک برای تحولات منطقه همواره دست برتر را داشته باشد. به همین دلیل به نوعی بیثباتسازی ایران حتی به صورت نقطهای هدفگذاری و عملیات مشترک سرویسهای مختلف اطلاعاتی منطقهای و فرامنطقهای است.
د: اما اصلیترین پشتپرده بیناللمی حادثه سراوان ارتباط مستقیمی به آغاز عملیات نظامی آمریکا و متحدانش در عراق و سوریه با عنوان ائتلاف بینالمللی علیه داعش پیدا میکند. استفاده از ابزار تروریستی برای وادار کردن ایران به دادن امتیاز به مخالفین بیناللمی دولت سوریه از دو سال قبل عملاً آغاز شد. اوج این طراحی زمانی کاملاً آشکار شد که چند ماه قبل همزمان با گروگان گرفته شدن چند مرزبان توسط باقیماندههای گروهک ریگی، رسماً آزادسازی آنها به دادن امتیازاتی از طرف ایران در معادلات نظامی سوریه منوط شد. در حالی که از یک طرف آمریکا برای نابودی داعش به همراهی ایران نیازمند و از سوی دیگر عربستان نیز در تحولات عراق و سوریه به دنبال گرفتن امتیاز از ایران است. این عملیاتها به نوعی ایجاد فشار هدفمند به ایران در همین راستا محسوب میشود.
ه: بار نظامی این عملیاتها تاکنون نتوانسته ایران را مجبور به عقبنشینی از برخی معادلات بینالمللی کند. ایران با اشراف اطلاعاتی که بر گروههای تروریستی دارد عملاً در این زمینه آسیبپذیریاش بگونهای نیست که منجر به تغییر محاسباتش شود. اما حوادث اخیر نشان داد که تلاش برخی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای برای تبدیل کردن تروریستهای تکفیری در مرزهای شرقی، به عنوان ابزاری برای فشار به ایران با قوت ادامه دارد.
*کارشناس مسایل سیاسی