"چالش قیمت نفت در عصر تمدید"

** مهدی خورسند:

بودجه سال 94 به مجلس رسید. در ظاهر بودجه انقباضی ارائه شده برای سال آینده و کاهش ظاهری وابستگی به نفت در نگاه اول انتقاد کمی را به همراه داشت.

اگر با عینک نقد به بودجه سال آینده نگاه کنیم، در نظر گرفتن قیمت 70 دلار برای هر بشکه نفت مصائب زیادی را برای کشور در پی دارد. آخرین اخبار از سیر نزولی نفت خبر می‌دهد. کاهش بی‌سابقه قیمت نفت در پی سیاسی‌کاری عربستان و آمریکا فضا را برای طلای سیاه نامفهوم کرده است. پس از اجلاس بی‌فایده اخیر اوپک که حتی وزیر نفت ایران هم نتوانست با حضورش در آن اجلاس در تصمیم‌گیری نهایی این کارتل نفتی تأثیری بگذارد؛ چند قدرت بزرگ نفتی دنیا در راستای خواست آمریکا و فشار به ایران سقف تولید خود را حفظ کردند تا قیمت این محصول به زیر 65 دلار نیز نزول کند.

این روند با توجه به اینکه مذاکرات ایران و 1+5 در پیش‌رو است و طرف غربی برای اینکه فشار روی ایران حفظ و تشدید شود و ولنگاری گروه تروریستی داعش در فروش ارزان نفت عراق، بازار را تقریبا به صورت نزولی در سراشیبی افت قیمت قرار داده است. از دید غربی‌ها این فشار باید روی ایران حفظ شود. مذاکرات تا 7 ماه آینده یا زودتر باید به یک توافقی برسد. حال چه بهتر که طرف ایرانی در یک شرایط بسیار سخت اقتصادی، شرایط طرف غربی را بپذیرد و مذاکرات به نفع غربی‌ها خاتمه یابد.

حمایت ایران از سوریه که به ذائقه عربستان خوش نمی‌آید، این غول عرب صاحب نفت را نیز وارد کارزار نفتی کرده است. عربستان که تقریبا 2 دهه است که از هر اهرمی برای فشار به ایران استفاده می‌کند، بدش نمی‌آید از این طریق بتواند از مواضع سرسختانه ایران در قبال محور مقاومت در منطقه بکاهد.

با توجه به این شرایط ذکر شده توجیه اینکه دولت در بودجه، نفت را با قیمت 70 دلار بسته است غیرقابل پذیرش است. در بودجه سال پیش که نفت را با بشکه‌ای 100 دلار بسته بودند و آن را 105 دلار می‌فروختند با کسری بودجه مواجه هستیم حال که با ادامه این روند احتمالا قیمت نفت تا 50 دلار نیز کاهش می‌یابد، باید دید دولت با این کسری بودجه فاحش چه خواهد کرد. به همه اینها باید این موضوع را اضافه کرد که با توجه به فصل سرما و اوج نیاز دنیا به انرژی، شاهد کاهش قیمت نفت هستیم. در نظر بگیرید در فصل گرما که کاهش تقاضای انرژی است بسیاری مشکلات دیگر برای بودجه کشور به وجود می‌آید.

این درست است که در دوران نقاهت جراحی اقتصادی قرار داریم ولی باید کمی هم منطقی به شرایط دنیا نگاه کنیم. وابسته بودن به نفت 70 دلاری که نه می‌توانیم پول نفت را به صورت کامل به کشور وارد کنیم و نه اینکه می‌توانیم نفت‌مان را به همان قیمت 70 دلار بفروشیم، کسری بودجه ما را از همین ابتدا نشان می‌دهد.

در این شرایط بهتر است مجلس در تصویب جزئیات بودجه به این مسائل دقت کند تا کشور به شرایط کسری بودجه دچار نشود چون این کسری، آفت‌های زیادی را به دنبال دارد. نیمه‌کاره ماندن طرح‌های عمرانی، کاهش بودجه وزارتخانه‌های حساسی چون بهداشت، علوم و آموزش و پرورش و بسیاری از معضلاتی که وقتی بودجه در کشور نباشد کارها به کندی پیش می‌رود. ضمنا اگر بودجه را منطبق بر اقتصاد مقاومتی ببندیم، حربه اخیر غربی‌ها در تحت فشارقرار دادن ایران در مذاکرات را نقش برآب خواهیم کرد.

لذا هوشیاری مجلس در تصویب بودجه 94 و ارائه پیشنهاد های دقیق و ارزیابی شده می تواند وابستگی به نفت را کاهش و حرکت کند سیستم در مسیر اقتصاد مقاومتی را سرعت بخشد.