مناظره"نکاشت": آخرین راه برای حل بحران کم‌آبی اجرای "نکاشت" نیست

کدخبر: 970554

خبرگزاری «نسیم» با توجه به احتمال اجرای طرح "نکاشت" در سال ‌آینده، مناظره‌ای درباره پیامدهای اجرای آن با حضور دکتر عبدالمجید شیخی مخالف اجرای طرح و دکتر عنایت الله بیانانی به عنوان موافق برگزار کرد

شیخی: اسناد مطالعه روی طرح نکاشت هیچ جا ارائه نشده است و بی‌کفایتی دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه قبلا اثبات شده/ بیابانی: منتقدین اجرای طرح نکاشت با اصل علم مخالفند و با مخالفت با این طرح خودخواهی می کنند

گروه اقتصادی خبرگزاری نسیم - احیای دریاچه ارومیه و مسئله طرح " نکاشت " حواشی زیادی را در ماههای اخیر در حوزه کشاورزی کشور به وجود آورده است. دولت یازدهم بعد از روی کار آمدن، عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی را به عنوان دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه برگزید. کلانتری معتقد است که برای احیای دریاچه ارومیه و همچنین مشکل کشاورزی باید طرحی تحت عنوان نکاشت اجرا شود. طبق طرح نکاشت، کشاورزان در ازای پرداخت یارانه در زمین های حوزه دریاچه ارومیه و یا حتی نقاط دیگر کشور، دست از کشت و زرع می کشیدند. بعد از مطرح شدن این طرح کارشناسان مختلف نسبت به خطرات آن برای جامعه کشاورزی کشور هشدار دادند. آن ها معتقد بودند که اجرای این طرح امنیت غذایی کشور را به خطر می اندازد. در نهایت بارش مناسب باران و انتقادات کارشناسان و نمایندگان مجلس اجرای طرح نکاشت در حوزه دریاچه ارومیه را موقتا متوقف کرد، اما مسئولین اعلام کردند احتمال اجرای این طرح برای سال آینده وجود دارد!

اتفاقات این طرح بهانه ای شد تا خبرگزاری «نسیم» که تا کنون مطالب مختلفی پیرامون این طرح ارائه کرده است، مناظره ای با حضور موافقان و مخالفان اجرای طرح نکاشت برگزار کند. دکتر عنایت الله بیابانی قائم مقام دبیرکل خانه کشاورز به عنوان موافق طرح و دکتر عبدالمجید شیخی استاد دانشگاه به عنوان مخالف اجرای این طرح در این مناظره حضور پیدا کردند. لازم به ذکر است نماینده وزارت جهاد کشاورزی علی رغم دعوت از سوی خبرگزاری «نسیم» حاضر به شرکت در این میزگرد نشد.

مهم ترین محورهای سخنان دکتر عبدالمجید شیخی:

پژوهش های علمی اجرای طرح نکاشت در دریاچه ارومیه ارائه نشده است

طرح نکاشت در دنیا برای حفظ کف قیمت محصولات صادراتی اجرا می شود و ارتباطی با مشکل آب ندارد

طرح نکاشت با اقتصاد مقاومتی تناقض دارد

برای احیای دریاچه ارومیه می توان از طرح "کاداستر" استفاده کرد

سو مدیریت دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه قبلا اثبات شده است

با مدیریت غلط فعلی امیدی به احیای دریاچه ارومیه ندارم

مهم ترین محورهای سخنان دکتر عنایت الله بیابانی:

طرح نکاشت طرحی است برای حفظ منافع ملی و برای تعادل بخشی به تولیدات کشاورزی

مخالفت با طرح نکاشت خودخواهی است

با وضعیت استفاده از آب در کشور شاید شاید تا 4 یا 5 سال دیگر کشاورزی تعطیل شود

تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه 4 تا 5 استان را در بر می گیرد

کارشناسانی از 45 کشور روی طرح نکاشت پژوهش کردند

در سال های اخیر در مسیر دریاچه سمینه رود و زرینه رود بیش از 40 هزار چاه زدند

منطقه حاشیه دریاچه ارومیه که ظرفیت 140 هزار هکتار کشاورزی را داشته تا 450 هزار هکتار توسعه داده شده است

خبرگزاری «نسیم» در هفته های اخیر مطالب مختلفی را پیرامون طرح نکاشت منعکس کرده است. موافقان و مخالفان این طرح نظریات خود را باز گو کرده و از ایده های خود دفاع کرده اند. نظر شما در خصوص اجرای این طرح چیست؟

بیابانی: شما نظرات مختلفی را بازتاب دادید که این مسئله جای سپاسگذاری و تقدیر دارد، امیدارم که این تحلیل های کارشناسی در نهایت به سود کشاورزی کشور تمام شود. این طرح در دنیا سابقه دارد و در کشورهایی نظیر آمریکا و انگلستان اجرا شده است. اگر تاریخ را بررسی کنید متوجه می شوید که این کشورها برای حفظ منابع خودشان و همچنین تعادل بخشی در قسمتی از زمین هایشان این طرح را اجرا می کردند، اما چون این طرح در ایران تازگی دارد برداشت های غلطی از آن می شود. متاسفانه بعضی ها فکر می کنند معنای طرح نکاشت این است که دولت برای نکاشتن به کشاورزان دستوری را بدهد. این برداشت غلط است، چون طرح نکاشت طرحی است برای حفظ منافع ملی و برای تعادل بخشی به تولیدات کشاورزی. به طور مثال اگر ما برای تولیدات خود در یک منطقه خاص طوری عمل کنیم که این تولیدات به دلیل از بین رفتن منابع بعد از مدتی متوقف شود در واقع بخشی از سرزمین خود را از دست داده ایم و جایگاه خودمان در بخش کشاورزی را از دست داده ایم.

بنابراین طرح نکاشت یک فلسفه عالی و تخصصی است و با مطالعه و برنامه تدوین شده است و برای استمرار زندگی در بخش کشاورزی مطرح شده است. ما نباید انقدر خودخواه باشیم که برای نسل آینده چیزی نگذاریم.

اگر همانطور که شما می گویید این طرح را طرحی برای نسل های آینده تلقی کنیم آیا پیش نیازهای اجرای آن در جامعه وجود دارد و یا اصطلاحا جامعه بستر اجرایی شدن طرح نکاشت را دارد؟

بیابانی: بله ما اگر ما کشت محصولات آب بر خودمان را هدفمند کنیم بستر اجرای آن فراهم می شود. به طور مثال به جای اینکه چغندرقند که یک محصول آب بر است را بکاریم یک محصول کم آب را جایگزین کنیم عملا طرح نکاشت در آن منطقه اجرا می شود. یکی از اهداف طرح نکاشت سرمایه گذاری روی تولیدات غیر آب بر است. چه اشکالی دارد که روی بخش های گلخانه ای سرمایه گذاری کنیم؟ آب در این مملکت یک مسئله حیاتی است. ما به دنبال استفاده هدفمند از آب هستیم. ما به دنبال این هستیم که یک کشت جاگیزین مناسب را برای محصولات آب بر تعریف کنیم.

شیخی: بهتر بود آقای بیابانی ابتدا تعریف خودشان از طرح نکاشت را ارائه می کردند. چون ایشان طرح نکاشت را به صورت دو پهلو توضیح دادند. قبل از نقد هر مسئله ای ابتدا باید این مسئله را تعریف کنیم.

بالاخره طرح نکاشت، کاشت محصولات دیگر کم آب و گلخانه ای است یا طرح نکاشت یعنی نکاشتن محصولات کشاورزی، کدام یک مدنظر ایشان است؟

آقای شیخی برداشت شما از طرح نکاشت چیست؟

شیخی: بهتر است آقای بیابانی به عنوان مدافع این طرح ابتدا تعریف خود را ارائه کنند. تعریف بنده مستند به مسئولین ذیربط است و از خودم تفسیر نمی کنم. طبق اظهارات صریح سخنگوی دولت و دبیر طرح نکاشت، در این طرح قرار است 750 میلیارد تومان به کشاورزان اطراف دریاچه ارومیه پرداخت کنند (بابت هر هکتار 5 میلیون تومان) تا در طول دو سال برای صرفه جویی آب زمین خود راکشت نکنند.

بیابانی : آقای شیخی شما به عنوان یک استاد دانشگاه و متخصص باید از طرحی که در راستای حفظ منابع طبیعی است دفاع کنید. به عقیده من طرح نکاشت یعنی جایگزین کردن محصولاتی که برای حفظ منابع آبی کشور تعریف شده است

شیخی : چرا اسمش را گذاشتید نکاشت خب بگذارید تبدیل کاشت، تغییر کاشت؟

بیابانی : متخصصین نباید با لفاظی اصل مسئله را زیر سوال ببرند . شما ببینید در این مملکت مایه حیات آب است. شما حق ندارید به عنوان یک متخصص آب یک کشور را نابود کنید. تاکنون 15 میلیارد متر مکعب از منابع اصلی آب کشور مصرف شده است و این مسئله بسیار مهم است. شما به چه دلیل حق نسل های آینده را نابود کردید؟ شما درد من را ندارید. بنده کشاورز هستم شما را در جایگاه کشاورز صحبت می کنید یا استاد دانشگاه؟

شما به عنوان یک استاد دانشگاه در جریان باشید که بنده به عنوان یک کشاورز منافع خودم را به خوبی درک می کنم و می دانم که با ادامه کشت محصولات آبی شاید 4 تا 5 سال دیگر بیشتر نتوانم کشاورزی کنم،پس بهتر است برای جلوگیری از نابودی منابع در رفتار خودم تغییر ایجاد کنم. شما اگر طرح نکاشت را رد کنید در واقع اصل علم را رد کرده اید. بنابراین طرح نکاشت با هر معنی که تلقی می کنید به معنی حفظ منافع ملی در چارچوب یک برنامه مدون ومنظم و تغییر الگوی کشت است. من یک کشاورز مطرح و تولید کننده مرکبات، چای و کیوی این صحبت را مطرح می کنم. من کارخانه چای دارم. من مرغداری و دامداری دارم من خوب می دانم اگر آب آلوده به مزرعه من یا به مرغداری برسد چه مشکلی پیش می آید. حالا من می خواهم بپرسم آیا شما با تغییر الگوی کشت را مخالفش هستید؟

شیخی: از دید بنده طرح نکاشت تغییر الگوی کشت یا جایگزینی کشت نیست. در طرح نکاشت تصویب کردند که 735 تا 750 میلیارد تومان پول به کشاورزان بالادست دریاچه ارومیه پرداخت کنند که در زمین های خود کشاورزی نکنند. ظاهرا قرار است این طرح هم دو تا سه ساله اجرا شود. این تعریف طرح نکاشت است اگر طرح نکاشت تغییر الگوی کشت می بود که این مشکلات به وجود نمی آمد.در اینجا چند مطلب گمراه کننده طرح شد که لازم است تببین نمایم. اولاً کشورهایی که یارانه برای نکاشتن پرداخت کرده اند برای حفظ کف قیمت محصول صادراتی آنها بوده و نه مشکل آب.آنها صادرکننده خالص محصولات کشاورزی هستند.بر عکس ما هنوز توان تامین نیاز غذایی خود را نداریم. بنابراین مقدمه اول شما غلط است. ثانیاً شما یک کشاورز چند شغله با درآمد متنوع و متکثر هستید آیا وضع شما با یک کشاورز ارومیه که فقط یک درآمد از زمینش دارد یکی است؟. ثالثاً کجا شما حکم نمایندگی کشاورزان را گرفته اید که ادعای نمایندگی درد و معضلات آنها دارید وبه بنده می گوید که از موضع آنها نظر دهم؟چهارم اینکه شما که اطلاع ندارید، حکم نکنید. بنده هم کشاورز و کشاورز زاده بوده، 30 سال در بخش کشاورزی به عنوان کارشناس و عضو هیئت علمی سابقه فعالیت دارم و اکنون استاد دانشگاه هستم. لذا بنده مشکل کشاورزی را بهتر از شما درک می کنم.عجولانه صحبت نکنید اگر مطلب علمی دارید بفرمایید. پنجم اینکه اگر بفکر آب و خاک کشور هستید چرا به فکر آلوده سازی خاک و آب از طریق استفاده مفرط کودهای شیمیایی و سموم در کل کشور و بخصوص در منطقه شمال نیستید که مواد غذایی ما را آلوده کرده است؟و 16 سال پیش نماینده فائو همین معضل را به وزیروقت و دبیر کنونی طرح غلط نکاشت تذکر اکید داد. ششم اینکه چرا قبل از اینکه بنده بگویم مخالفم یا موافق پیش داوری غلط می کنید و بعلاوه چرا خلط مبحث می کنید؟ مگر هر مخالف طرح نکاشت موافق هدر دادن آب است. چرا صرفه جویی در مصرف آب را با طرحهای آبیاری نوین دنبال نمی کنید؟

دولت اعلام کرده است که 750 میلیارد تومان را در سه سال به کشاورزان بالادست یا حوزه آبریز دریاچه ارومیه پرداخت می کند تا در آنجا کشاورزی نکنند تا آب زیادی برداشت نشود و در واقع این مقدار عدم برداشت به دریاچه ارومیه سرریز شود. حالا حرف بنده نقد این مسئله است. بنابراین تعریفی که دولت در طرح نکاشت داشته با تعریف ایشان کاملا متفاوت است. اصولا بنده خودم معتقد به تغییر الگوی کشت هستم. اولین سوال بنده از طراحان این طرح این است که نشان دهند طبق چه گزارش و ارزیابی اقتصادی به این نتیجه رسیدند که به کشاورزان بگویند که زمین هایشان را نکارند. بالاخره طرح نکاشت یک پروژه است الان هیچ سازمان ملی و بین المللی بدون مطالعه و بدون ارزیابی هیچ پروژه ای را اجرا نمی کند.اگر پروژه نکاشت هم ارزیابی لازم فنی و اقتصادی را داشته است که باید قبلاً مشخص شود. پروژه باید از روی تعقل دنبال شود و ترجمان اقتصادی تعقل هم ارزیابی اقتصادی پروژه است. به نظر من هیچ گونه ارزیابی اقتصادی پروژه ای راجع به طرح نکاشت ارائه نشده است. موضوع طرح دکترای بنده در مورد محصولات کشاورزی است. تنها کشوری که چنین کاری را انجام داده آمریکا بوده است. آمریکا از محصولاتش به عنوان حربه سیاسی استفاده می کند. آمریکا در اجرای این طرح گندمش را به دریا ریخته و به کشاورزانش پول داده تا کشاورزی نکنند تا قیمت جهانی محصول پایین نیاید. در واقع آن ها می خواهند کشاورزان از قبل کاهش قیمت جهانی متضرر نشوند. این کار این ها در واقع یک نوع حمایت از کشاورزان است تا محصول مازاد به بازار عرضه نشود و قیمت به این ترتیب تنزل پیدا نکند. در بازار نفت هم وضعیت به همین شکل است الان نفت در بازار فراوان است. اگر آمریکا صادر کننده خالص نفت بود به همین شکل عمل می کرد. در واقع ذخایر نفت آمریکا یک چکش تعادل است تا هر وقت احساس کرد که قیمت تمام شده نفت برایش بالاتر از قیمت تمام شده می شود از آن ها استفاده کند. در اینجا استخراج نفت است برای صادر کنندگان اوپک کاربرد دارد. بنابراین امریکا ذخایر نفتش را افزایش می دهد تا قیمت جهانی نفت بالا برود و تولید برای خودش هم صرفه داشته باشد. این کار آمریکا بازی با قیمت است نه بازی با گرسنگی مردم. ما در طرح نکاشت به بهانه اینکه مردم با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می کنند، به مردم گرسنگی می دهیم. اگر الان 750 میلیارد تومان پول را مستقیما به کشاورزان می دهیم، 10 برابر آن را باید به دلالان وارد کننده محصول کشاورزی بدهیم. تا کی ما می خواهیم با آزمون و خطا و طبق سلیقه افراد برای این مملکت بلا کشیده نسخه من درآوردی صادر کنیم؟ چرا ارزیابی اقتصادی مقایسه ای ارائه نمی دهید تا در این ارزیابی مشخص شود که برای صرفه جویی آب، که اکنون واقعاً در بیش از نیمی از دشت های کشور وجود دارد و حوزه آبریز و آبخیز دریاچه ارومیه نیز با تهدید جدی مواجه شده، مشخص شود که کدام روش منطقی تر ، اقتصادی تر و اجتماعی تر است؟ ادعای تغییر کاربری می کنید پس الگوی کشت شما برای لااقل حوزه دریاچه ارومیه کجاست؟

آقای بیابانی در خصوص استدلال های دکتر شیخی که به اجرای طرح نکاشت اشاره کردند، چه نظری دارید؟

بیابانی: آقای دکتر شیخی نقد کارشناسی نکردند اگر ایشان منکر کار تحقیقاتی در دریاچه ارومیه هستند باید بدانند متخصصینی از بیش از 45 کشور و بیش از 760 نفر افراد دانشگاهی با حضور سه دانشگاه، صنعتی شریف، کشاورزی ارومیه و دانشگاه تبریز روی این پروژه تحقیقات کردند. بیش از یک سال است که روی این مسئله کار تحقیقاتی انجام شده است. ما نمی توانیم نظرات کارشناسی قدیمی را جایگزین نظرات کارشناسی امروز کنیم.

شیخی: چرا این تحقیقات را ارائه نمی کنید؟ مطمئن باشید اگر ارزیابی مقایسه ای انجام شده باشد بهترین گزینه مورد قبول خواهد بود.

من به عنوان یک کشاورز این تحقیقات را دیده ام شما به عنوان یک شخصیت دانشگاهی چطور روی این تحقیقات مطالعه نکرده اید.

شیخی: وقتی مطلب در جایی ارائه نشده است چگونه انتظار دارید که من روی آن مطالعه کنم.بعلاوه تا بحال چند بار از سوی دبیر طرح و سخنگوی دولت صحبت شده و هیچکدام ادعای وجود مطالعه مدونی نکرده اند. با آرمان شما که نمی شود ادعای واقع کرد. ضمناً انتظار می بود که در جواب سئوال علمی بنده جواب علمی می دادند. اگر گزارش علمی باشد قطعاً مطرح می شد.بهترین مطالعه ارزیابی تمام گزینه ها در قالب الگوی کشت است. و شما متاسفانه اطلاع ندارید که فقط اکنون طرح مقدماتی کاداستر برای استان تهران در حال انجام است که به دلیل بی پولی متوقف شده و بهتر بود این حاتم بخشی دبیر طرح صرف این طرح برای استان آذربایجان غربی می شد. و الگوی کشت بر این اساس تهیه می شد و سپس این نتیجه گیری می شد که طرح نکاشتن را اجرا کنیم یا با پیاده سازی روش های آبیاری نوین که با این پول 750 میلیارد تومان می توانیم در بیش از 100 هزار هکتار در مصرف آب 70% در هر دوره می توانیم

صرفه جویی کنیم . لذا خطاب بنده به مجری است که لازم بود در این زمینه شخص مطلعی دعوت می شد.

بیابانی: در سمینارها و کنفرانس های مختلف این مطالعات و تحقیقات مطرح شده است و صداوسیما نیز آن ها را بازگو کرده است شما چطور تا به حال ندیده اید؟

شیخی: تا کنون به هیچ وجه در تلویزیون چنین مباحثی بخصوص درباره طرح الگوی کشت و کاداستر نه تنها مطرح نشده است بلکه وجود ندارد.

بیابانی: من از شما دعوت می کنم که به خانه کشاورز بیایید تا در جریان این تحقیقات قرار بگیرید. شما به عمق فاجعه ای که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه زخ می دهد، توجه نکرده اید. به نظرم برای حفظ منافع ملی باید منافع شخصی زیرپا گذاشته شود.

شیخی:باز مغلطه می کنید بنده صاحب تحقیقات در زمینه اقتصاد آب هستم و بهتربود باز عجولانه جواب سربالا نمی دادید. چرا پاسخ طرح سئوال و مسئله را که طرح شد نمی دهید. بعلاوه طبق مثل اگر قرار باشد در شهر مستان را گیرند هرآنچه هست گیرند. خودتان فرمودید که یک زمین دارو کارخانه دار بزرگ هستیدو نماینده دبیر طرح نکاشت و عضو خانه کشاورز وبنده فقط اکنون یک معلم هستم. حال بفرمایید چه منافعی برای بنده وجود دارد؟ ولی به نظر می آید شما بدون مطالعه از یک چیزی دفاع می کنید و این برای خواننده مشکوک و شبهه بر انگیزاست. نکته مثبت طرح نکاشت را بگویید؟ بنده 30 سال سابقه کار در کشاورزی دارم، و نکته مثبتی در خصوص این طرح نمی بینم.

بیایانی: دانشمندانی از 45 کشور آمدند و تحقیقات خود را انجام دادند. این تحقیقات بیش از یکسال به طول انجامیده است. حتی قرار بود که طرح انتقال آب عملیاتی شود که منتفی شد.

با همین معلومات خودم باید بگویم که طرح نکاشت طرح درستی است زیرا قصد دارد کشت غیر آب بر را با کشت آب بر جایگزین کند. ما باید ظرفیت آب کشور خود را بشناسیم، متاسفانه در سال های اخیر در مسیر دریاچه سمینه رود و زرینه رود بیش از 40 هزار چاه زدند. چرا باید برای ایجاد شغل در جامعه آسان ترین راه را انتخاب کنیم. اگر آب کشور را مدیریت می کردیم این اتفاقات نمی افتاد. خوشبختانه امسال با 110 میلیمتر بارانی که باریده است، نیاز به اجرای طرح نکاشت نداریم.

شیخی: آقای بیابانی صحبت از کار مطالعاتی 45 نفر از مراجع دانشگاهی روی مسئله دریاچه ارومیه به میان می آورند، در حالی که نتایج این مطالعات را ارائه نمی دهند. سوال اینجاست که آقایان چرا نمی گویند، طرح نکاشت را در مقابل کدام طرح ارائه داده اند؟ مثلا در مقابل طرح آبیاری قطره ای و بارانی، طرح باروری ابرها، انتقال آب از رودخانه های مرزی، از دریای خزر، رودخانه های مرزی آذربایجان شرقی، غربی، کردستان و جاهای دیگر چرا طرح نکاشت انتخاب شده است؟ چرا جواب سئوال را نمی دهید و حاشیه روی می کنید؟

دوستان مطالعات خود را در خصوص طرح نکاشت ارائه بدهند، در این صورت بنده هم یک طرح بسیار ساده تر که نه عوارض اقتصادی دارد و نه عوارض اجتماعی دارد، به آنها ارائه می دهم. اگر می خواهند الگوی کشت را تغییر دهند، چرا نمی گویند طرح تغییر الگوی کشت؟ چرا مجدداً تذکر را نگرفتید که اینجا کسی مخالف صرفه جویی آب نیست. و صرفه جویی آب با نکاشتن محصول «یعنی گرسنگی دادن به مردم برای تشنگی نکشیدن است». حال آنکه بنده می گویم قطعاً باید به فکر صرفه جویی آب باشیم ولی با کاشتن محصول و با آبیاری ای که تنها 30 درصد از منابع آب را برداشت می کند و تولید را تا دو برابر افزایش می دهد و نه تنها برای دولت خرجی ندارد که برای جامعه بیش از دو برابر پایه درآمدی و بیش از 6 برابر افزایش تکاثری درآمد را به دنبال دارد.بعلاوه این پیشنهاد شما دقیقاً برخلاف قانون اساسی و« سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی» است. اگر این روال غلط دنبال شود لابد طبق اظهارات وزیر محترم نیرو که گفتند،« بیش از 307 دشت کشور دچار کاهش ذخایر آب هستند»، حتماً در آینده شما 307 و بیشتر را می خواهید اینگونه علاج کنید؟ واقعاً مضحک است.آقا بروید اندکی از این پول را خرج تهیه طرح کاداستر منطقه و الگوی کشت کنید و در کنار آن با این پول می توانید(به جای 40 هزار هکتار ادعایی شما) بیش از 100 هزار هکتار را تحت آبیاری نوین نمایید و همزمان تولید را تا دو برابر افزایش دهید.چرا لقمه را وارونه، آنهم نه به دهان، که به مجرای تنفس اقتصاد کشور وارد می کنید؟

چرا طرح پیش نیازالگوی کشت را که به معروف به «کاداستر» است را اجرا نمی کنند. این طرح دو سال است که در استان تهران انجام می شود می توانند این طرح را در منطقه آذربایجان هم پیاده کنند. چرا باید مجری طرح کاداستر برای تامین منابع مالی مشکل داشته باشد ولی آقایان به بهانه صرفه جویی در مصرف آب به مردم گرسنگی بدهند؟

آقای شیخی چرا موافقید که الگوی کشت در کشور باید مورد بازنگری قرار گیرد؟

شیخی: بنده موافق پیاده کردن طرح الگوی کشت هستم. 20 سال است که که به بخش کشاورزی می گوییم، که الگوی کشت پیاده کند، و براساس اولویت های کشور کشاورزی کند. مسلما کشت محصولات آب بر در مناطق کم آب درست نیست. اکنون نه تنها باید تکلیف دریاچه ارومیه روشن شود، بلکه باید تکلیف، زاینده رود،دشت جیرفت،دشت های استان فارس، حبله رود و آب های مناطق مرزی و بسیاری از مناطق هم روشن شود.

بیابانی: من فکر می کنم نقد آقای دکتر کاملا بی پایه و اساس است، زیرا اگر طرح نکاشت، کاملا بی پایه و اساس بود، دولت و مجلس برایش برنامه ریزی و 48 کشور روی آن مطالعه نمی کردند.

آقای شیخی! باید منافع شخصی را کنار بگذاریم، مملکت با یک بحران جدی رو به رو است، زیرا خشک شدن دریاچه ارومیه باعث تشنگی چهار استان می شود. شما که شخص دانشگاهی هستید، نباید صحبت های افراد دانشگاهی را رد کنید. بهترین محققان دنیا از دانشگاه های بزرگ جهان برای اظهار نظر درباره وضعیت دریاچه ارومیه به کشور دعوت شدند. شما از من کشاورز نخواهید که در خصوص مسائل علمی نظر دهم، بهتر بود دوستان دانشگاهی خودتان جواب شما را بدهند. من به عنوان یک کشاورز به شما می گویم، که در ده سال گذشته سوء مدیریت هایی که وجود داشته است باعث نابودی دریاچه ارومیه شده است. منطقه ای که ظرفیت 140 هزار هکتار کشاورزی را داشته است تا 450 هزار هکتار توسعه داده شده است. ما دیگر توان توسعه کشاورزی در این بخش را نداریم.

شیخی: تعریفی که ایشان برای طرح نکاشت ارائه می دهد با تعریفی دولت ارائه می کند، متفاوت است. ایشان می گویند طرح نکاشت، همان طرح تغییر الگوی کشت است. در حالی که دولت برای طرح نکاشت در ازای نکاشتن به کشاورزان پول می دهد. بنده مخالف طرح تغییر الگوی کشت نیستم. ما می توانیم طرح تغییر الگوی کشت را بنا به مقتضیات هر منطقه اجرا کنیم. ما می تونیم برای اجرای طرح تغییر الگوی کشت به سنت گذشتگان خودمان احترام بگذاریم. نمونه هایی مانند قنات گامی در جهت صرفه جویی در مصرف آب بود. هزینه آبیاری تحت فشار برای هر هکتار، 4 و نیم میلیون تومان است. اگر تسطیع اراضی و کرت بندی را برای اراضی پایاب سدها را هم به این مقدار اضافه کنیم، سه تا سه و نیم میلیون به آن اضافه می شود. این هزینه ای که دولت برای طرح نکاشت در نظر گرفته است، بنا بر آمار موجود، قابلیت تبدیل بیش از 100 هزارهکتار از زمین ها از آبیاری سنتی به آبیاری تحت فشار را دارد. این مسئله به طور مستقیم در صرفه جویی مصرف آب تاثیر دارد.

بنده در این زمینه رساله ای منتشر کرده ام که در مورد برنامه الگوی تنظیم بازار آب که در برخی از تارنماها وارد شده و در کنفرانس خشکسالی که چند سال پیش در اصفهان برگزارشد ارائه دادم، محاسبه کردم استنادم هم به داده های وزارت نیرو شرکت جام آب است. نرخ تبخیر پشت سدها یا به اصطلاح مهار آب رو سطحی چیزی در حدود 16 درصد است. یعنی اگر آب را هم همین طور روی سطح ذخیره سازی می کنیم 16 درصد آن در سال تبخیر می شود و هدر می رود. سوال اینجاست که چرا گزینه های علمی از این دست به جای طرح نکاشت انتخاب نشد؟ در کشاورزی آمایش سرزمین مقدم بر اصلاح الگوی کشت است، چرا طرحی را در خصوص آمایش سرزمین پیاده نمی کنند؟ چطور قبل از انجام آمایش سرزمین و تدوین الگوی کشت طرح غلطی مثل نکاشت را به نام اصلاح الگوی کشت می خواهند پیاده کنند؟

بیابانی: بنده داوطلبانه آمادگی این را دارم که آقای دکتر را در جریان مطالعات انجام شده طی یک سال گذشته در دبیرخانه ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار دهم. این دبیرحانه همکاری مشترکی را با دانشگاه شریف انجام داده است. آقای دکتر شیخی با طرح آشنا نیستند و از روی داده های خودشان اظهار نظر می کنند. باید منافع ملی را بر منافع خودمان ترجیح دهیم.

شیخی: باز به جای جواب مجدداً مغلطه می کنند. متاسفانه برخی حرفهای ایشان در شان یک محفل علمی نیست.وبعلاوه خودشان از پاسخ طفره می روند بنده را متهم می کنند.

مدیریت بخش کشاورزی کشور 20 سال در اختیار متولی کنونی ستاد احیای دریاچه ارومیه بوده و سوء مدیریت ایشان در 16 سال پیش که نماینده سازمان فائو از خاک کشور نمونه برداری کرد، اثبات شده است. بنابراین بنده با اینگونه مدیریت های غلط نه به آینده احیای دریاچه ارومیه خوش بین هستم ونه کشاورزی و نه احیای سایر دشت ها و بلکه باید با اینگونه مدیریت ها انتظار می رود مملکت را یک دست محتاج واردات مواد غذایی از خارج نمایند. متاسفانه در طول این مناظره بالاخره یک پاسخ علمی از ایشان که ادعای داشتن مدرک دکتری دارند جز طفره و مغلطه چیزی نشنیدم. ولازم می دانم و شبکه شما در خصوص این برنامه گله نمایم.

تهیه و تنظیم از مهدی کاشی پزها

ارسال نظر: