علاء: نامه‌ رهبر انقلاب به جوانان غرب، یک اقدام فرهنگی کاملا به موقع و خلاقانه بود

افشین علاء شاعر و عضو هیئت مدیره خانه شاعران ایران در گفتگوی تفصیلی با «نسیم»، در خصوص ادبیات انقلاب ضمن اشاره بر آمیختگی انقلاب با فرهنگ و دیانت جامعه اذعان داشت: انقلاب اسلامی چون یک پدیده بی نظیر در کشور ما بوده است و با جوهر فرهنگ و دیانت آمیخته بوده و اقشار مختلف جامعه اعم از عوام و خواص رادرگیر خودش کرد کمترین توقع این بود که در ادبیات و فرهنگ ما نیز تاثیر بگذارند.

وی در ادامه افزود: بنابراین به خودی خود و نه تزریقی یا بخشنامه ای بلکه به طرز خودجوش از دل مردم جریان های ادبی جدیدی متولدشد که به نقطه های موفقیت آمیزی هم رسید و فرازهای ماندگاری در اینگونه از ادبیات خلق شد و چهره های درخشانی پدید آمدند و تا زمانی که این خودجوشی و استقلال خود را حفظ کند می تواندبه عنوان یک حیطه اثرگذار و ماندگار همچنان جاری باشد.

شعر انقلاب بیش از هرچیز باید به پویایی، تحرک و رسیدن به افق های تازه بی اندیشد

این شاعر با تاکید بر ویژگی کمالگرایی انقلاب اسلامی اظهار داشت: شعر انقلاب قرار نیست تا زمانی که دایره ای از مضامین محدود را تکرار کند عنوان شعر انقلاب راداشته باشد. همانطور که خود انقلاب یکی حرکت مداوم و تمام نشدنی و حرکتی روبه کمال است، شعر انقلاب هم باید حرکتی رو به کمال را طی کند.

علاء با بیان اینکه در شعر انقلاب بیش از هرچیز باید به پویایی تحرک و رسیدن به افق های تازه اندیشید گفت: بنابراین اگر می بینیم مولفه هایی که مثلا در درهه ۶۰ در شعر انقلاب پررنگ بود در دهه ۹۰ کمرنگ شده است نباید نگران شویم و بدتر از آن نباید سعی کنیم به طرز تحلیلی و تقلیدی حتما آن مولفه ها را در اشعار حفظ کنیم. چرا که به هرحال ویژگی ها و شرایط این نسل با ویژگی ها و شرایط نسل انقلاب متفاوت است و شعر انقلاب باید برای هرنسلی ترجمان آرمانهای انقلاب باشد هم برای نسل امروز و هم نسل آینده. بنابراین باید بیش از هرچیز به پویایی تحرک و رسیدن به افق های تازه فکر کند.

شاعران دین خود را به ارزش های انقلاب ادا کرده اند

وی ادامه داد: چه در مورد انقلاب و چه در مورد امام(ره) و دفاع مقدس و خانواده های شهدا فکر می کنم که شاعران دین خود را به ارزش های انقلاب ادا کرده اند. تاکید بنده این است که شاعر انقلاب باید مستقل باشد و امروز هم اگر شاعران در حیطه و زمینه های مختلف کار می کنند به معنای آن است که باور به انقلاب را در درون خود نهادینه کرده اند و این باور در اشعار افراد نمود پیدا می کند.

افشین علاء در ارتباط با نهادینه شدن آرمانهای انقلاب در ذهن شاعران بیان کرد: اشعاری که مضامین انسانی و اخلاقی دارد و شعری که در خدمت صلح و تفاهم و گفتگو باشد نشان دهنده نهادینه شدن آرمانهای انقلاب در درون یک شاعر است. قرار نیست که شعر انقلاب یک لحن و فرم و لهجه خاصی متفاوت با سایر اشعار داشته باشد.

دامنه شعر انقلاب باید به تمام مضامین انسانی تسری پیدا کند

وی افزود: ما باید دامنه شعر انقلاب را به تمام مضامین انسانی، دینی، اخلاقی، عاشقانه، مدارا و صلح و مفاهیمی که بشر امروز به آن نیازمند است تسری دهیم منتها از منظر یک ایرانی مسلمان که با پشتوانه نهضت 57 به دیدگاه هایی رسیده که می تواند او را از سایرین متمایز کند.

عضو هیئت مدیره خانه شاعران ایران یکی از بایدهای شعر انقلاب را توجه به نیاز و سلایق نسل امروز دانست و تصریح کرد: شعر انقلاب نه باید به سایر حیطه ها و مضامین فخر بفروشد و نه باید تلاش کند که لباس و رنگ و لعاب متفاوتی برای جلب توجه به خود بپوشاند و شکل شعار و تظاهر به خود بگیرد بلکه از همه مهمتر این که باید همزاویه با دیدگاه نسل امروز و مطابق با خواسته ها و نیاز های آنها بتواند آرمانهای انقلاب را به تصویر بکشد.

نامه ای که رهبر انقلاب به جوانان غرب نوشته اند یک اقدام فرهنگی کاملا به موقع و خلاقانه است

این شاعر در ارتباط با ترجمه شعر فارسی و تعامل با شاعران جهان عنوان کرد: شعر به جهت اینکه یک پدیده ذاتا درونی است و تعاملی بین مردم و نخبگان است مستقیما به ظرایف و ویژگی های زبان فارسی برمی گردد و قاعدتا در دورن مرزهای خود ما تعریف می شود. ما هنوز آن تعامل و ارتباط را در زمینه شعر با جهان برقرار نکرده ایم که اشعار آنها بشنویم و آنها اشعار ما را بشنوند. که این تا حدودی به دلیل ویژگی های زبان فارسی است که در ترجمه هرگز آن زیبایی و شیوایی خود را نشان نمی دهد و دیگری هم کم کاری های خود ماست که نخواستیم بین بدنه شعرای پیشرو معاصر و شاعران مطرح جهان ارتباط و تعامل ایجاد کنیم که این البته به عهده متولیان فرهنگی ما می باشد.

علا با اشاره به نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپایی اظهار کرد: ما تجربه های خوبی در زمینه روشنگری های شعر در موضوع دین اسلام داریم اما همه به دایره خودمان محدود می شود. هرچند نامه ای که رهبر انقلاب به جوانان غرب نوشته اند به جریگه شعر و ادبیات خلاصه نمی شود و یک اقدام فرهنگی کاملا به موقع و خلاقانه است که قطعا تاثر خود را در بلند مدت بر روی مخاطبان نامه خواهد گذاشت.

وی افزود: ما در حیطه شعر و ادبیات شاهد چنین فراخوان ها و گفتگوهایی با سایر ملل و کشورها نبوده ایم همانگونه که همچنان بحث گفتگوی تمدن ها که در خشن ترین زمان ممکن در جهان که غرب مولد خشونت بود، از جانب ایران پیشنهاد شد و مسکوت ماند اما به هرحال گفتگوی تمدن ها به نام ایران ثبت شد.

ثروت ما ادبیات ماست که در جهان چه از نظر کیفیت و چه از منظر کمیت و تعدد اشعار تاریخی بی نظیر است

افشین اعلا شاعران را سفیران فرهنگی کشور دانست و تاکید کرد: ما نیز می توانیم از شاعران و نویسندگان و اهالی فرهنگ و کسانی که به زبان روز دنیا مسلط هستند و دغدغه های جهانی را می شناسند به عنوان سفیران فرهنگی استفاده کنیم تا پیام ما را به گوش جهانیان برسانند از جمله در خصوص ادبیات که بزرگ ترین ثروت و پشتوانه کشور ما است. من بارها عرض کرده ام که ثروت ما نفت و انرژی هسته ای نیست بلکه ثروت ما ادبیات ماست که در جهان چه از نظر کیفیت و چه از منظر کمیت و تعدد اشعار تاریخی بی نظیر است.

این شاعر با بیان اینکه نظام نتوانسته است از ظرفیت های درونی خود بهره بگیرد تصریح کرد: ما می توانیم با ادبیات خود آرمان های انقلاب و ارزش های اسلام را به جهانیان ابلاغ کنیم منتها اینکه سفیران فرهنگی ما چه کسانی باشند و چگونه گزیده شوند یکی از تلخی های روزگار ماست که بعد از گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی همچنان می بینیم که نظام نتوانسته است از ظرفیت های درونی خود بهره بگیرد و از فرزندانی که دست پرورده انقلاب هستند و به آرمانهای آن پایبندند و فرزندانی که به ادبیات و مبانی اعتقادی اشراف دارند و به زبان روز دنیا مسلط هستند نتوانسته است استفاده کند.

وی در ادامه افزود: چه بسیار نیکان و پاکان و بزرگانی که می توان در زمینه های فرهنگی از انها بهره گرفت اما کسی به سراغ انها نمی رود و خانه نشین هستند و این یکی از جفاهایی است که انقلاب در حق خود روا داشته است.

باید یک عظم بزرگ تری برای نهضت ترجمه به زبان های مختلف وجود داشته باشد

عضو هیئت مدیره خانه شاعران ایران در ارتباط با وضعیت ترجمه عناون کرد: در زمینه ترجه آثار قطعا کارهایی انجام شده اما به هیچ عنوان اثرگذار نیست چرا که هم عظمت انقلاب و ابعاد موضوع بسیار گسترده است و هم مخاطب ما جمعیت بزرگی با تنوع زبانی و فرهنگی و دینی در جهان است. بنابراین باید در نظام یک عظم بزرگ تری برای نهضت ترجمه به زبان های مختلف وجود داشته باشد.

وی افزود: این کارها صورت گرفته اما به صورت پراکنده و تصادفی و داوطلبانه از طرف هم نهادهای دولتی و هم خصوصی. به عنوان مثال خود ما در انجمن شاعران ایران با امکانات بسیار محدود تا به حال چندین عنوان کتاب دوزبانه با مشورت اهالی فرهنگ کشورهای مختلف منتشر کرده ایم و سعی کردیم که شعر خودمان را به آنها بشناسانیم و شعر آنها را به خودمان.

علا با بیان اینکه ما هنوز نتوانسته ایم فرهنگ و هنر و ادبیات انقلاب را آنگونه که باید به جهانیان ارائه کنیم یادآور شد: این تلاشی است که یک انجیو و یک نهاد غیر دولتی با امکانات کم در حد خود انجام داده است و ناشران دیگری هم این کار را تا حدودی انجام داده اند اما این مقوله یک عظم خیلی بزرگ تر و امکانات وسیع تری می خواهد چرا که ما هنوز نتوانسته ایم فرهنگ و هنر و ادبیات انقلاب را آنگونه که باید به جهانیان ارائه کنیم.