استخدام، راه باطل جوانان؟
ایجاد شفافیت، ساماندهی وضعیت عرضه تسهیلات و برخورد با بدهکاران بانکی در اولویت کاری دولت قرار دارد به طوری که با ابلاغ وزیر اقتصاد به بانک‌ها بر تسریع در اعلام فهرست بدهکاران بانکی تاکید شده است، در این راستا برخی بانک‌ها نیز انتشار اسامی بدهکاران خود را آغاز کرده‌اند.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری می‌گوید «استخدام بزرگترین خیانتی است که به جوان و خلاقیت او می‌شود.» سورنا ستاری گفته «اگر می‌خواهیم نوآوری را به عمل برسانیم، باید به فکر کارآفرینی، نوآوری و تحول باشیم و بتوانیم نانی را بر سر سفره‌ای بیاوریم. غایت یک ذهن بدون محدودیت و خلاق، چیزی فراتر از استخدام است. خوشبختانه زیست بوم نوآورانه‌ای در کشور ایجاد شده تا جوانان به مسیر بروز و شکوفایی خلاقیت‌هایشان رهنمون شوند.»
صحبت‌های معاون علمی ریاست‌جمهوری به نظر سرپوشی‌ست بر ناتوانی دولت در ایجاد فرصت‌های شغلی؛ بررسی تازه‌ترین آمار مربوط به وضعیت نیروی کار در بهار سال ۱۴۰۰ که از سوی مرکز آمار ایران ارائه شده نشان می‌دهد که ۹۲۴ هزار و ۳۹۴ نفر از جمعیت فارغ‌التحصیلان کشور، بیکار هستند؛ یعنی در بهار امسال ۱۳/۴ درصد از کل جمعیت فعال فارغ‌التحصیل آموزش عالی، بیکار بوده‌اند.
بر اساس آمارهای رسمی که به‌شدت مورد تردید قرار دارد، در حال حاضر ۲ میلیون و ۲۹۱ هزار و ۶۰۴ نفر بیکارند و از این میان ۴۰/۳ درصد در گروه فارغ‌التحصیلان آموزش عالی قرار دارند که این سهم در بهار سال گذشته، ۳۶ درصد بود.
ایجاد فرصت‌های شغلی وظیفه دولت است اما در دهه‌های اخیر دولت‌ها از مسئولیت خود شانه خالی کرده‌اند؛ آنها اما بیکار ننشته‌اند و در کنار سرکوب دستمزدها، طرح‌هایی پیش نهاده‌اند که نیروی کار ارزان‌قیمت هرچه بیشتر در دسترس کارفرماها قرار بگیرد؛ از جمله ایجاد طرح کارورزی که به سال ۱۳۹۶ برمی‌گردد و جامعه هدف اصلی آن فارغ‌التحصیلان بیکار و دانشجویان هستند.
آمارهای رسمی در سامانه کارورزی نشان می‌دهد از میان افرادی که در این طرح به کار گمارده شده‌اند بیش از ۸۰/۶۴ درصد فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی و حدود ۱۴/۱۱ درصد فارغ‌التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای حرفه‌ای هستند.
براساس این طرح «کمک هزینه کارورزی» یا همان دستمزد تعیین‌شده برای کارورزان به ازای هر ماه برای مقطع کارشناسی ۵۰۰ هزار تومان، مقطع کارشناسی ارشد ۶۰۰ هزار تومان و برای مقطع دکترا ۷۰۰ هزار تومان است. این دستمزد برای نیروهای بکار گرفته شده در طرح «کارورزی» در شرایطی تعیین شده که حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۰ معادل ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان است.
منتقدان می‌گویند «کارورزی» و طرح‌های مشابه آن، فقط به ایجاد نیروی کار جدید ارزان، بی‌ثبات و آسیب‌پذیر نمی‌انجامد؛ بلکه نیروی کار فعلی را هم که در حال حاضر مشغول به کار است، ارزان‌تر، بی‌ثبات‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌کند.
