شورایی رفت و شورایی آمد؛ سینما در برزخ آزمون و خطای مدیران

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین »، علیرضا ملوندی- بعد از چند سال فعالیت تشریفاتی، رئیس سازمان سینمایی از انحلال شورای عالی سینما خبر داد، شورایی که در دولت سابق تشکیل و دولت فعلی خط پایانی بر ادامه آن کشیده است.

حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی معتقد است شورای عالی سینما در ساختار مدیریت سینمایی جای درستی ندارد لذا منحل می‌شود. ایوبی درباره شورای عالی سینما با اشاره به اینکه حتی اعضای این شورا معتقد بودند شورای عالی سینما یک فرزند ناقص الخلقه است که درست متولد نشده می گوید: این دیدگاهی است که در شورای عالی سینما وجود داشت ولی ما حقیقتا در آن ماه های پرالتهاب اول کار خیلی فرصت بررسی همه جانبه این را که آیا این نهاد که تاسیس شده اتفاق خوبی است یا خیر نداشتیم و تصورمان این بود که سرنوشت سازمان سینمایی به شورای عالی سینما گره خورده و این دو نهاد به هم مربوط هستند ولی بعد که جلسات تشکیل شد، متوجه شدیم سازمان سینمایی یک سازمان مستقل است و نیازی نیست بالای سر این سازمان نهادی به نام شورای عالی سینما وجود داشته باشد. ( اینجا )

ایوبی همچنین از بی علاقگی رئیس جمهور برای حضور در این شورا و اعتقاد وی به حل شدن مساول فرهنگی در حد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخن می گوید. این به آن معنا است که روحانی اصولا اعتقادی به فعالیت شورای عالی سینما که محمود احمدی نژاد آن را به وجود آورد، نداشته و به همین دلیل در جلسات آن شرکت نمی کرده است.

تشکیل شورای عالی سینما

زمزمه ایجاد شورای عالی سینما به سال 88 باز می گردد. علیرضا سجادپور مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی ارشاد وقت ارشاد در مصاحبه ای اعلام اینکه راه اندازی این شورا مهمترین واقعه تاریخ سینمای ایران است، گفت از این طریق رئیس جمهور به طور مستقیم در جریان مسائل کلان سینما قرار می گیرد ( اینجا ). همان طور که سجادپور وعده داده بود شورای عالی سینما در سال 89 آغاز به کار کرد و بنابراین شد که هر شش ماه یک بار جلسه ای با حضور رئیس جمهور داشته باشد.

در سال 89 شورای عالی سینما تشکیل شد و در دومین جلسه این شورا که در بهمن سال 89 برگزار شد، آیین نامه شورای عالی سینما به تصویب رسید. در این آیین نامه اهداف، وظایف شورا و نوع انتخاب اعضای شورای عالی سینما مشخص شد. که با امضای رئیس جمهور وقت رسمیت پیدا کرد ( اینجا ).

در این آیین نامه وظایفی مانند: تصویت سیاست های کلان سینمای ایران، تصویب برنامه های حمایت از تولید آثار فاخر سینمایی و تصویب شیوه های حمایت از توسعه شهرک ها، پردیس ها و فضاهای سینمایی برای شورای عالی سینما در نظر گرفته شد.

راه اندازی شورای علی سینما در حالی صورت می گرفت که معاونت سینمایی وزارت ارشاد در حال ارتقا به سازمان سینمایی بود و خانه سینما نیز به عنوان مجمع صنفی سینماگران فعالیت می کرد و البته با جواد شمقدری معاون وقت امور سینمایی ارشاد و رئیس بعدی سازمان سینمایی به شدت مشکل داشت.

با وجود تشکیل جلسات شورای عالی سینما و حضور رئیس جمهور وقت در جلسات آن، نداشتن خروجی مشخص باعث شد که خیلی زود اعتراض ها نسبت به ناکارآمدی شورا شروع شود. ( اینجا )

با تغییر دولت و روی کار آمدن کابینه جدید، حجت الله ایوبی رئیس تازه سازمان سینمایی برای اینکه نشان دهد می خواهد تغییر ایجاد کند، اولین نشست مطبوعاتی اش را در سالن خانه سینما برگزار کرد. ایوبی معتقد بود که خانه سینما بازوی قدرتمند اجرای برای مدیریت سینما است ( اینجا ).

در مقابل توجه به خانه سینما، شورای عالی سینما که اعضایش را شمقدری منصوب کرده بود و از طیف سینماگران مورد علاقه دولت نهم و دهم بودند، با بی تفاوتی روبرو شد. این تفاوت را می توان در تغییر دیر هنگام اعضای این شورا مشاهده کرد و سال 93 و هنگامی که چند ماه از فعالیت دولت و تغییر بسیاری از مدیران سینمایی می گذشت، جنتی وزیر ارشاد تصمیم گرفت اعضای جدید شورا را معرفی کند ( اینجا ) .

در حکم وزیر ارشاد که در روز 19 فروردین ماه سال 93 اعلام شد، خطاب به مسعود جعفری جوزانی، خسرو سینایی، پرویز پرستویی، منوچهرمحمدی، احمد رضا درویش، سید رضا میرکریمی و فرهاد توحیدی اعضالی جدید شورا آمده بود: به موجب این حکم به مدت دو سال به عنوان «عضو شورای عالی سینمای ایران» منصوب می‌شوید. با این احتساب عمر شورای عالی سینمای ایران از هفته گذشته به پایان رسیده و نیاز به معرفی اعضای جدید یا تمدید حکم اعضای سابق بود که مصاحبه ایوبی عملا عمر شورا را پایان یافته نشان داد.

بی اعتنایی دولت به مصوبات شورای عالی سینما، باعث شد تا احمد نجفی عضو سابق این شورا از رفتار دولت انتقاد کند. نجفی در مصاحبه ای ( اینجا ) گفت: متاسفانه به کرات شنیده ام که گفته می شود شورای عالی سینما در دولت دهم هیچ خروجی نداشته است و من به عنوان یکی از اعضای این شورا این گفته ها را تایید نمی کنم زیرا در این جلسات تصمیم‌های بسیاری گرفته شد اما هیچ یک از این مصوبات در دولت یازدهم پیگیری نشد.

نجفی در ادامه می گوید: جلسه های شورای عالی سینما در دولت دهم با حضور رئیس دولت برگزار می شد، اما طبق شنیده ها در صورتی که جلسات این شورا برگزار شود آقای روحانی در این حوزه حضور نخواهند داشت و با حضور وزیر ارشاد برگزار می شود.

چند ماه بعد از مصاحبه نجفی، منوچهر محمدی عضو شورای عالی سینما از حضور در این شورا استعفا داد. محمدی علت استعفایش را این گونه بیان می کند: فکر می‌کنم که شورایی که نقشی در چیزی ندارد و حتی طرف مشورت هم قرار نمی گیرد و فقط زینت‌المجالس است، بودن و ادامه‌اش به صلاح نیست ( اینجا ) . محمدی هم مانند نجفی از عملکرد دولت انتقاد می کند و می گوید: در پایان این دو سال و اندی که از عمر دولت می‌گذرد دیگر برای ما مشخص و قطعی شده است که فرهنگ اساسا اولویت اصلی این دولت نیست و این را در همه برنامه ها و جزئیات می شود دید.

وی درباره برگزاری جلسات شورا از زمان انتصاب اعضای جدید نیز می گوید: در طول دو سال گذشته تنها دو جلسه تشریفاتی داشته است.

علت اصلی تشکیل نشدن این جلسات را می توان در غیبت های رئیس جمهور دانست، زمانی که از وزیر ارشاد درباره حضور نیافتن دکتر روحانی در جلسات شورای عالی سینما سوال شد، جنتی در پاسخ گفت: رئیس‌جمهور فراغت پیدا کند جلسات شورای عالی سینما تشکیل می‌شود ( اینجا ) و عدم حضور رئیس جمهور را مروبط به مذاکرات هسته ای دانست و ابراز امیدواری کرد: « با این توافق‌هایی که حاصل شده فراغت بیشتری داشته باشند و جلسات به طور منظم تشکیل شود».

اکنون مشخص شده است که گویا هیج وقت رئیس جمهور فراغت و علاقه لازم را برای حضور در شورای عالی سینما نداشته است و وزارت ارشاد نیز به صرف برگزاری 2 جلسه تشریفاتی علاقه ای به پیگیری وضعیت شورای عالی سینما نداشته، همان طور که محمدی نیز تاکید کرده است این شورا بیشتر زینت المجالس بوده که حالا سازمان سینمایی تصمیم گرفته تا با انحلال آن، «شورای عالی نظارت بر سینما» را به عنوان گزینه جایگزین مورد توجه قرار دهد شورایی که معلوم نیست عاقبت آن چه خواهد شد.