نگاه اروپا به صندوق‌های رای در یونان
وضعیت اقتصادی شکننده اروپا سبب شده تا تصمیم جنجالی نخست وزیر جوان یونان درباره همه‌پرسی از مردم درباره طرح ریاضت اقتصادی اتحادیه اروپا، بروکسل را حسابی نگران کند
گروه بین‌الملل - نسیم: اقتصاد یونان در حال حاضر در وضعیتی اضطراری قرارگرفته است تا جایی که قسمت های مختلف آن و خصوصاً سیستم بانکی، دچار اختلالاتی جدی شده اند . اقتصادی که درنهایت از وضعیت اضطراری خارج خواهد شد، کوچک تر است و در شکل آن تغییراتی ایجاد خواهد شد ولی درصورتی که برخی از تصمیم های مهم به سرعت و پایدار اتخاذ شوند در بلندمدت می توان شاهد رونق اقتصاد این کشور بود.
شکست دراماتیک حاصل از مذاکرات این هفته بین دولت یونان و طلبکارانش، که به حق در مورد طلب خود نگران هستند، به شدت یونانی ها را نگران کرد . صف های بسیاری جلوی دستگاه های خودپرداز، وقتی که مردم سپرده های خود را باعجله تا جایی که امکان داشت، از حساب های خود بیرون کشیدند، ایجاد شد . در این میان بسیاری از این خودپردازها خالی از پول شدند و مشخص شد که دسترسی کامل به بانک با بازگشایی آنها در روز یکشنبه میسر است . از ترس برداشت پول بسیار زیاد در سطح ملی، دولت یونان تصمیم گرفته بود که سیستم بانکی را از روز یک شنبه چند روزی تعطیل کند و مانع از خروج سرمایه از بانک ها شود . این تصمیم منجر به این شد که بورس اوراق بهادار آتن نیز بسته شود . این اقدامات منادی آنچه در یونان رخ خواهد داد می باشد: روندی ادامه دار از تعطیلی ها، کمبودها و نابسامانی ها .
پس از تحمل یک انقباض اقتصادی در تولید ناخالص ملی در 5 سال اخیر، یونان هم اکنون در کساد اقتصادی عمیق تری فرورفته است؛ بسیاری از فعالیت های اقتصادی داخل درصورتی که این روند متوقف نشود، کاهش قابل توجهی خواهند داشت؛ جریان تجارت بین الملل نیز کمتر خواهد شد؛ میزان بدهی ها به سرعت افزایش خواهند یافت؛ دولت مجبور خواهد شد در برابر بدهی های خود اوراقی به طلبکاران دهد که به صورت دوفاکتو ارزی موازی را ایجاد خواهد کرد؛ بسیاری از کسب وکارها، از بیمارستان ها گرفته تا خطوط هواپیمایی، برای تأمین و پرداخت پول طلبکاران به مشکل بر خواهند خورد؛ مهاجرت های به خارج یونان شدت خواهد گرفت، و یونانی ها به سایر نقاط اروپا برای پیدا کردن کار خواهند رفت؛ و حتی صنعت گردشگری یونان به صورت قابل توجهی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت . این کار بسیار سختی است که بیشترین بهای این " توقف ناگهانی " را مردم بپردازند؛ همان گونه که نرخ بیکاری افزایش خواهد یافت، فقرافزایش خواهد یافت .
البته نرخ 26 درصدی بیکاری حال حاضر نیز میزان هشداردهنده ای است . شبکه های بیمه تا حدی توان دارند بیکاری را پوشش خواهند داد و این مساله سختی ها بر روی بافت اجتماعی جامعه را بیشتر می کند و بعد از همه ی این موارد، گفتمان سیاسی به سمت بدی حرکت خواهد کرد و بازی سرزنش های اروپایی ها آغاز خواهد شد . این وقایع باقی ماندن یونان در اتحادیه ی اروپا را بسیار مشکل و یا حتی غیرممکن خواهد کرد و درنتیجه، اقتصاد جدید یونان که درنهایت ظهور خواهد کرد، نه فقط کوچک تر و شکننده تر خواهد بود، بلکه به احتمال زیاد در یک فضای بسیار متفاوتی قرار خواهد گرفت . هم یونان و هم طلبکاران آن برای جلوگیری از آسیب های این توقف، کاری از پیش نخواهند برد و با چالش های بسیار زیادی روبه رو خواهند شد .
تعداد کمی می توانند از روند ورشکستگی هایی ناشی از توقف ناگهانی اقتصاد یونان فرار کنند؛ اما بسیاری می توانند و باید آسیب های وارده به خود را کاهش دهند و به سمت یک اقتصاد پویای پایدارتر حرکت کنند . دولت به حرکتی سریع برای بازسازی کامل ساختار سیستم بانکی _ که احتمالاً بیشتر آن ها به مالکیت عمومی درخواهد آمد _ نیازمند است . در میان زیان های قابل توجهی که به سهامداران و طلبکاران واردشده است، سرمایه های تعداد انگشت شماری از بانک ها احتمالاً در چارچوب یک برنامه ریزی جدید پولی، که به احتمال زیاد شامل بازگرداندن ارز ملی می شود، در دسترس خواهند بود . همزمان، دولت باید روند بودجه ی خود را ترمیم کند و مخارج مربوط به بخش های اجتماعی را در اولویت قرار داده و به سمت افزایش جسورانه ی مالیات ها و مبارزه با فرارهای مالیاتی حرکت کند .
از سوی دیگر این فرصتی برای شکستن انحصارها و سایر رویه هایی است که پتانسیل اقتصادی یونان را عقب نگه داشته است. حتی اگر یونان به احتمال زیاد از منطقه یورو خارج شود، این امری بسیار ضروری خواهد بود _ برای دلایل اجتماعی و جغرافیای سیاسی _ که یونان از این مطمئن حاصل کند که زیر یوق اروپا نیست . از سوی دیگر شرکای اروپایی آن _ صرف نظر از اینکه چگونه در حال حاضر ناامید شده اند _ وظیفه ی بسیار مهمی دارند؛ اگر آن ها قادر به حفظ یونان، به عنوان یک عضو کامل اتحادیه اروپا، نیستند آن ها نیازمند این هستند که برخی توافقات همکاری جدید را با یونان مطرح کنند . هیچ کسی آرزوی این اوضاع را در سر نداشت . بااین حال این شرایط به وجود آمده است و هزینه های قابل توجهی را بر جای گذاشته است . در حال حاضر یونان نیازمند برداشتن گام های فوری برای ایجاد روزنه های امید در میان این وضعیت نفرت انگیز است .
ترجمه: مسعود شایگان - گروه بین‌الملل خبرگزاری نسیم
