غبار فراموشی، هنر اصیل کاشی هفترنگ شیراز را تیره کرده است
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی فارس در گفتگو با «نسیم» افزود: احیای هنر کاشی هفترنگ نیازمند احیا و آموزش به نسل جدید است/ برپایی بازار فروش کاشی هفترنگ در ایران و جهان راهکار جلوگیری از نابودی این هنر فاخر است
به گزارش خبرنگار «نسیم»، امروز بیستم خردادماه، روز جهانی صنایع دستی است، یکی از مهم‌ترین صنایع دستی شیراز کاشی هفت رنگ است. هنری با قدمت بیش از هزار سال سبکی از کاشی‌کاری است که توانسته سال‌ها خود را بر روی پیکر مساجد، عبادتگاه‌ها، مقبره‌ها و حتی منازل شخصی زنده نگه دارد . در این کار هنری فاخر، هنرمند کاشی‌کار با سلیقه خود و ویژگی محل اجرای اثر، کاشی را به ابعاد مختلف درآورده و کنار هم می چیند و طرح و خط روی کاغذ سمبه‌شده با گرده ذغال بر روی کاشی کپی می شود و به وسیله اکسید منگنز، قلم‌گیری و بعد با رنگ‌های مختلف و با حرارت پایین‌تر از رنگ اول، کاشی رنگ‌آمیزی و دوباره به کوره رفته و آماده نصب می‌شود .
با توجه به آمار موجود امروزه، حدود 80 درصد كاشی هفت رنگ بكار رفته در مساجد و بقاع متبركه جنوب كشور توسط هنرمندان شیراز تهیه شده و این کالا که برگرفته از هنری قدیمی است با حمایت های لازم می‌تواند به عنوان یکی از اقلام مهم صادراتی فارس به دیگر استان‌ها و حتی خارج از کشور تبدیل شود . کاشی هفترنگ از دیرباز هنری برجسته در فارس بوده و بیش از 800 سال سابقه داشته و از این کاشی ها در زمان گذشته در اماکن مذهبی و خانه ها استفاده می شده‌است.
کاشی‌ها از حالت هنری خود درآمده است
درحال حاضر بیشتر کاشی های هفت رنگ چاپی شده و از حالت هنری بیرون آمده است که علت این موضوع کمبود کارگر ماهر و آموزش‌ندیده و هزینه اولیه زیاد آن است . امروز دیگر از این کاشی که روزگاری حرف اول را می زد و پایگاه اصلی آن در دروازه شاه‌داعی‌الله بود در مساجد و خانه‌ها استفاده نمی‌شود. به‌طوری شده که کارهای چاپی جای هنر دستی را گرفته و افراد به جای صرف هزینه و وقت برای تهیه این کاشی به چاپ‌های کارخانه ای متوسل شده‌اند .
کاشی هفت رنگ شیراز نیازمند بازار فروش
در این زمینه همت محمدی، معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان فارس نیز نبود بازار برای فروش کاشی هفترنگ را نگران‌کننده دانست و گفت: هرچند سعی ما آموزش شاگردانی برای فراگرفتن هنر کاشی هفترنگ است اما این آموزش ها تا زمانی که کار آموزان به صورت عملی کار را لمس نکنند سودی ندارد و ما در آینده با مشکل استادکاران کاشی اصیل هفت رنگ مواجه ایم چرا که بسیاری از کارآموزان حاضر به فراگرفتن هنر در طول زمان نیستند و با دید اشتغال و درآمدزایی به آن می‌نگرند به همین علت هم به سراغ ساخت کاشی های آسان و با مدت زمان کم می‌روند .
راه‌های جلوگیری از نابودی هنر کاشی هفترنگ
وی برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی و ارائه کاشی هفت رنگ در این نمایشگاه‌ها، برپایی بازار فروش کاشی هفترنگ در ایران و جهان را راهکار جلوگیری از نابودی این هنر اعلام کرد. معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان فارس بیان داشت: شاید مهم‌ترین راهکار موجود استخدام‌کردن تعدادی از استادان این فن و آموزش آن به کار آموزان به صورت عملی در کارگاه کاشی هفت رنگ است.
به گفته محمدی، مجهز‌کردن کارگاه‌های کاشی‌زنی به کوره های برقی و ساخت کارگاه‌های تولید رنگ خالص نیز از دیگر راهکارهای گسترش هنر کاشی اصیل هفترنگ است .
به گزارش «نسیم»، اگر مسئولان چاره ای برای هنر اصیل و در حال فراموش‌شدن کاشی هفت رنگ نیاندیشند مشخص نیست که آینده میراث فرهنگی و تاریخ ما و مرمت آنها چه خواهد بود چرا که هم اکنون نیز مرمت غیراصولی آثار در برخی اماکن بارز است.
